Pesë ilaçe për të qenë i dëlirë
Me emrin e Allahut, të Gjithëmëshirshmit, Mëshirëbërësit.
Nuk ka të adhurueshëm tjetër përveç Allahut, Muhammedi është i Dërguari i Allahut.
Muslimanët që besojnë se Hazret Mirza Ghulam Ahmedi a.s.,
është Imam Mehdiu dhe Mesihu i Premtuar.
Kapitujt (Lexoni kapitujt Online)
  1. Pohimi dhe argumenti duhet të jenë nga Libri i Shenjtë
  2. PYETJA I – Cilat janë tri gjendjet e njeriut?
  3. Viti dyzet i jetës suaj mund të jetë shumë i bekuar
  4. Shpirti është krijesë
  5. Zhvillimi gradual i njeriut
  6. Kuptimi i vërtetë i Islamit
  7. Dallimi mes gjendjeve instinktive dhe morale
  8. Përgënjeshtrimi i doktrinës që ndalon therjen a mbytjen e kafshëve
  9. Tri stadet e reformimit
  10. Ardhja e të Dërguarit të Allahut s.a.v.s. në kohën më të nevojshme të reformimit
  11. Gjendjet instinktive, nëse mbahen në ekuilibër, shndërrohen në morale
  12. Moralet e vërteta
  13. Reformimi i parë – gjendjet natyrore
  14. Ndalimi i mishit të derrit
  15. Gjendjet morale të njeriut
  16. Moralet që aftësojnë njeriun për të hequr dorë nga mëkatet
  17. Pesë ilaçe për të qenë i dëlirë
  18. Moralet lidhur me mirëbërësinë
  19. Trimëria e vërtetë
  20. Vërtetësia
  21. Durimi
  22. Dhembshuria
  23. Kërkimi i një qenieje më të lartë
  24. Arsyeja pse Profeti i Shenjtë s.a.v.s. u shfaq në Arabi
  25. Mirësia e Kuranit Famëlartë ndaj botës
  26. Argumente për ekzistencën e Zotit të Madhërishëm
  27. Cilësitë e Zotit të Madhërishëm
  28. Gjendjet shpirtërore
  29. Një lutje e bukur
  30. Kuptimi i pijeve me kamfur dhe xhenxhefil
  31. Mjeti për të krijuar lidhje të përsosur shpirtërore me Zotin e Madhërishëm
  32. PYETJA II – Çfarë ndodh me njeriun pas vdekjes?
  33. PYETJA III – Cilat janë qëllimet e jetës së kësaj bote dhe si mund të arrihen ato?
  34. PYETJA IV – Cili është zbatimi praktik i Sheriatit në këtë jetë dhe pas kësaj jete?
  35. Urtësia e betimeve të Allahut në gjëra të ndryshme
  36. PYETJA V – Cilat janë mjetet për të arritur dijen dhe njohjen ndaj Zotit?
  37. Natyra e ndërgjegjes njerëzore
  38. Çfarë është shpallja Hyjnore?
  39. Folësi është i nderuar me komunikimin dhe shpalljen Hyjnore
  40. Shpallja e Zotit të Madhërishëm është mjeti për të arritur dijen e përsosur
  41. Dy periudha të jetës së Profetit Muhammed s.a.v.s.
  42. Qëllimi i luftërave të Profetit Muhammed s.a.v.s.
Related Contents from Topics
pastertia dëlirësia ujë

Në ajetet që cituam më lart, Zoti i Lartësuar, jo vetëm që i dha njeriut mësim të shkëlqyer për të përvetësuar ihsanin, domethënë virtytin e dëlirësisë, por i tregoi edhe pesë ilaçe për ta arritur atë, të cilat janë:

(1) t’i frenojë sytë që të mos vështrojë persona të gjinisë tjetër jashtë gjirit të familjes (persona me të cilët njeriu mund të martohet), (2) t’i ruajë veshët nga dëgjimi i zërave të tyre, (3) të mos dëgjojë rrëfimet e tyre, (4) ta ruajë veten nga të gjitha rastet ku mund të ketë rrezik për të bërë një vepër të tillë të shëmtuar dhe (5) nëse është beqar, të frenohet duke agjëruar etj..

Këtu, ne mund të pohojmë me përgjegjësi të plotë se ky mësim i lartë me të gjitha këto ilaçe që ka treguar Kurani Famëlartë, është i veçantë vetëm me Islamin. Një gjë që duhet t’ju kujtojmë këtu është se përderisa gjendja instinktive e njeriut, që është burimi i epsheve dhe nga e cila ai nuk mund të ndahet pa sjellë një ndryshim rrënjësor, është e tillë që dëshirat epshore të saj, kur gjejnë vendin dhe momentin e tyre, nuk rrinë pa shpërthyer ose le të themi vihen në rrezik të madh, prandaj Zoti i Lartësuar nuk na dha mësimin që ne, me sy të pastër të kundrojmë lirisht gratë e huaja, të vëzhgojmë bukuritë e tyre dhe të sodisim të gjitha gjestet a kërcimet e tyre etj..

Gjithashtu, Ai as nuk na mëson që ne, po me mendje të pastër, të dëgjojmë këngët e vajzave të huaja, e të hapim veshët për të dëgjuar rrëfimet e bukurisë së tyre. Ne jemi urdhëruar që në asnjë mënyrë të mos shohim gratë e huaja dhe bukuritë e tyre, as me sy të pastër, as me sy të papastër, dhe të mos dëgjojmë këngët dhe rrëfimet e bukurisë së tyre, as me mendje të pastër, as me mendje të papastër. Madje, ne duhet të urrejmë dëgjimin dhe shikimin e tyre, siç urrejmë cofëtinën, që të mos rrëshqasim, sepse me shikim të shfrenuar në një moment patjetër do të rrëshqasim.

Për shkak se Zoti i Madhërishëm dëshiron që sytë tanë, zemra dhe mendimet tona të gjitha të jenë të pastra, Ai na dha këtë mësim të shkëlqyer. Kush mund të dyshojë që shikimi i pafre shkakton rrëshqitje?! Do të gabojmë nëse i hedhim një qeni të uritur bukë të freskët e të shpresojmë që ai as nuk do ta vërë re. Kështu që, Zoti i Lartësuar do që tundimet e shpirtit të mos gjejnë asnjë rast për të kaluar në veprime të fshehta dhe të mos përballen me asgjë, nga e cila të mund të ngacmohen mendimet e këqija.

Kjo është pikërisht filozofia e mbulesës islame dhe ky është edhe udhëzimi i Sheriatit. Me mbulesën, Libri i Zotit nuk synon që gratë t’i mbajë të mbyllura si në burg. Kështu mendojnë ata që nuk ua dinë vlerën mësimeve të Islamit. Qëllimi i këtij mësimi është që femra dhe mashkulli, që të dy të ruhen nga shikimi i pafre dhe nga ekspozimi i bukurisë së tyre, sepse kështu është mirë për të dy, si për mashkullin, si për femrën.

Për ta mbyllur këtë, le t’ju kujtoj që frenimi i shikimit nga gjërat e huaja dhe vetëm shikimi i gjërave të lejuara, në arabisht quhet gad-de beser [غض بصر]. Çdo besimtar, që dëshiron të mbajë pastër zemrën e tij, nuk duhet të vështrojë ku të dojë në mënyrë të pafre si kafshët, por në këtë jetë shoqërore, i duhet të mësohet me metodën e uljes së shikimit, sepse kjo shprehi e bekuar do t’ia shndërrojë gjendjen e tij instinktive në një moral të lartë, njëherësh ai nuk do të humbë asgjë nga nevojat shoqërore. Pikërisht ky është ai moral, që quhet ihsan dhe dëlirësi.

Në kategorinë e dytë të moraleve, që aftësojnë njeriun për të hequr dorë nga e keqja është besueshmëria dhe ndershmëria. Domethënë, të mos pajtohesh për t’i sjellë dëm dikujt duke i zaptuar pasurinë tinëzisht e pandershmërisht. Realisht, ndershmëria e besueshmëria është një ndër gjendjet instinktive të njeriut.

Për këtë arsye, një fëmijë që ushqehet me gji, për shkak të moshës së vogël, ende nuk mësohet me vese të këqija, urren kaq shumë mallin e huaj, saqë zor se pi gjirin e ndonjë gruaje tjetër. Nëse ai nuk mësohet me ndonjë mëndeshë që në kohën kur ende nuk i është zhvilluar vetëdija, atëherë më vonë bëhet shumë e vështirë që të pijë nga gjiri i ndonjë gruaje tjetër. Edhe pse ai vuan shumë, madje gati vret veten, por instinktivisht nuk e pëlqen qumështin e një gruaje tjetër.

Cili është sekreti i kësaj urrejtjeje? Pikërisht sepse ai, në mënyrë të vetvetishme, urren të marrë një gjë të huaj, duke lënë nënën e tij. Nëse e shohim dhe e studiojmë thellë këtë sjellje tek fëmija, na bëhet e qartë që arsyeja pse ka kaq shumë urrejtje për një gjë të huaj, sa e fut në shumë mundime, është rrënja e ndershmërisë dhe e besueshmërisë. Askush nuk e ka përvetësuar ashtu siç duhet moralin e ndershmërisë, derisa nuk ka krijuar në zemrën e tij, siç e ka fëmija, urrejtje dhe mosdashje të plotë për pasurinë e tjetrit.

Por, fëmija këtë prirje nuk e përdor në vendin e duhur dhe për shkak të naivitetit të tij, e fut veten në shumë vështirësi. Pra, ngaqë kjo prirje e tij është vetëm një gjendje instinktive, të cilën ai e shfaq në mënyrë të vetvetishme, nuk mund të quhet moral. Megjithatë, rrënja e ndershmërisë dhe e besueshmërisë në natyrën e njeriut gjendet pikërisht aty. Ashtu siç fëmija nuk mund të quhet i ndershëm dhe i besueshëm nga kjo sjellje joracionale, në të njëjtën mënyrë, edhe ai njeri që nuk e përdor këtë gjendje instinktive në momentin e duhur, nuk mund të quhet i tillë.

Që njeriu të jetë i besueshëm dhe i ndershëm është shumë e vështirë. Derisa ai nuk i përmbush të gjitha kushtet e këtij virtyti, ai nuk mund të bëhet i besueshëm e i ndershëm. Allahu i Lartësuar, si shembull, na mëson rrugët e ndershmërisë në ajetet që vijojnë:

وَ لَا تُؤۡتُوا السُّفَہَآءَ اَمۡوَالَکُمُ الَّتِیۡ جَعَلَ اللّٰہُ لَکُمۡ قِیٰمًا وَّ ارۡزُقُوۡہُمۡ فِیۡہَا وَ اکۡسُوۡہُمۡ وَ قُوۡلُوۡا لَہُمۡ قَوۡلًا مَّعۡرُوۡفًا ﴿۶﴾ وَ ابۡتَلُوا الۡیَتٰمٰی حَتّٰۤی اِذَا بَلَغُوا النِّکَاحَ ۚ فَاِنۡ اٰنَسۡتُمۡ مِّنۡہُمۡ رُشۡدًا فَادۡفَعُوۡۤا اِلَیۡہِمۡ اَمۡوَالَہُمۡ ۚ وَ لَا تَاۡکُلُوۡہَاۤ اِسۡرَافًا وَّ بِدَارًا اَنۡ یَّکۡبَرُوۡا ؕ وَ مَنۡ کَانَ غَنِیًّا فَلۡیَسۡتَعۡفِفۡ ۚ وَ مَنۡ کَانَ فَقِیۡرًا فَلۡیَاۡکُلۡ بِالۡمَعۡرُوۡفِ ؕ فَاِذَا دَفَعۡتُمۡ اِلَیۡہِمۡ اَمۡوَالَہُمۡ فَاَشۡہِدُوۡا عَلَیۡہِمۡ ؕ وَ کَفٰی بِاللّٰہِ حَسِیۡبًا ﴿۷﴾ 1

وَ لۡیَخۡشَ الَّذِیۡنَ لَوۡ تَرَکُوۡا مِنۡ خَلۡفِہِمۡ ذُرِّیَّۃً ضِعٰفًا خَافُوۡا عَلَیۡہِمۡ ۪ فَلۡیَتَّقُوا اللّٰہَ وَ لۡیَقُوۡلُوۡا قَوۡلًا سَدِیۡدًا ﴿۱۰﴾ اِنَّ الَّذِیۡنَ یَاۡکُلُوۡنَ اَمۡوَالَ الۡیَتٰمٰی ظُلۡمًا اِنَّمَا یَاۡکُلُوۡنَ فِیۡ بُطُوۡنِہِمۡ نَارًا ؕ وَ سَیَصۡلَوۡنَ سَعِیۡرًا ﴿٪۱۱﴾ 2

Kuptime:

Nëse pranë jush jetojnë persona të pasur që janë të paaftë, si për shembull, jetimë apo të papjekur, dhe keni frikë që ata marrëzisht do ta shkatërrojnë pasurinë e tyre, atëherë (siç vepron gjykata për të miturit)[3], si kujdestar i tyre, merruani pasurinë dhe mos ua lini në dorë kapitalin që mund t’u sigurojë biznes dhe jetesë. Sipas nevojës, jepuani paratë që u duhen për ushqim dhe veshje dhe mësojuani vlerat dhe gjërat e mira, në mënyrë që ata të zhvillohen, të fitojnë mprehtësi, të formohen ashtu siç duhet dhe të mos mbeten të paditur e naivë. Nëse janë fëmijë tregtarësh, atëherë mësojuani mënyrat e tregtisë, nëse vijnë nga një familje me një zanat tjetër, mësojuani atë.

Pra, vazhdimisht mësojini ata dhe vërini në provë herë pas here, për të ditur nëse i kanë përvetësuar apo jo dijet që ua keni përcjellë. Pastaj, kur shihni se ata janë bërë për martesë, domethënë kanë arritur afër moshës tetëmbëdhjetë vjeçare dhe nëse vëreni se janë bërë të aftë për të organizuar paratë, kthejuani pasurinë e tyre. Mos ua shpenzoni pasurinë në mënyrë ekstravagante, as mos ua harxhoni shpejt nga frika se ata do t’jua marrin kur të rriten. Ai që është i pasur, nuk duhet të marrë ndonjë shpërblim nga pasuria e tyre për shërbimin e tij, por nëse është i varfër, mund të marrë atë që i takon nga ky shërbim.

Në Arabi, për kujdestarët e jetimëve ishte si rregull që nëse ata dëshironin të përfitonin diçka nga pasuria e jetimëve, atëherë investonin pasurinë e tyre në tregti dhe nga fitimi i saj, përfitonin një pjesë edhe ata, gjithmonë pa e dëmtuar kapitalin e jetimëve. Duke iu referuar pikërisht këtij zakoni, Kurani Famëlartë thotë: Edhe ju veproni kështu, dhe thotë: Kur do t’ua ktheni pasurinë jetimëve, atëherë kthejuani në prani të dëshmitarëve.

Ai që i afrohet vdekjes në një kohë kur fëmijët i ka të paaftë e të vegjël, nuk duhet të bëjë ndonjë testament që t’ua shkelë të drejtat fëmijëve. Ata që gllabërojnë paratë e jetimëve në mënyrë të padrejtë, nuk gllabërojnë paratë, por zjarrin dhe përfundimisht do të hidhen në zjarrin djegës.

Mund të shihni sesa shumë aspekte ka treguar Zoti i Lartësuar në lidhje me ndershmërinë dhe besueshmërinë. Ndershmëria dhe besueshmëria e vërtetë janë ato që i mbulojnë të gjitha këto aspekte. Por, nëse këto virtyte nuk realizohen në këtë mënyrë, pra edhe pse me zgjuarsi të plotë, por jo në përputhje me të gjitha aspektet e tyre, atëherë lloj-lloj pabesish do të jenë të fshehura në ndershmëri dhe besueshmëri të tilla. Dhe në ajete të tjera Allahu i Madhërishëm thotë:

وَ لَا تَاۡکُلُوۡۤا اَمۡوَالَکُمۡ بَیۡنَکُمۡ بِالۡبَاطِلِ وَ تُدۡلُوۡا بِہَاۤ اِلَی الۡحُکَّامِ لِتَاۡکُلُوۡا فَرِیۡقًا مِّنۡ اَمۡوَالِ النَّاسِ بِالۡاِثۡمِ وَ اَنۡتُمۡ تَعۡلَمُوۡنَ ﴿۱۸۹﴾ 4

اِنَّ اللّٰہَ یَاۡمُرُکُمۡ اَنۡ تُؤَدُّوا الۡاَمٰنٰتِ اِلٰۤی اَہۡلِہَا 5

اِنَّ اللّٰہَ لَا یُحِبُّ الۡخَآئِنِیۡنَ 6

وَ اَوۡفُوا الۡکَیۡلَ اِذَا کِلۡتُمۡ وَ زِنُوۡا بِالۡقِسۡطَاسِ الۡمُسۡتَقِیۡمِ 7

وَ لَا تَبۡخَسُوا النَّاسَ اَشۡیَآءَہُمۡ وَ لَا تَعۡثَوۡا فِی الۡاَرۡضِ مُفۡسِدِیۡنَ ﴿۱۸۴﴾ۚ 8

وَ لَا تَتَبَدَّلُوا الۡخَبِیۡثَ بِالطَّیِّبِ 9

Kuptime:

Mos i hani padrejtësisht pasurinë njëri-tjetrit, as mos ua çoni paratë tuaja autoritarëve si ryshfet për të përfituar ndihmën e tyre për t’u zhvatur para të tjerëve. Amanetet kthejuani atyre që u takojnë. Zoti nuk i mban mik ata që janë të pandershëm. Kur matni, matni tamam. Kur peshoni, peshoni drejt dhe me përpikëri. Në asnjë mënyrë mos u dëmtoni pasurinë njerëzve. Mos bridhni në tokë për të bërë çrregullime, domethënë për t’i vjedhur dikujt, për të grabitur kënd, për t’i vjedhur kuletën ndonjërit apo për të zaptuar mallin e huaj padrejtësisht.

Pastaj tha: Mos ua ndërroni sendet e mira me ato të këqija, pra ashtu siç është e ndaluar t’i marrësh pasuri dikujt, është e ndaluar edhe t’i shesësh dikujt gjëra të pavlera në këmbim të gjërave me vlerë.

Në ajetet e lartpërmendura, Zoti i Madhërishëm i ka bërë të qarta të gjitha mënyrat e pandershmërisë dhe i ka sqaruar pa anashkaluar asnjë. Nuk tha vetëm: mos vidh, në mënyrë që ndonjë i pamend të pandehë se vetëm vjedhja i është ndaluar, ndërsa padrejtësi të tjera i janë lejuar. Shpallja e ndalimit të të gjitha metodave të padrejta në mënyrë gjithëpërfshirëse si kjo, është urtësi. Kështu që, nëse dikush nuk i ka këto virtyte, si ndershmërinë dhe besueshmërinë me të gjitha aspektet e tyre, atëherë ai edhe sikur t’i shfaqë këto në disa situata, ato nuk mund të quhen morale, por burojnë vetëm nga një gjendje instinktive, e cila është e zbrazët nga arsyetimi dhe mendjendritja.

Në kategorinë e tretë të moraleve që aftësojnë njeriun për të hequr dorë nga e keqja, hyn ai që në arabisht thuhet ھُدنہ ھون, që do të thotë: të mos lëndosh fizikisht dikë në mënyrë të padrejtë, të mos bëhesh njeri dëmprurës dhe të jesh i pajtueshëm në jetë. Pa dyshim, pajtueshmëria është një virtyt shumë i lartë dhe i pazëvendësueshëm për njerëzimin. Gjendja instinktive që gjendet te fëmija, që i përgjigjet këtij morali dhe me baraspeshimin e së cilës realizohet ky moral është dashuria (afrueshmëria).

Dihet që njeriu nuk mund të nxitet të bëjë paqe ose luftë në gjendjen e tij instinktive, kur është i privuar nga intelekti njerëzor. Ndaj, pikërisht ajo prirje afrueshmërie që gjendet tek fëmija në atë kohë, është rrënjë e pajtueshmërisë, por ngaqë ajo nuk ushtrohet duke përdorur mendjen, arsyen dhe dëshirën e vullnetshme, nuk mund të quhet moral. Ajo mund të vlerësohet si moral atëherë kur njeriu, në mënyrë të vullnetshme bëhet jo dëmprurës, kur ushtron virtytin e pajtueshmërisë në vendin e duhur dhe kur ruhet të mos e shpërdorojë atë aty ku nuk duhet. Lidhur me këtë, Allahu i Madhërishëm jep këtë mësim:

وَ اَصۡلِحُوۡا ذَاتَ بَیۡنِکُمۡ 10

وَ الصُّلۡحُ خَیۡرٌ 11

وَ اِنۡ جَنَحُوۡا لِلسَّلۡمِ فَاجۡنَحۡ لَہَا 12

وَ عِبَادُ الرَّحۡمٰنِ الَّذِیۡنَ یَمۡشُوۡنَ عَلَی الۡاَرۡضِ ہَوۡنًا 13

وَ اِذَا مَرُّوۡا بِاللَّغۡوِ مَرُّوۡا کِرَامًا 14

اِدۡفَعۡ بِالَّتِیۡ ہِیَ اَحۡسَنُ فَاِذَا الَّذِیۡ بَیۡنَکَ وَ بَیۡنَہٗ عَدَاوَۃٌ کَاَنَّہٗ وَلِیٌّ حَمِیۡمٌ 15

Kuptime: Bëhuni të pajtueshëm ndaj njëri-tjetrit. Në pajtim është mirësia. Nëse ata anojnë nga paqja, edhe ti ano nga ajo. Robërit e mirë të Zotit ecin me pajtueshmëri në tokë. E, nëse hasin diçka të kotë, që mund të nxisë grindjen ose luftën, atëherë e anashkalojnë me dinjitet dhe nuk luftojnë për gjëra të vogla. Domethënë, derisa nuk u shkaktohet ndonjë dëm i madh, ata nuk dëshirojnë të grinden. Ky është edhe parimi që tregon se si duhet të ushtrohet virtyti i pajtueshmërisë.

Pra nuk duhet të vrasësh mendjen për gjëra të vogla, madje duhet t’i falësh. Fjala “kot” [لغو] që është përdorur në këtë ajet, sipas gjuhës arabe nënkupton gjeste, llomotitje ose veprime që bëhen me qëllim të keq, por që nuk të shkakton ndonjë humbje a shqetësim të madh. Virtyti i pajtueshmërisë kërkon që të anashkalosh veprime të tilla marrëzie dhe të tregohesh dinjitoz ndaj tyre.

Por, nëse shqetësimi i shkaktuar e kalon kufirin e kotësisë, madje, me të vërtetë të rrezikon jetën, pasurinë apo nderin, atëherë nuk kemi të bëjmë më me virtytin e pajtueshmërisë, por me virtytin e faljes (af’vu), të cilin insha’Allahu teala,[16] do ta shtjellojmë pas kësaj. Pastaj, Allahu i Lartësuar thotë: Nëse dikush ju dërdëllit ligësisht, përgjigjuni dashamirësisht me paqe. Nga kjo mënyrë, edhe armiku do të të bëhet mik. Shkurt, pajtueshmëria do të thotë të anashkalosh çikërrimat e parëndësishme që nuk të shkaktojnë humbje dhe që mund të jenë vetëm dërdëllitjet e kundërshtarit.

Në kategorinë e katërt të moraleve që aftësojnë njeriun për të hequr dorë nga e keqja, janë butësia [رفق] dhe të thënët fjalë të mira [قول حسن]. Gjendja instinktive, nga e cila burojnë këto virtyte, është gëzimi [طلاقت]. Fëmija derisa nuk e ka fituar aftësinë e të folurit, në vend që të shfaqë butësinë dhe të thotë fjalë të mira, tregon gëzimin e tij. Pra, kjo tregon që rrënja e butësisë është gëzimi. Gëzimi është një fuqi, ndërsa butësia është morali që shfaqet me përdorimin e kësaj force në vendin e duhur. Lidhur me këtë, Zoti i Lartësuar jep këtë mësim:

وَ قُوۡلُوۡا لِلنَّاسِ حُسۡنًا 17

ا یَسۡخَرۡ قَوۡمٌ مِّنۡ قَوۡمٍ عَسٰۤی اَنۡ یَّکُوۡنُوۡا خَیۡرًا مِّنۡہُمۡ وَ لَا نِسَآءٌ مِّنۡ نِّسَآءٍ عَسٰۤی اَنۡ یَّکُنَّ خَیۡرًا مِّنۡہُنَّ ۚ وَ لَا تَلۡمِزُوۡۤا اَنۡفُسَکُمۡ وَ لَا تَنَابَزُوۡا بِالۡاَلۡقَابِ 18

اجۡتَنِبُوۡا کَثِیۡرًا مِّنَ الظَّنِّ ۫ اِنَّ بَعۡضَ الظَّنِّ اِثۡمٌ وَّ لَا تَجَسَّسُوۡا وَ لَا یَغۡتَبۡ بَّعۡضُکُمۡ بَعۡضًا … وَ اتَّقُوا اللّٰہَ ؕ اِنَّ اللّٰہَ تَوَّابٌ رَّحِیۡمٌ 19

وَ لَا تَقۡفُ مَا لَیۡسَ لَکَ بِہٖ عِلۡمٌ ؕ اِنَّ السَّمۡعَ وَ الۡبَصَرَ وَ الۡفُؤَادَ کُلُّ اُولٰٓئِکَ کَانَ عَنۡہُ مَسۡـُٔوۡلًا ﴿۳۷﴾ 20

Kuptime: Njerëzve thuajuni ato fjalë që me të vërtetë janë të mira. Le të mos përqeshë një popull popullin tjetër, sepse mundet që më të mirët të jenë ata që përqeshen. As disa gra të mos tallin gra të tjera, sepse mundet që më të mirat të jenë ato që përqeshen. Mos shpifni. Mos qesëndisni njerëzit tuaj me nofka të këqija. Mos paragjykoni e as mos zhbironi të metat e të tjerëve. Mos përgojoni njëri-tjetrin. Mos shpifni për dikë diçka për të cilën nuk keni dëshmi. Mbani mend, çdo organi do t’i kërkohet llogari. Veshët, sytë, zemra, të gjitha do të pyeten.


[1] “Dhe mos ua dorëzoni të pamendëve pasuritë tuaja, të cilat Allahu i bëri si mjet qëndrueshmërie për ju. Prej tyre ushqejini ata, vishini dhe thojuni fjalë të mira. Vërini në provë jetimët, derisa të arrijnë moshën e martesës. Nëse ndieni pjekurinë te ta, kthejuani pasurinë e tyre. Mos e hani atë duke e tepruar dhe duke shpejtuar, (nga frika) se mos po rriten. Ai që është i pasur, duhet të përmbahet tërësisht, kurse ai që është i varfër, le të hajë (diçka nga ajo) në mënyrë të drejtë. Kur t’ua ktheni pasurinë atyre, caktoni dëshmitar mbi ta. Dhe Allahu është i mjaftueshëm si Llogaritës.” (En-Nisa 4:6-7)
[2] “Ata duhet të frikësohen nga mundësia se do të linin pasardhës të dobët, për të cilët do të brengoseshin. Prandaj, le të kenë druajtje ndaj Allahut dhe të thonë fjalë të drejta. Ata që hanë pasurinë e jetimëve padrejtësisht, në të vërtetë, hanë zjarr në barkun e tyre. Ata përnjëmend do të hidhen në zjarrin flakërues.” (En-Nisa 4:10-11)
[3] (Court of wards)
[4] “Mos gëlltitni pasuritë e njëri-tjetrit me gënjeshtër e mashtrim dhe as mos i çoni deri tek autoritetet për të gëlltitur ligësisht e me vetëdije diçka nga pasuritë e njerëzve (domethënë të popullit).” (El-Bekare 2:189)
[5] “Sigurisht, Allahu ju urdhëron t’ua dorëzoni amanetet atyre që u takojnë”. (En-Nisa 4:59)
[6] “Sigurisht, Allahu nuk i do tradhtarët.” (El-Enfal 8:59)
[7] “Plotësoni masën kur matni dhe peshoni me peshore të drejtë.” (Beni Israil 17:36)
[8] “Mos ua pakësoni njerëzve mallin që u takon dhe mos përhapni trazira në tokë si çrregullues.” (Esh-Shu’ara 26:184)
[9] “Mos merrni të ndytën në këmbim të së pastrës!” (En-Nisa 4:3)
[10] “… përmirësoni marrëdhëniet tuaja të ndërsjella”. (El-Enfal 8:2)
[11] “Dhe pajtimi është mbarësi.” (En-Nisa 4:129)
[12] “E nëse ata anojnë nga paqja, edhe ti ano nga ajo”. (El-Enfal 8:62)
[13] “Robërit e të Gjithëmëshirshmit janë ata që ecin në tokë me përulësi.” (El-Furkan 25:64)
[14] “… kur kalojnë pranë kotësive, kalojnë me dinjitet.” (El-Furkan 25:73)
[15] “Kundërpërgjigju përmes asaj që është më e mira, atëherë ai që ka armiqësi mes tij dhe teje, papritmas do të të bëhet mik i ngushtë.” (Ha.Mim. Es-Sexhdeh 41:35)
[16] në dashtë Zoti i Lartësuar
[17] “… Foluni njerëzve për të mirë”. (El-Bekare 2:84)
[18] “Asnjë popull nuk duhet të përqeshë popullin tjetër, mundet që ata të jenë më të mirë se këta. As gratë (nuk duhet të përqeshin) gratë e tjera, mundet se ato të jenë më të mira se këto. Mos akuzoni kot njëri-tjetrin dhe as mos i ngjisni nofka të këqija njëri-tjetrit.” (El-Huxhurat 49:12)
[19] “Ruhuni shumë nga paragjykimet! Pa dyshim, disa paragjykime janë mëkat. Mos spiunoni njëri-tjetrin. Askush prej jush të mos përgojojë tjetrin. … Kini druajtje ndaj Allahut. Sigurisht, Allahu është shumë Pendimpranues, shumë Mëshirëbërës.” (El-Huxhurat 49:13)
[20] “Mos mbaj një qëndrim për të cilin nuk ke dije. Sigurisht, do të pyeteni për veshët, sytë dhe zemrat, (për) secilën prej tyre.” (Beni Israil 17:37)

Shpërndaje
Na kontaktoni ne Whatsapp :)
Shtypni këtu ju lutemWhatsApp