یُوسُف
Jusuf
Rreth Sures
- بِسۡمِ اللّٰہِ الرَّحۡمٰنِ الرَّحِیۡمِ﴿۱﴾12 : 1 Me emrin e Allahut, të Gjithëmëshirshmit, Mëshirëbërësit.
- الٓرٰ ۟ تِلۡکَ اٰیٰتُ الۡکِتٰبِ الۡمُبِیۡنِ ۟﴿۲﴾12 : 2 Elif.Lam.Ra. (Unë jam Allahu që shoh.) Këto janë ajetet e Librit të qartë.Shpjegime
- اِنَّاۤ اَنۡزَلۡنٰہُ قُرۡءٰنًا عَرَبِیًّا لَّعَلَّکُمۡ تَعۡقِلُوۡنَ ﴿۳﴾12 : 3 Sigurisht, Ne e kemi zbritur këtë si Kuran në arabisht, që ju të mendoheni.
- نَحۡنُ نَقُصُّ عَلَیۡکَ اَحۡسَنَ الۡقَصَصِ بِمَاۤ اَوۡحَیۡنَاۤ اِلَیۡکَ ہٰذَا الۡقُرۡاٰنَ ٭ۖ وَ اِنۡ کُنۡتَ مِنۡ قَبۡلِہٖ لَمِنَ الۡغٰفِلِیۡنَ ﴿۴﴾12 : 4 Përmes këtij Kurani që të shpallëm ty, Ne të tregojmë ndodhitë më të bukura, edhe pse ti (në lidhje me to) deri para kësaj, ishe ndër të paditurit.
- اِذۡ قَالَ یُوۡسُفُ لِاَبِیۡہِ یٰۤاَبَتِ اِنِّیۡ رَاَیۡتُ اَحَدَعَشَرَ کَوۡکَبًا وَّ الشَّمۡسَ وَ الۡقَمَرَ رَاَیۡتُہُمۡ لِیۡ سٰجِدِیۡنَ ﴿۵﴾12 : 5 Kur Jusufi i tha babait të tij: “O babai im! Kam parë (në ëndërr) njëmbëdhjetë yje, diellin dhe hënën. I kam parë që ato kishin rënë në sexhde për mua.”
- قَالَ یٰبُنَیَّ لَا تَقۡصُصۡ رُءۡیَاکَ عَلٰۤی اِخۡوَتِکَ فَیَکِیۡدُوۡا لَکَ کَیۡدًا ؕ اِنَّ الشَّیۡطٰنَ لِلۡاِنۡسَانِ عَدُوٌّ مُّبِیۡنٌ ﴿۶﴾12 : 6 Ai tha: “O biri im! Mos e trego ëndrrën tënde para vëllezërve të tu, se ata do të kurdisin ndonjë plan kundër teje. Njëmend, djalli për njeriun është një armik i hapur.Shpjegime
- وَ کَذٰلِکَ یَجۡتَبِیۡکَ رَبُّکَ وَ یُعَلِّمُکَ مِنۡ تَاۡوِیۡلِ الۡاَحَادِیۡثِ وَ یُتِمُّ نِعۡمَتَہٗ عَلَیۡکَ وَ عَلٰۤی اٰلِ یَعۡقُوۡبَ کَمَاۤ اَتَمَّہَا عَلٰۤی اَبَوَیۡکَ مِنۡ قَبۡلُ اِبۡرٰہِیۡمَ وَ اِسۡحٰقَ ؕ اِنَّ رَبَّکَ عَلِیۡمٌ حَکِیۡمٌ ٪﴿۷﴾12 : 7 Po kështu, Zoti yt do të të zgjedhë ty, do të të japë dijen për të kuptuar realitetin e çështjeve, do të plotësojë bekimin e Tij për ty dhe për familjen e Jakubit, ashtu siç e plotësoi atë më parë për baballarët e tu, Ibrahimin dhe Is'hakun. Sigurisht, Zoti yt është i Gjithëdijshëm, i Urtë.”
- لَقَدۡ کَانَ فِیۡ یُوۡسُفَ وَ اِخۡوَتِہٖۤ اٰیٰتٌ لِّلسَّآئِلِیۡنَ ﴿۸﴾12 : 8 Pa dyshim, në (ngjarjen e) Jusufit dhe të vëllezërve të tij ka shenja për kërkimtarët.
- اِذۡ قَالُوۡا لَیُوۡسُفُ وَ اَخُوۡہُ اَحَبُّ اِلٰۤی اَبِیۡنَا مِنَّا وَ نَحۡنُ عُصۡبَۃٌ ؕ اِنَّ اَبَانَا لَفِیۡ ضَلٰلٍ مُّبِیۡنِ ۣ ۚ﴿ۖ۹﴾12 : 9 Kur (vëllezërit) thanë: “Jusufi dhe vëllai i tij me të vërtetë janë më të dashur për babanë tonë sesa ne, edhe pse ne jemi një grup i fortë. Babai ynë është në një gabim të qartë.
- اقۡتُلُوۡا یُوۡسُفَ اَوِ اطۡرَحُوۡہُ اَرۡضًا یَّخۡلُ لَکُمۡ وَجۡہُ اَبِیۡکُمۡ وَ تَکُوۡنُوۡا مِنۡۢ بَعۡدِہٖ قَوۡمًا صٰلِحِیۡنَ ﴿۱۰﴾12 : 10 Vriteni Jusufin ose flakeni diku në një vend, që vëmendja e babait tuaj t’ju sigurohet vetëm juve dhe pas asaj të bëheni njerëz të dëlirë.”
- قَالَ قَآئِلٌ مِّنۡہُمۡ لَا تَقۡتُلُوۡا یُوۡسُفَ وَ اَلۡقُوۡہُ فِیۡ غَیٰبَتِ الۡجُبِّ یَلۡتَقِطۡہُ بَعۡضُ السَّیَّارَۃِ اِنۡ کُنۡتُمۡ فٰعِلِیۡنَ ﴿۱۱﴾12 : 11 Njëri prej tyre tha: “Mos e vritni Jusufin, por nëse doni të bëni diçka, hidheni në thellësitë e pusit, që atë ta marrë ndonjë karvan.”
- قَالُوۡا یٰۤاَبَانَا مَا لَکَ لَا تَاۡمَنَّا عَلٰی یُوۡسُفَ وَ اِنَّا لَہٗ لَنٰصِحُوۡنَ ﴿۱۲﴾12 : 12 Thanë: “O babai ynë! Përse nuk na beson për Jusufin, ndërkohë jemi dashamirës të tij.
- اَرۡسِلۡہُ مَعَنَا غَدًا یَّرۡتَعۡ وَ یَلۡعَبۡ وَ اِنَّا لَہٗ لَحٰفِظُوۡنَ ﴿۱۳﴾12 : 13 Dërgoje atë me ne nesër, që të hajë dhe të luajë dhe, sigurisht, ne për të jemi mbrojtës.”
- قَالَ اِنِّیۡ لَیَحۡزُنُنِیۡۤ اَنۡ تَذۡہَبُوۡا بِہٖ وَ اَخَافُ اَنۡ یَّاۡکُلَہُ الذِّئۡبُ وَ اَنۡتُمۡ عَنۡہُ غٰفِلُوۡنَ ﴿۱۴﴾12 : 14 Ai tha: “Mua vërtet më shqetëson që ju ta merrni atë dhe kam frikë se të mos e hajë ujku, kur ju të jeni të pavëmendshëm ndaj tij.”
- قَالُوۡا لَئِنۡ اَکَلَہُ الذِّئۡبُ وَ نَحۡنُ عُصۡبَۃٌ اِنَّاۤ اِذًا لَّخٰسِرُوۡنَ ﴿۱۵﴾12 : 15 Ata thanë: “Po ta hajë atë ujku, edhe pse jemi një grup i fortë, sigurisht që do të jemi ne humbës!”
- فَلَمَّا ذَہَبُوۡا بِہٖ وَ اَجۡمَعُوۡۤا اَنۡ یَّجۡعَلُوۡہُ فِیۡ غَیٰبَتِ الۡجُبِّ ۚ وَ اَوۡحَیۡنَاۤ اِلَیۡہِ لَتُنَبِّئَنَّہُمۡ بِاَمۡرِہِمۡ ہٰذَا وَ ہُمۡ لَا یَشۡعُرُوۡنَ ﴿۱۶﴾12 : 16 Andaj, kur ata e morën dhe ranë në ujdi që ta hidhnin atë në thellësitë e pusit, Ne i shpallëm (Jusufit): “Ti do t’ua tregosh këtë punë të tyre (një ditë), ndërkohë ata nuk do ta kuptojnë fare (se kush je).”
- وَ جَآءُوۡۤ اَبَاہُمۡ عِشَآءً یَّبۡکُوۡنَ ؕ﴿۱۷﴾12 : 17 Dhe ata u kthyen natën te babai i tyre duke qarë.
- قَالُوۡا یٰۤاَبَانَاۤ اِنَّا ذَہَبۡنَا نَسۡتَبِقُ وَ تَرَکۡنَا یُوۡسُفَ عِنۡدَ مَتَاعِنَا فَاَکَلَہُ الذِّئۡبُ ۚ وَ مَاۤ اَنۡتَ بِمُؤۡمِنٍ لَّنَا وَ لَوۡ کُنَّا صٰدِقِیۡنَ ﴿۱۸﴾12 : 18 Thanë: “O babai ynë! Tek po garonim, u larguam dhe e lamë Jusufin te plaçkat tona, atë e hëngri ujku. Ti nuk do të na besosh, edhe pse themi të vërtetën.”
- وَ جَآءُوۡ عَلٰی قَمِیۡصِہٖ بِدَمٍ کَذِبٍ ؕ قَالَ بَلۡ سَوَّلَتۡ لَکُمۡ اَنۡفُسُکُمۡ اَمۡرًا ؕ فَصَبۡرٌ جَمِیۡلٌ ؕ وَ اللّٰہُ الۡمُسۡتَعَانُ عَلٰی مَا تَصِفُوۡنَ ﴿۱۹﴾12 : 19 Ata gjithashtu sollën këmishën e tij me gjak të rremë. Ai tha: “Përkundrazi, vetja juaj ju ka bërë të lehtë një çështje (të rëndë). Andaj, (s’më mbetet veçse) durim i denjë! Vetëm Allahut mund t’i kërkohet ndihmë për atë që tregoni.”
- وَ جَآءَتۡ سَیَّارَۃٌ فَاَرۡسَلُوۡا وَارِدَہُمۡ فَاَدۡلٰی دَلۡوَہٗ ؕ قَالَ یٰبُشۡرٰی ہٰذَا غُلٰمٌ ؕ وَ اَسَرُّوۡہُ بِضَاعَۃً ؕ وَ اللّٰہُ عَلِیۡمٌۢ بِمَا یَعۡمَلُوۡنَ ﴿۲۰﴾12 : 20 Erdhi një karvan, dërguan njërin prej tyre për të mbushur ujë dhe ai e hodhi kovën e tij. Tha: “Lajm i mirë! Paska një djalë!” Dhe ata e fshehën sikur (të ishte) një pasuri. Allahu e dinte shumë mirë se çfarë bënin ata.
- وَ شَرَوۡہُ بِثَمَنٍۭ بَخۡسٍ دَرَاہِمَ مَعۡدُوۡدَۃٍ ۚ وَ کَانُوۡا فِیۡہِ مِنَ الزَّاہِدِیۡنَ ﴿٪۲۱﴾12 : 21 Dhe e shitën me një çmim të vogël, në këmbim të pak dirhemëve. Ata nuk tregonin interes për të.
- وَ قَالَ الَّذِی اشۡتَرٰٮہُ مِنۡ مِّصۡرَ لِامۡرَاَتِہٖۤ اَکۡرِمِیۡ مَثۡوٰٮہُ عَسٰۤی اَنۡ یَّنۡفَعَنَاۤ اَوۡ نَتَّخِذَہٗ وَلَدًا ؕ وَ کَذٰلِکَ مَکَّنَّا لِیُوۡسُفَ فِی الۡاَرۡضِ ۫ وَ لِنُعَلِّمَہٗ مِنۡ تَاۡوِیۡلِ الۡاَحَادِیۡثِ ؕ وَ اللّٰہُ غَالِبٌ عَلٰۤی اَمۡرِہٖ وَ لٰکِنَّ اَکۡثَرَ النَّاسِ لَا یَعۡلَمُوۡنَ ﴿۲۲﴾12 : 22 Ai që e bleu në Egjipt, i tha gruas së vet: “Mbaje me nderim, ndoshta do të na sjellë dobi ose do ta marrim për bir.” E kështu Ne i siguruam Jusufit një vend në tokë, që t’i japim dijen për të kuptuar realitetin e çështjeve. Allahu triumfon në vendimin e Tij, por shumica e njerëzve nuk e dinë.Shpjegime
- وَ لَمَّا بَلَغَ اَشُدَّہٗۤ اٰتَیۡنٰہُ حُکۡمًا وَّ عِلۡمًا ؕ وَ کَذٰلِکَ نَجۡزِی الۡمُحۡسِنِیۡنَ ﴿۲۳﴾12 : 23 Kur ai arriti pjekurinë, i dhamë urtësinë dhe dijen. Ne kështu shpërblejmë mirëbërësit.Shpjegime
- وَ رَاوَدَتۡہُ الَّتِیۡ ہُوَ فِیۡ بَیۡتِہَا عَنۡ نَّفۡسِہٖ وَ غَلَّقَتِ الۡاَبۡوَابَ وَ قَالَتۡ ہَیۡتَ لَکَ ؕ قَالَ مَعَاذَ اللّٰہِ اِنَّہٗ رَبِّیۡۤ اَحۡسَنَ مَثۡوَایَ ؕ اِنَّہٗ لَا یُفۡلِحُ الظّٰلِمُوۡنَ ﴿۲۴﴾12 : 24 Zonja e shtëpisë ku ishte ai, tentoi ta joshte atë kundër dëshirës së tij; mbylli dyert dhe i tha: “Më eja!” Ai tha: “Më mbrojttë Allahu! Zoti im është Ai që më siguroi një strehë të mirë. Sigurisht, keqbërësit nuk kanë sukses.”
- وَ لَقَدۡ ہَمَّتۡ بِہٖ ۚ وَ ہَمَّ بِہَا لَوۡ لَاۤ اَنۡ رَّاٰ بُرۡہَانَ رَبِّہٖ ؕ کَذٰلِکَ لِنَصۡرِفَ عَنۡہُ السُّوۡٓءَ وَ الۡفَحۡشَآءَ ؕ اِنَّہٗ مِنۡ عِبَادِنَا الۡمُخۡلَصِیۡنَ ﴿۲۵﴾12 : 25 Njëmend, ajo iu dha plotësisht atij, edhe ai do t’i jepej plotësisht asaj, po të mos kishte parë provën e Zotit të tij. Kështu bëmë që ta largonim atë nga ligësia dhe paturpësia. Sigurisht, ai ishte prej robërve Tanë të zgjedhur.Shpjegime
- وَ اسۡتَبَقَا الۡبَابَ وَ قَدَّتۡ قَمِیۡصَہٗ مِنۡ دُبُرٍ وَّ اَلۡفَیَا سَیِّدَہَا لَدَا الۡبَابِ ؕ قَالَتۡ مَا جَزَآءُ مَنۡ اَرَادَ بِاَہۡلِکَ سُوۡٓءًا اِلَّاۤ اَنۡ یُّسۡجَنَ اَوۡ عَذَابٌ اَلِیۡمٌ ﴿۲۶﴾12 : 26 Ata të dy iu vërsulën derës dhe ajo ia grisi këmishën nga mbrapa, dhe gjetën burrin e saj te dera. Ajo i tha: “Çfarë dënimi ka ai që dëshiroi të keqe me zonjën tënde, përveçse të burgoset ose ndonjë ndëshkim të dhimbshëm?!”
- قَالَ ہِیَ رَاوَدَتۡنِیۡ عَنۡ نَّفۡسِیۡ وَ شَہِدَ شَاہِدٌ مِّنۡ اَہۡلِہَا ۚ اِنۡ کَانَ قَمِیۡصُہٗ قُدَّ مِنۡ قُبُلٍ فَصَدَقَتۡ وَ ہُوَ مِنَ الۡکٰذِبِیۡنَ ﴿۲۷﴾12 : 27 (Jusufi) i tha: Ajo tentoi të më joshte kundër dëshirës sime.” Një dëshmitar prej njerëzve të shtëpisë dëshmoi: “Nëse këmisha e tij është grisur nga para, ajo e tha të vërtetën dhe ky është prej gënjeshtarëve.
- وَ اِنۡ کَانَ قَمِیۡصُہٗ قُدَّ مِنۡ دُبُرٍ فَکَذَبَتۡ وَ ہُوَ مِنَ الصّٰدِقِیۡنَ ﴿۲۸﴾12 : 28 Dhe nëse këmisha e tij është grisur nga mbrapa, ajo gënjeu dhe ky është prej të vërtetëve.”
- فَلَمَّا رَاٰ قَمِیۡصَہٗ قُدَّ مِنۡ دُبُرٍ قَالَ اِنَّہٗ مِنۡ کَیۡدِکُنَّ ؕ اِنَّ کَیۡدَکُنَّ عَظِیۡمٌ ﴿۲۹﴾12 : 29 E kur ai pa që këmisha i ishte grisur nga mbrapa, i tha (gruas së vet): “Me siguri, ky është kurthi juaj. Kurthi i ju grave është i rëndë!
- یُوۡسُفُ اَعۡرِضۡ عَنۡ ہٰذَا ٜ وَ اسۡتَغۡفِرِیۡ لِذَنۡۢبِکِ ۚۖ اِنَّکِ کُنۡتِ مِنَ الۡخٰطِئِیۡنَ ﴿٪۳۰﴾12 : 30 O Jusuf! Shmangu nga kjo! Dhe ti (moj grua!) Kërko falje për mëkatin tënd; ti vërtet je prej fajtorëve.”
- وَ قَالَ نِسۡوَۃٌ فِی الۡمَدِیۡنَۃِ امۡرَاَتُ الۡعَزِیۡزِ تُرَاوِدُ فَتٰٮہَا عَنۡ نَّفۡسِہٖ ۚ قَدۡ شَغَفَہَا حُبًّا ؕ اِنَّا لَنَرٰٮہَا فِیۡ ضَلٰلٍ مُّبِیۡنٍ ﴿۳۱﴾12 : 31 Gratë e qytetit thanë: “Gruaja e ministrit josh shërbëtorin e vet kundër dëshirës së tij. Ai i ka hyrë në zemër. Përnjëmend, atë e shohim në një gabim të qartë.”
- فَلَمَّا سَمِعَتۡ بِمَکۡرِہِنَّ اَرۡسَلَتۡ اِلَیۡہِنَّ وَ اَعۡتَدَتۡ لَہُنَّ مُتَّکَاً وَّ اٰتَتۡ کُلَّ وَاحِدَۃٍ مِّنۡہُنَّ سِکِّیۡنًا وَّ قَالَتِ اخۡرُجۡ عَلَیۡہِنَّ ۚ فَلَمَّا رَاَیۡنَہٗۤ اَکۡبَرۡنَہٗ وَ قَطَّعۡنَ اَیۡدِیَہُنَّ وَ قُلۡنَ حَاشَ لِلّٰہِ مَا ہٰذَا بَشَرًا ؕ اِنۡ ہٰذَاۤ اِلَّا مَلَکٌ کَرِیۡمٌ ﴿۳۲﴾12 : 32 E kur ajo dëgjoi intrigat e tyre, i thirri. U përgatiti një vend të rehatshëm për t’u ulur. Secilës prej tyre i dha nga një thikë dhe i tha (Jusufit): “Dil përpara tyre!” E kur ato e panë, e gjetën të hijshëm, prenë duart e veta dhe thanë: “Madhështia e Allahut! Ky nuk është njeri! Ky është vetëm një engjëll fisnik!”
- قَالَتۡ فَذٰلِکُنَّ الَّذِیۡ لُمۡتُنَّنِیۡ فِیۡہِ ؕ وَ لَقَدۡ رَاوَدۡتُّہٗ عَنۡ نَّفۡسِہٖ فَاسۡتَعۡصَمَ ؕ وَ لَئِنۡ لَّمۡ یَفۡعَلۡ مَاۤ اٰمُرُہٗ لَیُسۡجَنَنَّ وَ لَیَکُوۡنًا مِّنَ الصّٰغِرِیۡنَ ﴿۳۳﴾12 : 33 Ajo tha: “Ja, ky është ai për të cilin më qortoni. Unë e kam joshur kundër dëshirës së tij, por ai shpëtoi. E nëse nuk do ta bëjë atë që unë e urdhëroj, ai patjetër do të burgoset dhe do të bëhet ndër të poshtëruarit.”
- قَالَ رَبِّ السِّجۡنُ اَحَبُّ اِلَیَّ مِمَّا یَدۡعُوۡنَنِیۡۤ اِلَیۡہِ ۚ وَ اِلَّا تَصۡرِفۡ عَنِّیۡ کَیۡدَہُنَّ اَصۡبُ اِلَیۡہِنَّ وَ اَکُنۡ مِّنَ الۡجٰہِلِیۡنَ ﴿۳۴﴾12 : 34 Ai tha: “O Zoti im! Më shumë dua burgun sesa atë për të cilën ato më ftojnë. Dhe po nuk ma largove kurthin e tyre, unë do të anoj nga ato dhe do të bëhem nga injorantët!”Shpjegime
- فَاسۡتَجَابَ لَہٗ رَبُّہٗ فَصَرَفَ عَنۡہُ کَیۡدَہُنَّ ؕ اِنَّہٗ ہُوَ السَّمِیۡعُ الۡعَلِیۡمُ ﴿۳۵﴾12 : 35 Atëherë Zoti i tij ia dëgjoi lutjen dhe ia largoi kurthin e tyre. Sigurisht, Ai është Gjithëdëgjuesi, i Gjithëdijshmi.
- ثُمَّ بَدَا لَہُمۡ مِّنۡۢ بَعۡدِ مَا رَاَوُا الۡاٰیٰتِ لَیَسۡجُنُنَّہٗ حَتّٰی حِیۡنٍ ﴿٪۳۶﴾12 : 36 Pasi panë shenjat (e tjera) në vazhdim, atyre iu duk (e udhës) që duhet ta burgosnin për një kohë.
- وَ دَخَلَ مَعَہُ السِّجۡنَ فَتَیٰنِ ؕ قَالَ اَحَدُہُمَاۤ اِنِّیۡۤ اَرٰٮنِیۡۤ اَعۡصِرُ خَمۡرًا ۚ وَ قَالَ الۡاٰخَرُ اِنِّیۡۤ اَرٰٮنِیۡۤ اَحۡمِلُ فَوۡقَ رَاۡسِیۡ خُبۡزًا تَاۡکُلُ الطَّیۡرُ مِنۡہُ ؕ نَبِّئۡنَا بِتَاۡوِیۡلِہٖ ۚ اِنَّا نَرٰٮکَ مِنَ الۡمُحۡسِنِیۡنَ ﴿۳۷﴾12 : 37 Bashkë me të, në burg hynë edhe dy djelmosha. Njëri prej tyre i tha: “E shoh veten (në ëndërr) duke shtrydhur lëngun për të bërë verë.” Dhe tjetri i tha: “Unë e shoh veten duke mbartur bukë në kokë, të cilën e hanë zogjtë. Na trego interpretimin e kësaj; ty të shohim që je nga mirëbërësit.”
- قَالَ لَا یَاۡتِیۡکُمَا طَعَامٌ تُرۡزَقٰنِہٖۤ اِلَّا نَبَّاۡتُکُمَا بِتَاۡوِیۡلِہٖ قَبۡلَ اَنۡ یَّاۡتِیَکُمَا ؕ ذٰلِکُمَا مِمَّا عَلَّمَنِیۡ رَبِّیۡ ؕ اِنِّیۡ تَرَکۡتُ مِلَّۃَ قَوۡمٍ لَّا یُؤۡمِنُوۡنَ بِاللّٰہِ وَ ہُمۡ بِالۡاٰخِرَۃِ ہُمۡ کٰفِرُوۡنَ ﴿۳۸﴾12 : 38 Ai u tha: “Përpara se t’ju vijë ushqimi që do ta hani, unë do t’jua kem treguar interpretimin e kësaj. Kjo është nga ajo që më ka mësuar Zoti im. Sigurisht, e kam braktisur udhën e njerëzve që nuk besojnë në Allah dhe që mohojnë ahiretin.
- وَ اتَّبَعۡتُ مِلَّۃَ اٰبَآءِیۡۤ اِبۡرٰہِیۡمَ وَ اِسۡحٰقَ وَ یَعۡقُوۡبَ ؕ مَا کَانَ لَنَاۤ اَنۡ نُّشۡرِکَ بِاللّٰہِ مِنۡ شَیۡءٍ ؕ ذٰلِکَ مِنۡ فَضۡلِ اللّٰہِ عَلَیۡنَا وَ عَلَی النَّاسِ وَ لٰکِنَّ اَکۡثَرَ النَّاسِ لَا یَشۡکُرُوۡنَ ﴿۳۹﴾12 : 39 Kam ndjekur fenë e baballarëve të mi, Ibrahimit, Is’hakut dhe Jakubit. Nuk na takonte t’i atribuonim qoftë ndonjë ortak të vetëm Allahut. Kjo ishte nga bekimi i Allahut mbi ne dhe mbi njerëzit, por shumica e njerëzve nuk falënderojnë.
- یٰصَاحِبَیِ السِّجۡنِ ءَاَرۡبَابٌ مُّتَفَرِّقُوۡنَ خَیۡرٌ اَمِ اللّٰہُ الۡوَاحِدُ الۡقَہَّارُ ﴿ؕ۴۰﴾12 : 40 O shokët e mi të burgut! Më mirë janë zota të ndryshëm, apo Një, i Plotfuqishmi?!
- مَا تَعۡبُدُوۡنَ مِنۡ دُوۡنِہٖۤ اِلَّاۤ اَسۡمَآءً سَمَّیۡتُمُوۡہَاۤ اَنۡتُمۡ وَ اٰبَآؤُکُمۡ مَّاۤ اَنۡزَلَ اللّٰہُ بِہَا مِنۡ سُلۡطٰنٍ ؕ اِنِ الۡحُکۡمُ اِلَّا لِلّٰہِ ؕ اَمَرَ اَلَّا تَعۡبُدُوۡۤا اِلَّاۤ اِیَّاہُ ؕ ذٰلِکَ الدِّیۡنُ الۡقَیِّمُ وَ لٰکِنَّ اَکۡثَرَ النَّاسِ لَا یَعۡلَمُوۡنَ ﴿۴۱﴾12 : 41 Duke e lënë Atë, ju adhuroni vetëm ca emra që i keni quajtur vetë ju dhe etërit tuaj, për të cilët Allahu nuk ka zbritur ndonjë argument. Vendimi i takon vetëm Allahut. Ai urdhëroi të mos adhuroni askënd tjetër, por vetëm Atë. Kjo është feja e qëndrueshme, por shumica e njerëzve nuk dinë.
- یٰصَاحِبَیِ السِّجۡنِ اَمَّاۤ اَحَدُ کُمَا فَیَسۡقِیۡ رَبَّہٗ خَمۡرًا ۚ وَ اَمَّا الۡاٰخَرُ فَیُصۡلَبُ فَتَاۡکُلُ الطَّیۡرُ مِنۡ رَّاۡسِہٖ ؕ قُضِیَ الۡاَمۡرُ الَّذِیۡ فِیۡہِ تَسۡتَفۡتِیٰنِ ﴿ؕ۴۲﴾12 : 42 O shokët e mi të burgut! Për sa i përket njërit prej jush, ai do t’i japë për të pirë verë padronit të tij, kurse tjetri, do të kryqëzohet dhe zogjtë do të ushqehen nga koka e tij. U krye çështja për të cilën ju më pyesnit.”
- وَ قَالَ لِلَّذِیۡ ظَنَّ اَنَّہٗ نَاجٍ مِّنۡہُمَا اذۡکُرۡنِیۡ عِنۡدَ رَبِّکَ ۫ فَاَنۡسٰہُ الشَّیۡطٰنُ ذِکۡرَ رَبِّہٖ فَلَبِثَ فِی السِّجۡنِ بِضۡعَ سِنِیۡنَ ﴿ؕ٪۴۳﴾12 : 43 Prej të dyve, atij për të cilin (Jusufi) mendoi se do të shpëtonte, i tha: “Më përmend pranë padronit tënd”. Por djalli e bëri të harronte t’ia përmendte padronit të tij. Kështu për disa vjet (Jusufi) mbeti në burg.
- وَ قَالَ الۡمَلِکُ اِنِّیۡۤ اَرٰی سَبۡعَ بَقَرٰتٍ سِمَانٍ یَّاۡکُلُہُنَّ سَبۡعٌ عِجَافٌ وَّ سَبۡعَ سُنۡۢبُلٰتٍ خُضۡرٍ وَّ اُخَرَ یٰبِسٰتٍ ؕ یٰۤاَیُّہَا الۡمَلَاُ اَفۡتُوۡنِیۡ فِیۡ رُءۡیَایَ اِنۡ کُنۡتُمۡ لِلرُّءۡیَا تَعۡبُرُوۡنَ ﴿۴۴﴾12 : 44 Mbreti tha: “Unë shoh shtatë lopë të majme që hanë shtatë të tjera të dobëta, po ashtu, shtatë kallinj të gjelbër kurse të tjerët të thatë. O kryetarë! Më shpjegoni ëndrrën time, nëse dini të shpjegoni ëndrrat.”
- قَالُوۡۤا اَضۡغَاثُ اَحۡلَامٍ ۚ وَ مَا نَحۡنُ بِتَاۡوِیۡلِ الۡاَحۡلَامِ بِعٰلِمِیۡنَ ﴿۴۵﴾12 : 45 Ata thanë: “Janë ëndrra të ngatërruara dhe ne nuk dimë shpjegimin e ëndrrave të tilla.”
- وَ قَالَ الَّذِیۡ نَجَا مِنۡہُمَا وَ ادَّکَرَ بَعۡدَ اُمَّۃٍ اَنَا اُنَبِّئُکُمۡ بِتَاۡوِیۡلِہٖ فَاَرۡسِلُوۡنِ ﴿۴۶﴾12 : 46 Dhe ai që ishte një prej dyve (të burgut dhe) që shpëtoi, pas një kohe të gjatë e kujtoi Jusufin: “Unë do t’ju tregoj shpjegimin e kësaj (ëndrre), ndaj, më dërgoni (te Jusufi).
- یُوۡسُفُ اَیُّہَا الصِّدِّیۡقُ اَفۡتِنَا فِیۡ سَبۡعِ بَقَرٰتٍ سِمَانٍ یَّاۡکُلُہُنَّ سَبۡعٌ عِجَافٌ وَّ سَبۡعِ سُنۡۢبُلٰتٍ خُضۡرٍ وَّ اُخَرَ یٰبِسٰتٍ ۙ لَّعَلِّیۡۤ اَرۡجِعُ اِلَی النَّاسِ لَعَلَّہُمۡ یَعۡلَمُوۡنَ ﴿۴۷﴾12 : 47 Jusuf, o i vërtetë! Na shpjego (ëndrrën) ku shtatë lopë të majme hanë shtatë të tjera të dobëta dhe shtatë kallinj të gjelbër dhe të tjerët të thatë! Që (kur) të kthehem tek njerëzit, ndoshta do ta kuptojnë (interpretimin e saj).”
- قَالَ تَزۡرَعُوۡنَ سَبۡعَ سِنِیۡنَ دَاَبًا ۚ فَمَا حَصَدۡتُّمۡ فَذَرُوۡہُ فِیۡ سُنۡۢبُلِہٖۤ اِلَّا قَلِیۡلًا مِّمَّا تَاۡکُلُوۡنَ ﴿۴۸﴾12 : 48 Ai tha: “Do të mbillni shtatë vjet me radhë. Atëherë ato që do t’i korrni, lërini në kallinjtë e tyre, përveçse një pjesë të vogël që do të hani.
- ثُمَّ یَاۡتِیۡ مِنۡۢ بَعۡدِ ذٰلِکَ سَبۡعٌ شِدَادٌ یَّاۡکُلۡنَ مَا قَدَّمۡتُمۡ لَہُنَّ اِلَّا قَلِیۡلًا مِّمَّا تُحۡصِنُوۡنَ ﴿۴۹﴾12 : 49 Dhe pas kësaj do të vijnë shtatë (vite) të vështira, që do të hanë nga ato që keni mbajtur në rezerva për to, përveçse një pjesë të vogël që do ta ruani (për mbjellje).
- ثُمَّ یَاۡتِیۡ مِنۡۢ بَعۡدِ ذٰلِکَ عَامٌ فِیۡہِ یُغَاثُ النَّاسُ وَ فِیۡہِ یَعۡصِرُوۡنَ ﴿٪۵۰﴾12 : 50 Dhe pas kësaj do të vijë një vit në të cilin njerëzit do të kenë shi dhe do të shtrydhin (nga bollëku i frutave).”
- وَ قَالَ الۡمَلِکُ ائۡتُوۡنِیۡ بِہٖ ۚ فَلَمَّا جَآءَہُ الرَّسُوۡلُ قَالَ ارۡجِعۡ اِلٰی رَبِّکَ فَسۡـَٔلۡہُ مَا بَالُ النِّسۡوَۃِ الّٰتِیۡ قَطَّعۡنَ اَیۡدِیَہُنَّ ؕ اِنَّ رَبِّیۡ بِکَیۡدِہِنَّ عَلِیۡمٌ ﴿۵۱﴾12 : 51 Mbreti tha: “Ma sillni atë!” Dhe kur i erdhi lajmëtari, (Jusufi i) tha: “Kthehu te padroni yt dhe pyete se si është çështja e atyre grave që prenë duart e veta. Zoti im e di shumë mirë kurthin e tyre.”
- قَالَ مَا خَطۡبُکُنَّ اِذۡ رَاوَدۡتُّنَّ یُوۡسُفَ عَنۡ نَّفۡسِہٖ ؕ قُلۡنَ حَاشَ لِلّٰہِ مَا عَلِمۡنَا عَلَیۡہِ مِنۡ سُوۡٓءٍ ؕ قَالَتِ امۡرَاَتُ الۡعَزِیۡزِ الۡـٰٔنَ حَصۡحَصَ الۡحَقُّ ۫ اَنَا رَاوَدۡتُّہٗ عَنۡ نَّفۡسِہٖ وَ اِنَّہٗ لَمِنَ الصّٰدِقِیۡنَ ﴿۵۲﴾12 : 52 (Mbreti) i pyeti (gratë): “Çfarë ju ndodhi kur donit ta joshnit Jusufin kundër dëshirës së tij?” Ato thanë: “I Shenjtë është Allahu! Nuk dimë për ndonjë të keqe tek ai”. Gruaja e ministrit tha: “Tashmë u zbulua e vërteta! Unë (tentova) ta joshja kundër dëshirës së tij dhe ai, pa dyshim, ka qenë ndër të vërtetët”.
- ذٰلِکَ لِیَعۡلَمَ اَنِّیۡ لَمۡ اَخُنۡہُ بِالۡغَیۡبِ وَ اَنَّ اللّٰہَ لَا یَہۡدِیۡ کَیۡدَ الۡخَآئِنِیۡنَ ﴿۵۳﴾12 : 53 (Jusufi tha:) “Kjo ndodhi që ta dijë (ministri) që unë nuk e kam tradhtuar në mungesë të tij dhe që Allahu nuk e vë në udhë kurthin e tradhtarëve.
- وَ مَاۤ اُبَرِّیٴُ نَفۡسِیۡ ۚ اِنَّ النَّفۡسَ لَاَمَّارَۃٌۢ بِالسُّوۡٓءِ اِلَّا مَا رَحِمَ رَبِّیۡ ؕ اِنَّ رَبِّیۡ غَفُوۡرٌ رَّحِیۡمٌ ﴿۵۴﴾12 : 54 Dhe unë nuk e shfajësoj veten time. Njëmend, vetvetja nxit shumë për të keqen, përveç asaj që mëshiron Zoti im. Sigurisht, Zoti im është shumë Falës, shumë Mëshirëbërës.”Shpjegime
- وَ قَالَ الۡمَلِکُ ائۡتُوۡنِیۡ بِہٖۤ اَسۡتَخۡلِصۡہُ لِنَفۡسِیۡ ۚ فَلَمَّا کَلَّمَہٗ قَالَ اِنَّکَ الۡیَوۡمَ لَدَیۡنَا مَکِیۡنٌ اَمِیۡنٌ ﴿۵۵﴾12 : 55 Mbreti tha: “Silleni tek unë, do ta zgjedh për veten time.” E kur ai bisedoi me të, tha: “Nga sot, ti je i fuqishëm, i besueshëm pranë nesh.”
- قَالَ اجۡعَلۡنِیۡ عَلٰی خَزَآئِنِ الۡاَرۡضِ ۚ اِنِّیۡ حَفِیۡظٌ عَلِیۡمٌ ﴿۵۶﴾12 : 56 (Jusufi) tha: “Më cakto mbi thesaret e vendit. Sigurisht, jam ruajtës, i ditur.”
- وَ کَذٰلِکَ مَکَّنَّا لِیُوۡسُفَ فِی الۡاَرۡضِ ۚ یَتَبَوَّاُ مِنۡہَا حَیۡثُ یَشَآءُ ؕ نُصِیۡبُ بِرَحۡمَتِنَا مَنۡ نَّشَآءُ وَ لَا نُضِیۡعُ اَجۡرَ الۡمُحۡسِنِیۡنَ ﴿۵۷﴾12 : 57 Dhe kështu Ne e forcuam Jusufin në vend. Ai qëndronte në të ku të donte. Ne i sjellim mëshirën Tonë kujt të duam dhe nuk ua humbim shpërblimin mirëbërësve.
- وَ لَاَجۡرُ الۡاٰخِرَۃِ خَیۡرٌ لِّلَّذِیۡنَ اٰمَنُوۡا وَ کَانُوۡا یَتَّقُوۡنَ ﴿٪۵۸﴾12 : 58 Shpërblimi i ahiretit është më i mirë për ata që besuan dhe patën druajtje (ndaj Zotit).
- وَ جَآءَ اِخۡوَۃُ یُوۡسُفَ فَدَخَلُوۡا عَلَیۡہِ فَعَرَفَہُمۡ وَ ہُمۡ لَہٗ مُنۡکِرُوۡنَ ﴿۵۹﴾12 : 59 Vëllezërit e Jusufit mbërritën dhe erdhën pranë tij. Ai i njohu, kurse ata nuk e njihnin.
- وَ لَمَّا جَہَّزَہُمۡ بِجَہَازِہِمۡ قَالَ ائۡتُوۡنِیۡ بِاَخٍ لَّکُمۡ مِّنۡ اَبِیۡکُمۡ ۚ اَلَا تَرَوۡنَ اَنِّیۡۤ اُوۡفِی الۡکَیۡلَ وَ اَنَا خَیۡرُ الۡمُنۡزِلِیۡنَ ﴿۶۰﴾12 : 60 Kur i bëri gati (të ktheheshin) me furnizimet e tyre, u tha: “Më sillni vëllain që keni nga babai juaj. A nuk shikoni se unë jap të plotë masën dhe jam mikpritës shumë i mirë?!
- فَاِنۡ لَّمۡ تَاۡتُوۡنِیۡ بِہٖ فَلَا کَیۡلَ لَکُمۡ عِنۡدِیۡ وَ لَا تَقۡرَبُوۡنِ ﴿۶۱﴾12 : 61 Po nuk ma sollët atë, tek unë, nuk do ta merrni masën (të plotësuar) dhe as mos m’u afroni.”
- قَالُوۡا سَنُرَاوِدُ عَنۡہُ اَبَاہُ وَ اِنَّا لَفٰعِلُوۡنَ ﴿۶۲﴾12 : 62 Ata thanë: “Ne do të tentojmë ta joshim babanë e tij për të dhe do ta bëjmë patjetër.”
- وَ قَالَ لِفِتۡیٰنِہِ اجۡعَلُوۡا بِضَاعَتَہُمۡ فِیۡ رِحَالِہِمۡ لَعَلَّہُمۡ یَعۡرِفُوۡنَہَاۤ اِذَا انۡقَلَبُوۡۤا اِلٰۤی اَہۡلِہِمۡ لَعَلَّہُمۡ یَرۡجِعُوۡنَ ﴿۶۳﴾12 : 63 Ai u tha shërbyesve të vet: “Futuani paratë në thesin e tyre, që kur të shkojnë te familja e tyre, ta dinë (për nder dhe) ndoshta të kthehen (sërish).”
- فَلَمَّا رَجَعُوۡۤا اِلٰۤی اَبِیۡہِمۡ قَالُوۡا یٰۤاَبَانَا مُنِعَ مِنَّا الۡکَیۡلُ فَاَرۡسِلۡ مَعَنَاۤ اَخَانَا نَکۡتَلۡ وَ اِنَّا لَہٗ لَحٰفِظُوۡنَ ﴿۶۴﴾12 : 64 E kur ata u kthyen te babai i tyre, thanë: “O babai ynë! Na u mohua furnizimi, andaj, dërgo vëllain tonë me ne, që ta sjellim furnizimin dhe ne sigurisht që jemi ruajtës të tij.”
- قَالَ ہَلۡ اٰمَنُکُمۡ عَلَیۡہِ اِلَّا کَمَاۤ اَمِنۡتُکُمۡ عَلٰۤی اَخِیۡہِ مِنۡ قَبۡلُ ؕ فَاللّٰہُ خَیۡرٌ حٰفِظًا ۪ وَّ ہُوَ اَرۡحَمُ الرّٰحِمِیۡنَ ﴿۶۵﴾12 : 65 Ai tha: “A t’ju besoj për të, ndryshe nga ajo siç ju kam besuar për vëllain e tij më parë?! Allahu është Ruajtësi më i mirë dhe Ai është më i mëshirshmi nga të gjithë mëshiruesit.”
- وَ لَمَّا فَتَحُوۡا مَتَاعَہُمۡ وَجَدُوۡا بِضَاعَتَہُمۡ رُدَّتۡ اِلَیۡہِمۡ ؕ قَالُوۡا یٰۤاَبَانَا مَا نَبۡغِیۡ ؕ ہٰذِہٖ بِضَاعَتُنَا رُدَّتۡ اِلَیۡنَا ۚ وَ نَمِیۡرُ اَہۡلَنَا وَ نَحۡفَظُ اَخَانَا وَ نَزۡدَادُ کَیۡلَ بَعِیۡرٍ ؕ ذٰلِکَ کَیۡلٌ یَّسِیۡرٌ ﴿۶۶﴾12 : 66 Dhe kur e hapën ngarkesën, gjetën paratë e tyre që ua kishin kthyer. Thanë: “O babai ynë! Çfarë duam (më tepër)! Ja, na i paskan kthyer edhe paratë tona! Ne do të sjellim furnizimin për familjen tonë, do ta ruajmë vëllain tonë dhe do ta gjejmë ngarkesën e një deveje shtesë. Kjo qenka ngarkesë e lirë!”
- قَالَ لَنۡ اُرۡسِلَہٗ مَعَکُمۡ حَتّٰی تُؤۡتُوۡنِ مَوۡثِقًا مِّنَ اللّٰہِ لَتَاۡتُنَّنِیۡ بِہٖۤ اِلَّاۤ اَنۡ یُّحَاطَ بِکُمۡ ۚ فَلَمَّاۤ اٰتَوۡہُ مَوۡثِقَہُمۡ قَالَ اللّٰہُ عَلٰی مَا نَقُوۡلُ وَکِیۡلٌ ﴿۶۷﴾12 : 67 Ai tha: “Kurrsesi nuk do ta dërgoj atë me ju, gjersa të më jepni premtim të fortë për Allahun, që ju do të ma sillni patjetër, përveçse nëse ju zë prita.” Kur ata ia dhanë premtimin, ai tha: “Allahu është Mbikëqyrës për atë që themi.”
- وَ قَالَ یٰبَنِیَّ لَا تَدۡخُلُوۡا مِنۡۢ بَابٍ وَّاحِدٍ وَّ ادۡخُلُوۡا مِنۡ اَبۡوَابٍ مُّتَفَرِّقَۃٍ ؕ وَ مَاۤ اُغۡنِیۡ عَنۡکُمۡ مِّنَ اللّٰہِ مِنۡ شَیۡءٍ ؕ اِنِ الۡحُکۡمُ اِلَّا لِلّٰہِ ؕ عَلَیۡہِ تَوَکَّلۡتُ ۚ وَ عَلَیۡہِ فَلۡیَتَوَکَّلِ الۡمُتَوَکِّلُوۡنَ ﴿۶۸﴾12 : 68 Dhe tha: “O bijtë e mi! Mos hyni nga një portë e vetme, por hyni nga porta të ndryshme dhe unë nuk mund t’ju shpëtoj aspak (nga caktimi) prej Allahut; urdhri është vetëm i Allahut; Atij iu mbështeta dhe Atij le t’i mbështeten ata që kërkojnë mbështetje.”
- وَ لَمَّا دَخَلُوۡا مِنۡ حَیۡثُ اَمَرَہُمۡ اَبُوۡہُمۡ ؕ مَا کَانَ یُغۡنِیۡ عَنۡہُمۡ مِّنَ اللّٰہِ مِنۡ شَیۡءٍ اِلَّا حَاجَۃً فِیۡ نَفۡسِ یَعۡقُوۡبَ قَضٰہَا ؕ وَ اِنَّہٗ لَذُوۡ عِلۡمٍ لِّمَا عَلَّمۡنٰہُ وَ لٰکِنَّ اَکۡثَرَ النَّاسِ لَا یَعۡلَمُوۡنَ ﴿٪۶۹﴾12 : 69 Atëherë ata hynë prej andej nga i kishte urdhëruar babai i tyre. Ai (me këtë) nuk mund t’i lironte dot aspak (nga caktimi) prej Allahut, por ishte një dëshirë në zemrën e Jakubit, që ai e kreu. Ai zotëronte dije për shkak se Ne i kishim dhënë dije, por shumica e njerëzve nuk e dinë.
- وَ لَمَّا دَخَلُوۡا عَلٰی یُوۡسُفَ اٰوٰۤی اِلَیۡہِ اَخَاہُ قَالَ اِنِّیۡۤ اَنَا اَخُوۡکَ فَلَا تَبۡتَئِسۡ بِمَا کَانُوۡا یَعۡمَلُوۡنَ ﴿۷۰﴾12 : 70 Kur ata u paraqitën te Jusufi, ai e afroi vëllain e tij (dhe) i tha: “Unë jam vëllai yt, ndaj mos u brengos nga ajo që ata kanë bërë!”
- فَلَمَّا جَہَّزَہُمۡ بِجَہَازِہِمۡ جَعَلَ السِّقَایَۃَ فِیۡ رَحۡلِ اَخِیۡہِ ثُمَّ اَذَّنَ مُؤَذِّنٌ اَیَّتُہَا الۡعِیۡرُ اِنَّکُمۡ لَسٰرِقُوۡنَ ﴿۷۱﴾12 : 71 Kur i bëri gati (të ktheheshin) me furnizimet e tyre, ai vuri (nga padija) kupën e ujit në ngarkesën e vëllait të tij. Pastaj, një njoftues njoftoi: “O karvan! Jeni vjedhës!”
- قَالُوۡا وَ اَقۡبَلُوۡا عَلَیۡہِمۡ مَّا ذَا تَفۡقِدُوۡنَ ﴿۷۲﴾12 : 72 Ata dolën përpara tyre dhe thanë: “Çfarë është ajo që ju mungon?”
- قَالُوۡا نَفۡقِدُ صُوَاعَ الۡمَلِکِ وَ لِمَنۡ جَآءَ بِہٖ حِمۡلُ بَعِیۡرٍ وَّ اَنَا بِہٖ زَعِیۡمٌ ﴿۷۳﴾12 : 73 Thanë: “Na mungon masa e mbretit dhe kushdo që do ta sjellë, do t’i jepet ngarkesa e një deveje dhe unë jam garant për këtë.”Shpjegime
- قَالُوۡا تَاللّٰہِ لَقَدۡ عَلِمۡتُمۡ مَّا جِئۡنَا لِنُفۡسِدَ فِی الۡاَرۡضِ وَ مَا کُنَّا سٰرِقِیۡنَ ﴿۷۴﴾12 : 74 (Vëllezërit) thanë: “Për Allahun! Ju e dini mirë që ne nuk kemi ardhur për të bërë çrregullime në vend dhe as nuk jemi vjedhës.”
- قَالُوۡا فَمَا جَزَآؤُہٗۤ اِنۡ کُنۡتُمۡ کٰذِبِیۡنَ ﴿۷۵﴾12 : 75 Ata pyetën: “Çfarë do të jetë dënimi i kësaj, nëse dilni gënjeshtarë?”
- قَالُوۡا جَزَآؤُہٗ مَنۡ وُّجِدَ فِیۡ رَحۡلِہٖ فَہُوَ جَزَآؤُہٗ ؕ کَذٰلِکَ نَجۡزِی الظّٰلِمِیۡنَ ﴿۷۶﴾12 : 76 Thanë: “Dënimi i saj le të jetë ai (vetë), në ngarkesën e të cilit gjendet ajo. Ne kështu i dënojmë keqbërësit.”
- فَبَدَاَ بِاَوۡعِیَتِہِمۡ قَبۡلَ وِعَآءِ اَخِیۡہِ ثُمَّ اسۡتَخۡرَجَہَا مِنۡ وِّعَآءِ اَخِیۡہِ ؕ کَذٰلِکَ کِدۡنَا لِیُوۡسُفَ ؕ مَا کَانَ لِیَاۡخُذَ اَخَاہُ فِیۡ دِیۡنِ الۡمَلِکِ اِلَّاۤ اَنۡ یَّشَآءَ اللّٰہُ ؕ نَرۡفَعُ دَرَجٰتٍ مَّنۡ نَّشَآءُ ؕ وَ فَوۡقَ کُلِّ ذِیۡ عِلۡمٍ عَلِیۡمٌ ﴿۷۷﴾12 : 77 Atëherë (njoftuesi) filloi (kontrollin) me thasët e tyre, para thesit të vëllait të tij dhe më pas e nxori nga thesi i vëllait të tij. Në këtë mënyrë, Ne planifikuam për Jusufin. Ai nuk kishte mundësi ta merrte vëllain e tij në sundimin e mbretit, përveçse nëse donte Allahu. Ne i ngremë pozita kujt të duam. Mbi çdo zotërues të dijes, është një i Gjithëdijshëm.Shpjegime
- قَالُوۡۤا اِنۡ یَّسۡرِقۡ فَقَدۡ سَرَقَ اَخٌ لَّہٗ مِنۡ قَبۡلُ ۚ فَاَسَرَّہَا یُوۡسُفُ فِیۡ نَفۡسِہٖ وَ لَمۡ یُبۡدِہَا لَہُمۡ ۚ قَالَ اَنۡتُمۡ شَرٌّ مَّکَانًا ۚ وَ اللّٰہُ اَعۡلَمُ بِمَا تَصِفُوۡنَ ﴿۷۸﴾12 : 78 Ata thanë: “Nëse ai ka vjedhur, ka vjedhur më parë edhe një vëlla i tij.” Atëherë Jusufi u përmbajt në vetvete dhe nuk ua shfaqi (gënjeshtrën). Tha (me vete): “Jeni në gjendjen më të ligë dhe Allahu e di më së miri atë që thoni.”
- قَالُوۡا یٰۤاَیُّہَا الۡعَزِیۡزُ اِنَّ لَہٗۤ اَبًا شَیۡخًا کَبِیۡرًا فَخُذۡ اَحَدَنَا مَکَانَہٗ ۚ اِنَّا نَرٰٮکَ مِنَ الۡمُحۡسِنِیۡنَ ﴿۷۹﴾12 : 79 Ata thanë: “O i plotfuqishëm! Ai ka një baba shumë të moshuar, andaj, mbaj ndonjërin prej nesh në vend të tij. Sigurisht, ne ty të shohim nga mirëbërësit.”
- قَالَ مَعَاذَ اللّٰہِ اَنۡ نَّاۡخُذَ اِلَّا مَنۡ وَّجَدۡنَا مَتَاعَنَا عِنۡدَہٗۤ ۙ اِنَّاۤ اِذًا لَّظٰلِمُوۡنَ ﴿٪۸۰﴾12 : 80 Ai tha: “Allahu na ruajttë të mbajmë njeri tjetër përveç atij, të cilit i kemi gjetur mallin tonë. Do të ishim vërtetë të padrejtë!”
- فَلَمَّا اسۡتَیۡـَٔسُوۡا مِنۡہُ خَلَصُوۡا نَجِیًّا ؕ قَالَ کَبِیۡرُہُمۡ اَلَمۡ تَعۡلَمُوۡۤا اَنَّ اَبَاکُمۡ قَدۡ اَخَذَ عَلَیۡکُمۡ مَّوۡثِقًا مِّنَ اللّٰہِ وَ مِنۡ قَبۡلُ مَا فَرَّطۡتُّمۡ فِیۡ یُوۡسُفَ ۚ فَلَنۡ اَبۡرَحَ الۡاَرۡضَ حَتّٰی یَاۡذَنَ لِیۡۤ اَبِیۡۤ اَوۡ یَحۡکُمَ اللّٰہُ لِیۡ ۚ وَ ہُوَ خَیۡرُ الۡحٰکِمِیۡنَ ﴿۸۱﴾12 : 81 Kur ata mbetën të pashpresë, u mënjanuan për t’u këshilluar. I madhi i tyre tha: “A nuk dini se babai juaj ju ka marrë premtim të fortë për Allahun dhe se çfarë shkeljesh keni bërë më përpara në lidhje me Jusufin?! Unë nuk do ta lëshoj këtë vend, gjersa të më lejojë babai im ose të vendosë Allahu për mua, dhe Ai është më i miri për të vendosur.
- اِرۡجِعُوۡۤا اِلٰۤی اَبِیۡکُمۡ فَقُوۡلُوۡا یٰۤاَبَانَاۤ اِنَّ ابۡنَکَ سَرَقَ ۚ وَ مَا شَہِدۡنَاۤ اِلَّا بِمَا عَلِمۡنَا وَ مَا کُنَّا لِلۡغَیۡبِ حٰفِظِیۡنَ ﴿۸۲﴾12 : 82 Kthehuni te babai juaj dhe thojini: ‘O babai ynë! I biri yt vërtet ka vjedhur dhe ne nuk dëshmojmë asgjë tjetër përveç asaj që mësuam dhe ne nuk i jemi rojë së padukshmes.
- وَ سۡـَٔلِ الۡقَرۡیَۃَ الَّتِیۡ کُنَّا فِیۡہَا وَ الۡعِیۡرَ الَّتِیۡۤ اَقۡبَلۡنَا فِیۡہَا ؕ وَ اِنَّا لَصٰدِقُوۡنَ ﴿۸۳﴾12 : 83 Pyeti (banorët e) fshatit në të cilin ishim, dhe karvanin me të cilin erdhëm. Sigurisht, ne themi të vërtetën.’”
- قَالَ بَلۡ سَوَّلَتۡ لَکُمۡ اَنۡفُسُکُمۡ اَمۡرًا ؕ فَصَبۡرٌ جَمِیۡلٌ ؕ عَسَی اللّٰہُ اَنۡ یَّاۡتِـیَنِیۡ بِہِمۡ جَمِیۡعًا ؕ اِنَّہٗ ہُوَ الۡعَلِیۡمُ الۡحَکِیۡمُ ﴿۸۴﴾12 : 84 (Jakubi) tha: “Përkundrazi, vetja juaj ju ka bërë të lehtë një çështje (të rëndë). Andaj, (s’më mbetet veçse) durim i denjë! Mundet që Allahu të m’i sjellë që të gjithë. Sigurisht, Ai është i Gjithëdijshmi, i Urti.”
- وَ تَوَلّٰی عَنۡہُمۡ وَ قَالَ یٰۤاَسَفٰی عَلٰی یُوۡسُفَ وَ ابۡیَضَّتۡ عَیۡنٰہُ مِنَ الۡحُزۡنِ فَہُوَ کَظِیۡمٌ ﴿۸۵﴾12 : 85 Dhe ai u mënjanua prej tyre dhe tha: “Sa keq për Jusufin!” Atij iu mbushën sytë nga brenga, por ai përmbahej.Shpjegime
- قَالُوۡا تَاللّٰہِ تَفۡتَؤُا تَذۡکُرُ یُوۡسُفَ حَتّٰی تَکُوۡنَ حَرَضًا اَوۡ تَکُوۡنَ مِنَ الۡہٰلِکِیۡنَ ﴿۸۶﴾12 : 86 Ata thanë: “Për Allahun! Ti do ta kujtosh vetëm Jusufin aq saqë do të lodhesh (nga brenga) ose do të shkatërrohesh.”
- قَالَ اِنَّمَاۤ اَشۡکُوۡا بَثِّیۡ وَ حُزۡنِیۡۤ اِلَی اللّٰہِ وَ اَعۡلَمُ مِنَ اللّٰہِ مَا لَا تَعۡلَمُوۡنَ ﴿۸۷﴾12 : 87 Ai tha: “Unë e qaj hallin dhe brengën vetëm tek Allahu dhe e di prej Allahut atë që ju nuk e dini.
- یٰبَنِیَّ اذۡہَبُوۡا فَتَحَسَّسُوۡا مِنۡ یُّوۡسُفَ وَ اَخِیۡہِ وَ لَا تَایۡـَٔسُوۡا مِنۡ رَّوۡحِ اللّٰہِ ؕ اِنَّہٗ لَا یَایۡـَٔسُ مِنۡ رَّوۡحِ اللّٰہِ اِلَّا الۡقَوۡمُ الۡکٰفِرُوۡنَ ﴿۸۸﴾12 : 88 O bijtë e mi! Shkoni dhe kërkoni Jusufin dhe vëllain e tij dhe mos u dëshpëroni nga mëshira e Allahut. Sigurisht, askush nuk dëshpërohet nga mëshira e Allahut, përveç njerëzve mohues.”
- فَلَمَّا دَخَلُوۡا عَلَیۡہِ قَالُوۡا یٰۤاَیُّہَا الۡعَزِیۡزُ مَسَّنَا وَ اَہۡلَنَا الضُّرُّ وَ جِئۡنَا بِبِضَاعَۃٍ مُّزۡجٰٮۃٍ فَاَوۡفِ لَنَا الۡکَیۡلَ وَ تَصَدَّقۡ عَلَیۡنَا ؕ اِنَّ اللّٰہَ یَجۡزِی الۡمُتَصَدِّقِیۡنَ ﴿۸۹﴾12 : 89 Dhe kur ata erdhën pranë tij (pranë Jusufit), thanë: “O i plotfuqishëm! Na ka zënë vështirësia ne dhe familjen tonë dhe kemi ardhur me një pasuri të vogël, andaj jepna furnizimin përsëri dhe falna lëmoshë, sigurisht, Allahu shpërblen ata që japin lëmoshë.”
- قَالَ ہَلۡ عَلِمۡتُمۡ مَّا فَعَلۡتُمۡ بِیُوۡسُفَ وَ اَخِیۡہِ اِذۡ اَنۡتُمۡ جٰہِلُوۡنَ ﴿۹۰﴾12 : 90 Ai tha: “A e dini se çfarë bëtë me Jusufin dhe vëllain e tij, kur ishit injorantë?!”
- قَالُوۡۤا ءَاِنَّکَ لَاَنۡتَ یُوۡسُفُ ؕ قَالَ اَنَا یُوۡسُفُ وَ ہٰذَاۤ اَخِیۡ ۫ قَدۡ مَنَّ اللّٰہُ عَلَیۡنَا ؕ اِنَّہٗ مَنۡ یَّـتَّقِ وَ یَصۡبِرۡ فَاِنَّ اللّٰہَ لَا یُضِیۡعُ اَجۡرَ الۡمُحۡسِنِیۡنَ ﴿۹۱﴾12 : 91 Thanë: “A ti je Jusufi?” Ai tha: “Po, unë jam Jusufi dhe ky është vëllai im. Allahu na ka begatuar. Kushdo që përvetëson druajtje (ndaj Allahut) dhe duron, Allahu kurrë nuk ua humb shpërblimin mirëbërësve.”
- قَالُوۡا تَاللّٰہِ لَقَدۡ اٰثَرَکَ اللّٰہُ عَلَیۡنَا وَ اِنۡ کُنَّا لَخٰطِئِیۡنَ ﴿۹۲﴾12 : 92 Ata thanë: “Për Allahun! Allahu të ka dhënë epërsi mbi ne dhe sigurisht, ne kemi qenë fajtorë.”
- قَالَ لَا تَثۡرِیۡبَ عَلَیۡکُمُ الۡیَوۡمَ ؕ یَغۡفِرُ اللّٰہُ لَکُمۡ ۫ وَ ہُوَ اَرۡحَمُ الرّٰحِمِیۡنَ ﴿۹۳﴾12 : 93 Ai tha: “Sot nuk ka qortim për ju. Allahu do t’ju falë dhe Ai është më i mëshirshmi nga të gjithë mëshiruesit.
- اِذۡہَبُوۡا بِقَمِیۡصِیۡ ہٰذَا فَاَلۡقُوۡہُ عَلٰی وَجۡہِ اَبِیۡ یَاۡتِ بَصِیۡرًا ۚ وَ اۡتُوۡنِیۡ بِاَہۡلِکُمۡ اَجۡمَعِیۡنَ ﴿٪۹۴﴾12 : 94 Merrni këtë këmishë timen dhe vëreni përpara babait tim, do t’i hapen sytë. Dhe (pastaj) më ejani me gjithë familje.”
- وَ لَمَّا فَصَلَتِ الۡعِیۡرُ قَالَ اَبُوۡہُمۡ اِنِّیۡ لَاَجِدُ رِیۡحَ یُوۡسُفَ لَوۡ لَاۤ اَنۡ تُفَنِّدُوۡنِ ﴿۹۵﴾12 : 95 Ndërkohë që karvani u nis, babai i tyre tha: “Unë po ndiej erën e Jusufit, edhe pse ju do të më quani të çmendur.”Shpjegime
- قَالُوۡا تَاللّٰہِ اِنَّکَ لَفِیۡ ضَلٰلِکَ الۡقَدِیۡمِ ﴿ٙ۹۶﴾12 : 96 (Familjarët) thanë: “Për Allahun! Ti je në gabimin tënd të vjetër.”
- فَلَمَّاۤ اَنۡ جَآءَ الۡبَشِیۡرُ اَلۡقٰٮہُ عَلٰی وَجۡہِہٖ فَارۡتَدَّ بَصِیۡرًا ۚ قَالَ اَلَمۡ اَقُلۡ لَّکُمۡ ۚۙ اِنِّیۡۤ اَعۡلَمُ مِنَ اللّٰہِ مَا لَا تَعۡلَمُوۡنَ ﴿۹۷﴾12 : 97 Dhe kur erdhi lajmëtari dhe e vuri (këmishën) përpara tij, atij iu hapën sytë. Tha: “A nuk ju thosha: Unë me të vërtetë di prej Allahut atë që ju nuk e dini.”
- قَالُوۡا یٰۤاَبَانَا اسۡتَغۡفِرۡ لَنَا ذُنُوۡبَنَاۤ اِنَّا کُنَّا خٰطِئِیۡنَ ﴿۹۸﴾12 : 98 Ata thanë: “O babai ynë! Kërko (pranë Zotit) falje për mëkatet tona. Sigurisht ne kemi qenë fajtorë.”
- قَالَ سَوۡفَ اَسۡتَغۡفِرُ لَکُمۡ رَبِّیۡ ؕ اِنَّہٗ ہُوَ الۡغَفُوۡرُ الرَّحِیۡمُ ﴿۹۹﴾12 : 99 Ai tha: “Unë patjetër do t’i kërkoj Zotit tim falje për ju. Pa dyshim, Ai është Falësi, Mëshirëbërësi.”
- فَلَمَّا دَخَلُوۡا عَلٰی یُوۡسُفَ اٰوٰۤی اِلَیۡہِ اَبَوَیۡہِ وَ قَالَ ادۡخُلُوۡا مِصۡرَ اِنۡ شَآءَ اللّٰہُ اٰمِنِیۡنَ ﴿ؕ۱۰۰﴾12 : 100 Dhe kur ata erdhën pranë Jusufit, ai u dha prindërve të tij një vend të afërt dhe tha: “Hyni me paqe në Egjipt, në dashtë Allahu.”
- وَ رَفَعَ اَبَوَیۡہِ عَلَی الۡعَرۡشِ وَ خَرُّوۡا لَہٗ سُجَّدًا ۚ وَ قَالَ یٰۤاَبَتِ ہٰذَا تَاۡوِیۡلُ رُءۡیَایَ مِنۡ قَبۡلُ ۫ قَدۡ جَعَلَہَا رَبِّیۡ حَقًّا ؕ وَ قَدۡ اَحۡسَنَ بِیۡۤ اِذۡ اَخۡرَجَنِیۡ مِنَ السِّجۡنِ وَ جَآءَ بِکُمۡ مِّنَ الۡبَدۡوِ مِنۡۢ بَعۡدِ اَنۡ نَّزَغَ الشَّیۡطٰنُ بَیۡنِیۡ وَ بَیۡنَ اِخۡوَتِیۡ ؕ اِنَّ رَبِّیۡ لَطِیۡفٌ لِّمَا یَشَآءُ ؕ اِنَّہٗ ہُوَ الۡعَلِیۡمُ الۡحَکِیۡمُ ﴿۱۰۱﴾12 : 101 Ai i ngriti prindërit në fron dhe ata (të gjithë) ranë në sexhde për të. Ai tha: “O babai im! Ky është kuptimi i ëndrrës sime që kam paraparë. Zoti im e bëri që të ndodhte me të vërtetë. Ai më bëri mirësi kur më nxori nga burgu dhe ju solli nga shkretëtira, pas asaj që djalli kishte futur ndasi mes meje dhe mes vëllezërve të mi. Sigurisht, Zoti im është shumë Mirëbërës për atë që do; Ai është i Gjithëdijshmi, i Urti.
- رَبِّ قَدۡ اٰتَیۡتَنِیۡ مِنَ الۡمُلۡکِ وَ عَلَّمۡتَنِیۡ مِنۡ تَاۡوِیۡلِ الۡاَحَادِیۡثِ ۚ فَاطِرَ السَّمٰوٰتِ وَ الۡاَرۡضِ ۟ اَنۡتَ وَلِیّٖ فِی الدُّنۡیَا وَ الۡاٰخِرَۃِ ۚ تَوَفَّنِیۡ مُسۡلِمًا وَّ اَلۡحِقۡنِیۡ بِالصّٰلِحِیۡنَ ﴿۱۰۲﴾12 : 102 O Zoti im! Pa dyshim, Ti më dhe pushtetin dhe më dhe dijen për të kuptuar realitetin e çështjeve! O Krijuesi i qiejve dhe i tokës! Ti je Miku im në këtë botë dhe në tjetrën! Më jep vdekje kur të jem i nënshtruar dhe më bashko me të dëlirët.”
- ذٰلِکَ مِنۡ اَنۡۢبَآءِ الۡغَیۡبِ نُوۡحِیۡہِ اِلَیۡکَ ۚ وَ مَا کُنۡتَ لَدَیۡہِمۡ اِذۡ اَجۡمَعُوۡۤا اَمۡرَہُمۡ وَ ہُمۡ یَمۡکُرُوۡنَ ﴿۱۰۳﴾12 : 103 Këto janë lajmet e së padukshmes që Ne t’i shpallim ty. Ti nuk ishe pranë tyre kur ata ranë në ujdi për çështjen e tyre dhe kur intrigonin.
- وَ مَاۤ اَکۡثَرُ النَّاسِ وَ لَوۡ حَرَصۡتَ بِمُؤۡمِنِیۡنَ ﴿۱۰۴﴾12 : 104 Shumica e njerëzve, sado që të dëshirosh, nuk do të besojnë.
- وَ مَا تَسۡـَٔلُہُمۡ عَلَیۡہِ مِنۡ اَجۡرٍ ؕ اِنۡ ہُوَ اِلَّا ذِکۡرٌ لِّلۡعٰلَمِیۡنَ ﴿۱۰۵﴾٪12 : 105 Ti nuk u kërkon ndonjë shpërblim për këtë. Kjo është vetëm një këshillë për botët.
- وَ کَاَیِّنۡ مِّنۡ اٰیَۃٍ فِی السَّمٰوٰتِ وَ الۡاَرۡضِ یَمُرُّوۡنَ عَلَیۡہَا وَ ہُمۡ عَنۡہَا مُعۡرِضُوۡنَ ﴿۱۰۶﴾12 : 106 Sa shumë shenja ka në qiej e tokë, pranë të cilave ata kalojnë, por ata vetëm u shmangen.
- وَ مَا یُؤۡمِنُ اَکۡثَرُہُمۡ بِاللّٰہِ اِلَّا وَ ہُمۡ مُّشۡرِکُوۡنَ ﴿۱۰۷﴾12 : 107 Dhe shumica e tyre nuk besojnë në Allah, pa i sajuar ortakë (Atij).
- اَفَاَمِنُوۡۤا اَنۡ تَاۡتِیَہُمۡ غَاشِیَۃٌ مِّنۡ عَذَابِ اللّٰہِ اَوۡ تَاۡتِیَہُمُ السَّاعَۃُ بَغۡتَۃً وَّ ہُمۡ لَا یَشۡعُرُوۡنَ ﴿۱۰۸﴾12 : 108 Atëherë, a janë të sigurt se nuk do t’i mbulojë një dënim i Allahut ose t’u vijë Ora papritmas kur të jenë të pavetëdijshëm?!
- قُلۡ ہٰذِہٖ سَبِیۡلِیۡۤ اَدۡعُوۡۤا اِلَی اللّٰہِ ۟ؔ عَلٰی بَصِیۡرَۃٍ اَنَا وَ مَنِ اتَّبَعَنِیۡ ؕ وَ سُبۡحٰنَ اللّٰہِ وَ مَاۤ اَنَا مِنَ الۡمُشۡرِکِیۡنَ ﴿۱۰۹﴾12 : 109 Thuaj: “Kjo është rruga ime; thërras drejt Allahut; qëndrojmë mbi dije të sigurt unë dhe ai që më ndjek mua. I Shenjtë është Allahu dhe unë nuk jam nga idhujtarët.”
- وَ مَاۤ اَرۡسَلۡنَا مِنۡ قَبۡلِکَ اِلَّا رِجَالًا نُّوۡحِیۡۤ اِلَیۡہِمۡ مِّنۡ اَہۡلِ الۡقُرٰی ؕ اَفَلَمۡ یَسِیۡرُوۡا فِی الۡاَرۡضِ فَیَنۡظُرُوۡا کَیۡفَ کَانَ عَاقِبَۃُ الَّذِیۡنَ مِنۡ قَبۡلِہِمۡ ؕ وَ لَدَارُ الۡاٰخِرَۃِ خَیۡرٌ لِّلَّذِیۡنَ اتَّقَوۡا ؕ اَفَلَا تَعۡقِلُوۡنَ ﴿۱۱۰﴾12 : 110 Edhe para teje u kemi dërguar banorëve të vendbanimeve vetëm burra, të cilëve u shpallnim. (Njerëzit) a nuk shëtisin në tokë që të shikojnë se si ka qenë fundi i atyre që ishin më parë?! Dhe sigurisht, shtëpia e ahiretit është më e mirë për ata që kanë drojë (ndaj Allahut). Pra, a nuk kuptoni?!
- حَتّٰۤی اِذَا اسۡتَیۡـَٔسَ الرُّسُلُ وَ ظَنُّوۡۤا اَنَّہُمۡ قَدۡ کُذِبُوۡا جَآءَہُمۡ نَصۡرُنَا ۙ فَنُجِّیَ مَنۡ نَّشَآءُ ؕ وَلَا یُرَدُّ بَاۡسُنَا عَنِ الۡقَوۡمِ الۡمُجۡرِمِیۡنَ ﴿۱۱۱﴾12 : 111 Aq saqë kur të Dërguarit u dëshpëruan (prej tyre) dhe (njerëzit) menduan se janë gënjyer, atyre u erdhi ndihma Jonë. Kështu, shpëtoi ai që Ne deshëm. Dhe ndëshkimi Ynë nuk zmbrapset nga njerëzit fajtorë.Shpjegime
- لَقَدۡ کَانَ فِیۡ قَصَصِہِمۡ عِبۡرَۃٌ لِّاُولِی الۡاَلۡبَابِ ؕ مَا کَانَ حَدِیۡثًا یُّفۡتَرٰی وَ لٰکِنۡ تَصۡدِیۡقَ الَّذِیۡ بَیۡنَ یَدَیۡہِ وَ تَفۡصِیۡلَ کُلِّ شَیۡءٍ وَّ ہُدًی وَّ رَحۡمَۃً لِّقَوۡمٍ یُّؤۡمِنُوۡنَ ﴿۱۱۲﴾٪12 : 112 Njëmend, në historitë e tyre ka një mësim për njerëzit e mençur. Kjo nuk është ndonjë fjalë e trilluar, por është vërtetuese e asaj që e ka përpara, shpjegim për çdo gjë, udhëzim dhe mëshirë për njerëzit që besojnë.