Tekija? A mësoi Profeti s.a.v.s. të gënjesh për të përhapur Islamin?

Koncepti i tekijes, ose të gënjesh për rrethana të caktuara, nuk gjen asnjë bazë në Islam. Para se ta shpjegojmë këtë koncept, duhet të tërheqim vëmendjen tuaj si lexues për tri gjëra.

Së pari, argumenti i tekijes është i pabazë. E përkthyer fjalë për fjalë, domethënë: Jeni gabim, edhe nëse vërtetoni që keni të drejtë, jeni duke gënjyer, kështu që e keni gabim”. Me pak fjalë, ky argument nuk vërteton asgjë kundra Islamit – gjithçka që pohon kundër Islamit është e pabazë.

Është si me një ngjarje sportive, ku të përcaktohet fituesi para se të luhet ndeshja. Ne e shohim këtë taktikë të neveritshme në jetën praktike, dhe çdo kërkimtar i sinqertë, e konsideron të neveritshme këtë taktikë kur diskuton çështjet intelektuale.

Së dyti, duke marrë parasysh faktin që edhe armiqtë më të këqij të Profetit Muhammed s.a.v.s., si Ebu Xhehli [1], Ebu Safjani[2], Umejja dhe gruaja e tij[3], të gjithë e pranonin që Profeti Muhammed s.a.v.s. nuk kishte gënjyer kurrë. Në fakt, kur Profeti Muhammed s.a.v.s. lajmëroi për herë të parë profetësinë e tij ndaj mekasve, kërkoi nga ata të dëshmonin sinqeritetin e tij, dhe i gjithë komuniteti e dëshmoi pozitivisht.[4]

Lidhja e Profetit Muhammed s.a.v.s. me të vërtetën ishte aq e fortë saqë ai i udhëzoi pasuesit e tij që të bënin shaka vetëm nëse nuk kishte asnjë të pavërtetë në të.[5]

Gjithashtu, vini re se Kurani Famëlartë konsideron vërtetësinë, jo të pavërtetën, si një detyrë fetare,[6] dhe thekson respektimin e së vërtetës dhe drejtësisë në çdo rrethanë, madje edhe kur dëshmon kundër vetvetes.[7] Është një ngjarje e famshme në historinë Islame, kur mekasit kërkuan të dinin nëse Profeti Muhammed s.a.v.s. ishte personi që fliste kundër idhujve të tyre. Nën kërcënimin me vdekje, Profeti Muhammed s.a.v.s. tha vetëm të vërtetën dhe nuk ngurroi për asnjë çast. Kur kishte mundësinë e fundit për të thënë të vërtetën, Profeti Muhammed s.a.v.s. mbajti sërish të njëjtin qëndrim duke mos thënë asgjë më shumë se të vërtetën.

Përballja me rrezikun për vdekje dhe dëshmitë e armiqve të tij duhet të jenë një arsye e mjaftueshme për çdo individ, të paanshëm në gjykim, që të pranojë se gënjeshtra nuk gjen vend në Islam.

Së treti, fjala tekija nuk shfaqet as edhe njëherë të vetme në Kuranin Famëlartë apo në një thënie të Profetit Muhammed s.a.v.s.. Se si Islami mund të mbajë përgjegjësi për një koncept që as nuk ekziston në jurisprudencën islamike, nuk dimë çfarë shpjegimi t’i japim. Prandaj ne hedhim poshtë disa pohime të kritikëve të Islamit, ku mbështesin doktrinën e tyre lidhur me tekijen.

Së pari, kritikët citojnë ajetin 16:107 në Kuranin Famëlartë. Në këtë ajet shkruhet:

مَنۡ کَفَرَ بِاللّٰہِ مِنۡۢ بَعۡدِ اِیۡمَانِہٖۤ اِلَّا مَنۡ اُکۡرِہَ وَ قَلۡبُہٗ مُطۡمَئِنٌّۢ بِالۡاِیۡمَانِ وَ لٰکِنۡ مَّنۡ شَرَحَ بِالۡکُفۡرِ صَدۡرًا فَعَلَیۡہِمۡ غَضَبٌ مِّنَ اللّٰہِ ۚ وَ لَہُمۡ عَذَابٌ عَظِیۡمٌ “Ai që mohoi Allahun pas besimit të tij, me përjashtim të atij që iu imponua, ndërkohë zemra e tij është qetësuar me besim, kurse ata që mohuan me gjithë zemër, do të kenë zemërimin e Allahut. Dhe për ta do të ketë ndëshkim të madh.”[8]

Fjala kyçe është “ukriha” (i detyruar me forcë). Fjala e saj rrënjë “keriha” shfaqet 40 herë në Kuranin famëlartë. Kjo fjalë nënkupton “i detyruar nën kushte vështirësie dhe vuajtjeje”.

Në një ajet të mëposhtëm[9] Zoti i Madhërishëm i jep porositë e nevojshme atij për të cilin tha: “me përjashtim të atij që iu imponua…”, që ai:

• të lërë vendin dhe të mërgojë diku tjetër,
• të bëjë përpjekje maksimale për të përhapur fenë e vërtetë dhe
• të durojë për çdo vështirësi dhe mundim që do të hasë në këtë rrugë.

Më pas tha se për një njeri të tillë, Zoti është shumë Falës, shumë Mëshirëbërës. (Kurani Famëlartë 16:111) Kjo është e ashtuquajtura “gënjeshtër” që Kurani Famëlartë lejon.

Për më tepër, edhe kur u përballën me rrethanat më armiqësore në Mekë, muslimanët nuk e fshehën besimin e tyre, dhe për këtë arsye u persekutuan për dymbëdhjetë vite. Nëse tekija do të ishte një urdhër islamik, epoka e mekasve do të ishte periudha e duhur për ta përdorur atë.

Gjithashtu është e nevojshme të citohen disa ajete Kuranore që demonstrojnë sa me ngulm e dënonte Islami gënjeshtrën. Kurani Famëlartë pohon:

وَ لَا تَلۡبِسُوا الۡحَقَّ بِالۡبَاطِلِ وَ تَکۡتُمُوا الۡحَقَّ وَ اَنۡتُمۡ تَعۡلَمُوۡنَ“Mos e përzini të vërtetën me të rremen dhe të vërtetën mos e fshihni me vetëdije.”[10]

لَّا یَاۡتِیۡہِ الۡبَاطِلُ مِنۡۢ بَیۡنِ یَدَیۡہِ وَ لَا مِنۡ خَلۡفِہٖ ؕ تَنۡزِیۡلٌ مِّنۡ حَکِیۡمٍ حَمِیۡدٍ“E rrema nuk mund t’i afrohet as nga para e as nga mbrapa. Kjo është një zbritje prej të Urtit, të Lavdëruarit.”[11]

Po kështu:

یٰۤاَیُّہَا الَّذِیۡنَ اٰمَنُوۡا کُوۡنُوۡا قَوّٰمِیۡنَ بِالۡقِسۡطِ شُہَدَآءَ لِلّٰہِ وَ لَوۡ عَلٰۤی اَنۡفُسِکُمۡ اَوِ الۡوَالِدَیۡنِ وَ الۡاَقۡرَبِیۡنَ ۚ اِنۡ یَّکُنۡ غَنِیًّا اَوۡ فَقِیۡرًا فَاللّٰہُ اَوۡلٰی بِہِمَا ۟ فَلَا تَتَّبِعُوا الۡہَوٰۤی اَنۡ تَعۡدِلُوۡا ۚ وَ اِنۡ تَلۡوٗۤا اَوۡ تُعۡرِضُوۡا فَاِنَّ اللّٰہَ کَانَ بِمَا تَعۡمَلُوۡنَ خَبِیۡرًا“O ju që besuat! Si dëshmitarë për hir të Allahut, bëhuni të qëndrueshëm në vendosjen e drejtësisë, edhe sikur ju duhet të dëshmoni kundër vetes suaj, kundër prindërve apo të afërmve. Qoftë i pasur, qoftë i varfër, Allahu është kujdestari më i mirë për të dy. Mos ndiqni dëshirat e t’i shmangeni drejtësisë! Nëse dredhoni fjalën ose shmangeni, Allahu është i Gjithinformuar për atë që bëni.”[12]

Kështu, këto dhe një sërë ajetesh të tjera demonstrojnë pa asnjë pikë dyshimi që e pavërteta nuk gjen vend në Islam.

Kritikët gjithashtu citojnë hadithin e mëposhtëm:

Ishim me Ebu Musain dhe fisin Xherm, me të cilin kishim marrëdhënie të mira miqësore. Ebu Musait i sollën një pjatë me mish pule. Mes të pranishmëve ishte ulur një burrë me fytyrë si të kuqe, i cili nuk iu afrua sofrës. Ebu Musai i tha “Hajde (dhe ha), kam parë Pejgamberin e Allahut të hajë mish pule”. Ai iu përgjigj: “Kam parë një pulë duke ngrënë diçka të pistë dhe që atëherë nuk më ka pëlqyer, madje jam betuar që nuk do ta ha më kurrë. Ebu Musai i thotë: “Hajde se dua të të rrëfej diçka”.

Ebu Musai r.a. tregon: “Ne, një grup nga fisi i Esharainjve, shkuam te Pejgamberi a.s. dhe i kërkuam atij kafshë udhëtimi, por ai nuk pranoi të na jepte gjë. Pastaj i kërkuam për herë të dytë për të na dhënë kafshë udhëtimi, por ai u betua se nuk do të na jepte gjë prej tyre. Por nuk kaloi shumë dhe Pejgamberit a.s. i sollën disa deve të marra si plaçkë lufte. Atëherë ai urdhëroi që të na jepnin pesë deve prej tyre. Kur i morëm devetë, ne thamë me njëri-tjetrin: “E lamë Pejgamberin a.s. të harronte betimin që bëri, kështu që ne nuk do të jemi kurrë të fituar pas kësaj.” Për këtë arsye, unë shkova te Pejgamberi a.s. dhe i thashë:

“O i Dërguari i Allahut! Ti u betove se nuk do të na jepje asnjë kafshë për të udhëtuar, por tani ti na dhe. Menduam që mos e ke harruar betimin tënd.” Ai tha: “Është Allahu që ju dha devetë! Për Allahun! Në qoftë se betohem dhe më pas shoh një gjë më të mirë sesa ajo, atëherë veproj sipas asaj që është më e mira dhe pas shlyej betimin tim.[13]

Së pari, lidhur me betimet në gjykatë, Profeti Muhammed s.a.v.s. thotë:

“Kush gënjen ndaj meje me qëllim, ai do të shkojë në Ferr”.[14]

Sërish, ai thotë:

“A dëshironi t`ju tregoj për mëkatet më të mëdha? Ato janë tri: Me i shoqëruar Allahut ortak në adhurim, mosbindja ndaj prindërve dhe fjala e dëshmia e rreme”[15].

Në Kuranin Famëlartë shpjegohet domethënia e këtyre thënieve.[16]

Së dyti, ka një diferencë shumë të madhe mes zotimit për besnikëri dhe zotimeve që kryhen çdo ditë – dhe hadithi i referohet qartë këtij të fundit. Edhe nëse zotimet e përditshme nuk mund të thyhen, mund të ndryshohen për zotime më të mëdha. Edhe Ebu Sufjani, një armik i përbetuar i Profetit Muhammed s.a.v.s., nuk mundi të rrëfejë përpara Herakliut as edhe një zotim të vetëm të shkelur nga Profeti Muhammed s.a.v.s.. Në këtë hadith, Ebu Musai përpiqet të bindë një burrë të hante mishin e pulës edhe pse ai ishte betuar se nuk do ta hante më kurrë. Ky veprim konfirmon edhe më tej që Islami i ka porositur ithtarët e tij për besnikëri ndaj së vërtetës. Ebua Musai përmendi shembullin e Profetit Muhammed s.a.v.s., i cili në një moment u zotua të mos u japë deve Esharainjve. Por, kur rrethanat ndryshuan dhe arriti të posedonte më shumë deve, Profeti Muhammed s.a.v.s i shpërndau po mes tyre.

Së fundmi, është e rëndësishme të dimë arsyen përse Profeti Muhammed ndryshoi qëndrimin, ai gjeti “një gjë më të mirë”. Më të mirë për kë? Sigurisht që jo për veten. Ai gjeti një zgjidhje tjetër më të mirë për t’i ndihmuar të tjerët. Duke u dhënë kafshë udhëtimi Esharainjve, Profeti Muhammed s.av.s. nuk shkeli të drejtat e askujt, nuk kreu asnjë padrejtësi dhe nuk mashtroi askënd. Përkundrazi, ai ndryshoi qëndrimin sepse pa që ndryshimi do ta bënte atë të ndihmonte më mirë ata që ishin në nevojë.

Veprimi i Profetit Muhammed s.a.v.s. është sikur një person premton 1 dollar për bamirësi, pastaj merr papritur fonde dhe vendos që të mos dhurojë vetëm 1 dollar, por 100 dollarë. A mund të quhet gënjeshtar një person i tillë. Absolutisht që jo!

[1] Dala’il al-Nabuwwah, Baihaqi, Dar al-Kutub al-‘Ilmiyya, Beirut, Lebanon
[2] Buhariu, Vëllimi. 4, Libri 52, #191.
[3] Buhariu, Vëllimi. 4, Libri 56, #826
[4] Muslimanët, Libri 1, #406.
[5] Sunan Tirmidhi, Libri i Drejtësisë.
[6] Kurani Famëlartë 2:9-21; 4:70, 136; 5:9; 9:119; 33:36; 61:3-4.
[7] Kurani Famëlartë 4:136.
[8] Kurani Famëlartë 16:107.
[9] Kurani Famëlartë 16:111.
[10] Kurani Famëlartë 2:43.
[11] Kurani Famëlartë 41:43.
[12] Kurani Famëlartë 4:136.
[13] Buhariu, Libri 67.
[14] Muwatta, Libri 8.
[15] Muslimi, Libri 1.
[16] Kurani Famëlartë 3:77-78; 16:92-93.