Profeti s.a.v.s. gjithmonë mundohej për mirëqenien e të varfërve dhe përpiqej t’u siguronte një status dinjitoz në shoqëri. Njëherë, teksa ai ishte ulur diku, një njeri i pasur i kaloi pranë. Profeti s.a.v.s. pyeti shokun e tij se çfarë mendimi kishte rreth atij të pasuri. Shoku iu përgjigj: “Ai vjen nga një familje fisnike dhe e pasur. Nëse do t’i propozojë ndonjë vajze për t’u martuar, do t’i pranohet kërkesa dhe nëse do të bëjë rekomandim për dikë, rekomandimi i tij do të pranohet”. Profeti s.a.v.s. heshti kur e dëgjoi mendimin e shokut. Pastaj kaloi një njeri tjetër që ishte varfanjak dhe nevojtar. Profeti sërish e pyeti shokun se çfarë mendimi kishte rreth atij të varfri. Ai tha: “O i Dërguari i Allahut, ky qenka i varfër dhe nuk është i denjë që t’i pranohet propozimi për t’u martuar kur i bën ndonjë vajze e as që t’i pranohet rekomandimi, madje as që t’ia dëgjojnë fjalën kur dëshiron të thotë diçka”. Me të dëgjuar këtë, Profeti s.a.v.s. tha:
“Ky i varfër është më i shtrenjtë sesa e gjithë bota e mbushur me flori!”.[1]
Xhaminë gjithmonë e pastronte një grua e varfër. Pasi që prej disa ditësh nuk po e shihte më, Profeti s.a.v.s. pyeti se ku kishte humbur ajo. Njerëzit e njoftuan që ajo kishte vdekur. Profeti s.a.v.s. u tha se pse nuk e kishin lajmëruar kur kishte vdekur, që edhe ai të shkonte në xhenazen e saj. Profeti s.a.v.s. i pyeti: “Nuk më lajmëruat ngaqë ajo ishte e varfër?” Pasi u predikoi që nuk duhej të vepronin kështu, Profeti s.a.v.s. i pyeti se ku gjendej varri i saj, pastaj shkoi atje dhe u lut për të.[2]
Profeti Muhammed s.a.v.s. thoshte se ka shumë njerëz, që flokët mund t’i kenë të shpupurishur e trupin të përbaltur, të cilët kur shkojnë për t’u takuar me njerëz të tjerë, u mbyllen dyert, por nëse do të betohen për diçka në emër të Zotit, Zoti ka kaq shumë sedër për ta, saqë patjetër ua përmbush betimin.[3]
Një herë, disa nga sahabët e varfër të Profetit s.a.v.s., që dikur ishin skllevër, qenë ulur diku. Kur kaloi Ebu Sufjani para tyre, ata zunë të flisnin për fitoret e Islamit. Edhe Ebu Bekri r.a. i dëgjonte, dhe i erdhi keq, sepse Ebu Sufjani, që ishte prijës i kurejshëve, po fyhej. Ebu Bekri r.a. iu drejtua shokëve: “Po e fyeni prijësin dhe oficerin e kurejshëve!” Maje, u ankua për këtë edhe te Profeti s.a.v.s., i cili kur e dëgjoi, tha: “O Ebu Bekër, mos vallë ti i ke hidhëruar robërit e veçantë të Zotit të Madhërishëm? Po e bëre këtë, atëherë dije që edhe Zoti do të mbetet i pakënaqur nga ti”. Ebu Bekri r.a. menjëherë u çua për t’u kthyer te ta dhe i pyeti nëse u kishte shkaktuar pakënaqësi. Por ata e konfirmuan që jo aspak dhe i thanë: “Zoti të faltë o vëlla”.[4]
Profeti s.a.v.s. nëse në njërën anë ua respektonte ndjenjat të varfërve dhe ua plotësonte kërkesat, në anën tjetër, edhe i mësonte të tregoheshin dinjitozë dhe i porosiste që të mos lypnin. Ai thoshte që i varfër (miskin) nuk është ai, të cilin e kënaq një apo dy hurma ose një apo dy kafshata buke, por është ai që sado vështirësi t’i vijnë, e përmban veten të lypë.[5]
Profeti s.a.v.s. u thoshte muslimanëve, që çdo gosti, ku nuk janë të ftuar të varfrit, është e padenjë.[6]
Ajshja r.a. thotë:
“Një herë një grua e varfër, bashkë me dy vajzat e saj, erdhi tek unë. Atë ditë në shtëpinë tonë, përveç një hurme, asnjë gjë nuk kishim. Unë ia dhashë atë asaj gruaje. Ajo e ndau hurmën në dy pjesë dhe ua dha të dyja vajzave për të ngrënë dhe pastaj u çua dhe shkoi. Kur i Dërguari i Allahut s.a.v.s. erdhi në shtëpi, ia tregova këtë ngjarje. Ai tha që nëse një i varfër ka dy vajza, për të cilat ai kujdeset mirë, Zoti i Lartësuar do ta shpëtojë atë nga ndëshkimi i xhehenemit në ditën e gjykimit. Pastaj tha që edhe asaj gruaje Zoti do t’i shpërblejë me xhenet për këtë vepër”.[7]
Një herë, një sahab i pasur që quhej Sa’d, shfaqte epërsinë e tij mbi disa njerëz të tjerë. Profeti Muhammed s.a.v.s. kur e dëgjoi, i tha: “A kujton që me krahët e tu ke fituar forcën, fuqinë dhe pasurinë tënde? Absolutisht nuk është ashtu. Forca dhe pasuria kombëtare, në fakt, nga të varfrit vijnë”.[8]
Profeti s.a.v.s. shpesh bënte këtë lutje:
“O Allah, më mbaj gjallë të varfër (miskin), më jep vdekje kur të jem i varfër dhe më ringjall bashkë me të varfrit në ditën e gjykimit”.[9]
Një ditë, në zhegun e verës, një sahab i varfër po mbartte barrë të rëndë në pazar për t’i çuar nga një vend në tjetrin. Ai kishte një fytyrë të shëmtuar. Pluhuri dhe bulëza djerse ia dyfishonin shëmtinë. Mu atëherë, Profeti s.a.v.s. hyri në pazar. Kur e pa sahabin, të molisur e të trishtuar, kaloi mbrapa tij dhe ia mbylli sytë me duar, ashtu siç bëjnë fëmijët, duke i kërkuar personit që të zbulojë se kush qëndron mbrapa tij. Sahabi filloi të zbulonte me duart e tij duke prekur trupin herë andej e herë këtej dhe kuptoi që ishte i Dërguari i Allahut s.a.v.s.. Ai e dinte shumë mirë se përveç Profetit s.a.v.s. askush tjetër nuk sillej me kaq dashuri me një njeri kaq të varfër, të shëmtuar e të lodhur si ai. Pra, me të ditur këtë, ai filloi t’i fërkonte rrobat e Profetit s.a.v.s. me trupin e tij të pluhurosur e të djersitur. Mbase donte të maste se deri sa mund të qëndronin dashuria dhe durimi i tij për të, por Profeti s.a.v.s. që vetëm buzëqeshte, e la të lirë t’ia djersiste e pluhuroste rrobat sa të donte dhe më pas tha me shaka: “Kam një skllav, a ka dikush që e blen?!” Sikur këto fjalë e ulën Sahabin nga lartësitë qiellore sërish në tokë, por përsëri atij i shkoi mendja te Profeti s.a.v.s., sepse ai e dinte se përveç Profetit s.a.v.s. askush nuk mund ta çmonte. Duke pranuar pavlefshmërinë e tij, ai tha: “O i Dërguari i Allahut, askush nuk do të më blejë mua”. Profeti tha: “Mos thuaj kështu! Zoti të çmon shumë”.[10]
Profeti s.a.v.s. jo vetëm vetë kujdesej për të varfrit, por vazhdimisht i këshillonte edhe anëtarët e xhematit të tij për këtë detyrë. Musa Ash’eri r.a. tregon që kur vinte ndonjë nevojtar te Profeti s.a.v.s., ai u thoshte sahabëve të tij të pranishëm: “Rekomandoni për këtë njeri, në mënyrë që edhe ju të merrni pjesë në shpërblimin që vjen nga rekomandimi i veprave të mira”.[11] Kështu Profeti s.a.v.s., nga njëra anë, inkurajonte anëtarët e xhematit të tij të ndihmonin të varfrit dhe, nga ana tjetër, nevojtarëve ua mbushte zemrat me ndjenja dashurie e vëllazërie ndaj muslimanëve të tjerë.
[1] Buhariu, Kitabur-rikak, bab fedlil-fekr.
[2] Buhariu, Kitabul-selat, bab kinsil-mesxhid.
[3] Muslim Kitabul-birri ues-silah, bab fedlid-duafa.
[4] Muslim Kitabul-fadail, bab min fadaili Selman ue Bilal.
[5] Buhariu, Kitabuz-zekat ue Kitabul-kurub, bab keulillahi t’ala aza ue xhela “la jes’elunenasa ilhafa”.
[6] Buhariu, Kitabun-nikah, bab men terakad-da’uah.
[7] Muslimi, Kitabul-birri ues-silah, bab fadlil-ihsani ilel-benat.
[8] Buhariu, Kitabul-xhihad, bab man istiana bid-duafai.
[9] Tirmidhi, Ebuabuz-zuhd, bab ma xha’a “inne fukera’al-muhaxhirin jedkhulunel-xheneta”.
[10] Shemail Tirmidhi, bab ma xha’a fi sifati mazahi Rasulillahi s.a..
[11] Buhariu, Kitabuz-zekat, bab et-tehris alas-sadaka.