Ndonëse niveli i lartë i zhvillimit material, i mundësuar nga risitë shkencore e teknologjike, ka revolucionuar pothuaj çdo fushë të interesit njerëzor, por ka dështuar që (ky zhvillim) të bashkërendohet me ndonjë përmirësim në kategoritë e ndërlidhura dhe të përbashkëta të paqes – p.sh. në paqen shpirtërore, paqen e brendshme, dhe në paqen shoqërore etj.
Përkundrazi, pakënaqësia, ankthi dhe humbja e besimit në lidhje me të ardhmen janë bërë më të dukshme dhe në të njëjtën kohë, besimi në përgjithësi në diskursin civil është disi përjashtuar nga jeta shoqërore. Dukuritë tronditëse si rritja e shkallës së vetëvrasjeve, veçanërisht në mosha të reja, dhe nisja e shumë lëvizjeve të ndërtuara rreth çështjes së të drejtave themelore si dhe motiveve të fshehta, kanë marrë përmasa të jashtëzakonshme.
Identifikimi i shkakut që qëndron pas këtyre dukurive është kthyer në subjekt të debatit publik dhe unë dua të kontribuoj në këtë debat të vazhdueshëm duke ofruar perspektivën islame në një aspekt specifik: aspektin e verbalizimit në hiperseksualizmin e shfrenuar të sotëm; sepse në asnjë fushë tjetër të jetës njerëzore, materializmi nuk ka sjellë pasoja kaq të rënda, ashtu siç ka lënë në fushën e seksualitetit.
Hiperseksualiteti: Si kemi përfunduar në këtë derexhe?
Për këdo që ka studiuar sadopak historinë e Oksidentit, duhet të ketë të qartë se koncepti paramodern perëndimor dhe socio-seksologjik1 i ekzistencës dhe ai që dominon sot në këto mjedise ndryshojnë diametralisht me njëri-tjetrin. Sipas përshtypjes së jashtme, sot, për sa i përket socio-seksologjisë, ekzistojnë një mizëri modelesh të ndryshme jetese, mes të cilave duket një konkurrencë e lirë dhe e gjallë.
Me kalimin e kohës, botëkuptimi dhe mendësia e Oksidentit, e cila për një kohë mjaft të gjatë, ishte formësuar dhe dominuar nga doktrinat krishtere nisi jo vetëm të shfaqej dukshëm, por arriti kulmin, duke ngjallur neveri ndaj institucionit fetar dhe qenies së Zotit.
Si rrjedhojë, një pjesë e konsiderueshme e popullsisë në perëndim, nisi kritika masive dhe shfaqi skepticizëm ndaj besimit. Një nga faktorët vendimtarë në këtë zhvillim ishte ideja dhe botëkuptimi i krishterë, të cilat konsideroheshin si mjaft të shkëputura e kontradiktore me jetën reale. Një nga këto ide themelore është antagonizmi fetar ndaj ndjenjave epshore dhe seksualitetit, dhe “pesimizmi seksual” i kishës dhe klerikëve të saj. (Sipas pikëpamjes pesimiste, dëshirat seksuale mund të jenë problematike nga ana morale dhe përbëjnë kërcënim për racionalitetit tonë)
Përveç revolucioneve sociale dhe kulturore, periudha e pas Luftës së Dytë Botërore u shoqërua me shfaqjen e të ashtuquajturit revolucion seksual (ose çlirimi seksual), i cili kërkoi të çlironte shoqërinë nga rregullat dhe ndalimet e krishterimit, i cili kishte nisur të perceptohej si diçka fanatike. Megjithatë, në rrjedhën e këtyre ndryshimeve, u çliruan forca të shfrenimit e të shthurjes, të cilat nëpërkëmbën të gjitha frenimnet. Këto forca, në mënyrë të pashmangshme zhvendosën shoqërinë nga një ekstrem në tjetrin.
Ndryshe nga paraardhësit tanë, ne tani kemi qasje në diçka që atyre u mungonte: përvoja 50 vjeçare dhe provat sociologjike, psikologjike, mjekësore dhe të fushave të tjera të ngjashme për pasojat e revolucionit seksual. Ajo që vihet re në veçanti, është se gratë kanë mbartur pasoja më të mëdha nga ajo që vazhdon të konsiderohet si një përmbysje e suksesshme. Seksualiteti publik që mbizotëron sot ka zëvendësuar vetëm një lloj objektivizimi me një tjetër. Sipas “gjyshërve” intelektualë të teorive shoqërore, një revolucion seksual nuk ka ndodhur kurrë, as atëherë, as më vonë. Madje, në vend të saj, ishte lëshuar një zhurmë mediatike me të njëjtin emër. Për ata që kanë studiuar në hollësi lëvizjen e revolucionit seksual, fituesit e kësaj hisotrie janë të qartë. Ata janë tregtarët e seksit, të cilët janë shpërblyer me fitime përrallore për kontributet e tyre në këtë çlirim.
Rritja e banalizimit dhe ekspozimit të trupit në publik, si dhe normalizimi i një fjalori të ndyrë e të shthurur nuk na çon në më shumë liri. Media dhe industria e reklamave janë fiksuar të paraqesin gjatë gjithë kohës të njëjtët imazhe që objektivizojnë trupin e njeriut. Përveç kësaj, prezenca masive e imazheve seksuale kudo nëpër filma, reklama, revista dhe në “pop muzikë” si dhe përhapja e pakufizuar e pornografisë përmes internetit po sjellin pasoja jashtëzakonisht të dëmshme.
Megjithatë, sot ndër zhanret e shfaqjeve problematike të lejueshmërisë së shfrenuar seksuale, pornografia përbën një ekstrem ose thënë ndryshe është vetëm maja e ajsbergut.
Aspekti i veçantë që unë dua ta trajtoj këtu, shpesh shpërfillet ose nuk i kushtohet vëmendja e duhur. Unë u referohem rregullave që përcaktojnë kufijtë e lejueshmërisë dhe të ndalimit për të folurin në nivelin publik, nga këndvështrimi islam.
Këndvështrimi i Islamit
Islami është një fe që e konsideron këtë botë si dhe rrethanat, kushtet dhe ligjet që mbizotërojnë në të si të krijuara nga Zoti, që funksionojnë me vullnetin e Zotit. Kurani Famëlartë, i zbritur nga Zoti, i referohet vetes si كِتَابٌ مُّبِينٍ (kitabun mubin) “libri i qartë”,2 ndërsa natyra e njeriut, e krijuar nga Zoti, përmendet si كِتَابٍ مَّكْنُونٍ (kitab meknun) “libri i fshehtë”.3 Këtu ekziston një kongruencë absolute dhe e pakushtëzuar midis këtyre të dyve. Për këtë arsye, Islami është ajo fe që e vendos natyrën njerëzore përsosmërisht në qendër të vëmendjes, dhe e ndihmon atë të zhvillojë në shkallën më të lartë, pasi ai synon përputshmërinë dhe lidhshmërinë e së brendshmes me të jashtmen.
As epshi seksual e as kënaqësia trupore nuk janë dukuri negative; por ato bëhen të tilla kur kthehen në një dëshirë të tepruar apo në një fenomen të shthurur, p.sh. duke i kthyer ato në dukuri publike, parim ky që vlen edhe për mënyrën e të folurit.
Plotësimi i epshit seksual përmes rrugës së lejuar dhe ndërprerja e tij e plotë janë dy gjëra të ndryshme. Liria duhet të ushtrohet brenda një kornize të shëndetshme, e cila e shmang afrimin e qasjeve ekstreme, pra të hedonismit4 ose të hedonofobisë. Ajo që Islami synon të përmbajë është lejueshmëria e shfrenuar (unbridled permissiveness) e cila fshihet e mbuluar nën maskën e lirisë. Sot ajo është një nga shtylla e degjenerimit shoqëror të kohës sonë, ndërsa Islami synon të kanalizojë instinktet njerëzore në përputhje me rrethanat.
Kurani Famëlartë trajton shkaqet, jo thjesht simptomat
Një parim metodologjik i jurisprudencës në Islam është luftimi i shkaqeve dhe jo vetëm i simptomave. Ky parim respektohet duke bllokuar veprimet dhe mjetet e ligjshme për parakushtet dhe pasojat e tyre, të ashtuquajturat sadd edh-dharai‘. Për shembull, Kurani i Shenjtë jo vetëm thotë se besimtarët nuk duhet të kryejnë kurvëri ose kurvëri, por thotë: وَلَا تَقْرَبُوا الزِّنَىٰ
“Dhe mos iu afroni kurvërisë ose tradhtisë bashkëshortore”.5
Dhe thotë: وَلَا تَقْرَبُوا الْفَوَاحِشَ مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَمَا بَطَنَ ۖم
“Dhe mos iu afroni paturpësive, as të dukshmes e as të padukshmes së tyre”.6
Kufijtë në lirinë e shprehjes
Nëse mendojmë për bazat më themelore, mbi të cilat qëndron shoqëria e sotme, padyshim liria mund të konsiderohet një nga vlerat më të dalluara. Ne ndodhemi aktualisht në mes të një krize të lirisë. Ne kemi filluar t’u shmangemi të gjithë atyre faktorëve të rëndësishëm, të cilët kanë qenë stabilizues dhe formues përgjatë rrugëtimit të qytetërimit. Sot është bërë shumë e lehtë të hedhim poshtë të vërtetën dhe mirësjelljen, ndërsa korrektësia politike është kthyer në një fjalë të pistë.
Ekzistojnë dy lloje lirish: liria nga diçka dhe liria për të bërë diçka. Kur flasim për lirinë prej diçkaje, ajo në asnjë mënyrë nuk nënkupton çlirimin apo “heqjen qafe” nga e vërteta, mirësjellja a etika njerëzore. Po ashtu, duhet të mbështesim lirinë për të bërë diçka, kur ajo nënkupton lirinë për të pasur një jetë kuptimplotë dhe objektive. Fatkeqësisht, shumica nga ne kërkojmë një jetë të lumtur (apo egoestike), ndërsa kërkimi i një jete kuptimplotë po bëhet gjithnjë e më rrallë. Pra, kemi një pabarazi dhe mospërputhje, qysh në konceptin dhe përkufizimin e fjalës “liri”.
Dihet që vendosja e kufizimeve në liri dhe veçanërisht në lirinë e shprehjes është e nevojshme dhe ky parim i pajton normat islame me konventat ndërkombëtare për të drejtën e njeriut. Në këndvështrimin e ligjit të Islamit, qëllimi kryesor i lirisë së shprehjes, është në radhë të parë të krijojë mjedisin, i cili mund të ndihmojë në njohjen e së vërtetës si dhe për mbrojtjen e dinjitetit njerëzor. Në këtë mënyrë, sipas ligjit islamik, e drejta e lirisë së shprehjes nuk është absolute, por e kushtëzuar nga shprehja e drejtë e fjalës. Brenda traditave islame, disa lloj shprehjesh a temash, konsiderohen mjaft problematike. Në këtë këndvështrim, është vetëm e mira e përbashkët e cila përbën hapësirën e pranueshmërisë së shprehjes së lirë. Caqet e kësaj hapësire, përveç të tjerash, rrjedhin nga dispozitat etike siç janë nxitja e dhembshurisë dhe respektimi ndaj të drejtave të të tjerëve.
Kufizimet ligjore mbi lirinë e fjalës përfshijnë shpifjen, përhapjen e qëllimshme të fjalëve të rreme dhe fyerjen, dhe kundërvajtet penale dënohen me ligj. Një tjetër kufizim mbi lirinë e fjalës vjen nëse ligjërimi konsiderohet se përbën një sulm përbuzës dhe armiqësor ndaj personit, për shkak të bindjeve fetare. Nxitja e urrejtjes që kërcënon sigurinë shoqërore, fetare dhe etnike është e dënueshme dhe konsiderohet një vepër penale.
Kufizimet kryesore morale për lirinë e fjalës përfshijnë gënjeshtrën, shpifjen, fyerjen dhe prëdorimin e gjuhës urrejtëse. Ekziston një kod i përgjithshëm moral në Islam që shkurajon përhapjen e të metave dhe të fshehtave personale të të tjerëve. Ekziston gjithashtu një kufizim i përgjithshëm moral që Islami vendos mbi qëllimet keqdashëse që synojnë përbuzjen dhe poshtërimin e qëllimshëm të të tjerëve (المِرَاعُ el-mira’).
Qëndrimi i Islamit për nevojën e kufizimeve në lirinë e shprehjes është diçka që është e përbashkët me konventat ndërkombëtare të të drejtave të njeriut. Liria e shprehjes në ligjin islam ka për qëllim kryesor identifikimin e së vërtetës dhe ruajtjen e dinjitetit njerëzor. Nën mantelin e lirisë së shprehjes, nuk lejohet as përhapja e një gjuhe të pahijshme e as asaj e thashethemeve.7
Pra, sipas Islamit, liria e shprehjes nuk është absolute, por është e kufizuar në shprehjen dhe fjalën e duhur. Brenda traditës islame, disa lloje të të shprehurit dhe të folurit konsiderohen mjaft problematike. Kriteri i mirëqenies së shoqërisë është ai që përcakton kryesisht kufijtë e pranueshmërisë të fjalës së lirë. Përveç faktorëve të tjerë, këta kufij burojnë nga mësimet etike të tilla si nxitja e dhembshurisë dhe respekti për të drejtat e të tjerëve.
Në këtë kontekst, ekzistojnë dy kategori kufizimesh që ia caktojnë vijën e kuqe lirisë së fjalës. Ato janë morale dhe ligjore. Kufizimet morale nuk sjellin ndonjë pasojë ligjore dhe i përgjigjen sferës private. Në anën tjetër, kufizimet që janë juridikisht të rëndësishme në ligjin islam, janë shpifjet publike, ligjërimet urrejtëse, gënjeshtrat, fyerjet, përbuzjet, sjelljet e pamoralshme etj.
Nderi dhe dinjiteti njerëzor
Si bartës të vlerave shpirtërore dhe morale, çdo njeri ka një sedër të brendshme për vetveten dhe një ndjenjë nderimi të jashtëm, përkatësisht një ndjenjë respekti e vlerësimi si pjesëtar i një shoqërie. Baza thelbësore e nderit të brendshëm dhe thelbi i sedrës vetjake është dinjiteti personal, të cilin Zoti ia ka falur në mënyrë të pashmangshme çdo njeriu që nga lindja. Kjo ndjenjë e brendshme nderimi nxit pretendimim ligjor të çdo qenieje njerëzore se as nderi i tyre i brendshëm dhe as respektimi i tyre i mirë i jashtëm nuk mund të përbuzen, përçmohen apo të shpërfillen plotësisht, madje të vlerësohet njësoj sipas nderit të tyre të brendshëm.
Edhe nëse një veprim apo sjellje e pahijshme mund të jetë plotësisht e vërtetë, megjithatë nuk do të lejohej të flitej publikisht për të, pasi zbulimi apo zbërthimi i mëkatit do të nënkuptonte poshtërim dhe një siklet të madh për mëkatarin. Shfaqja publike e mëkateve përbën një rrezik të madh që mund të privojë keqbërësin nga ndjenjat e keqardhjes si dhe nga mundësia e të kërkuarit falje prej Allahut, që të pastrojë shpirtin e tij nga mëkati. nuk është poshtërimi por frika nga poshtërimi, një prej pengesave, që e largon njeriun nga bërja e mëkatit. Megjithatë, kur keqbërësi mëson se tashmë një mori njerëzish i kanë zbuluar mëkatin, ndjenjat e turpit dhe të keqardhjes i bëhen gjithnjë më të dobëta dhe në këtë shkallë, ai mund të gjejë guximin të mëkatojë hapur.
Islami dhe ligjërimi i sjelljes së pahijshme në publik
Një nga ajetet më të rëndësishme të Kuranit që përcakton rregullat e diskursit publik, fatkeqësisht keqkuptohet dhe keqinterpretohet nga shumë njerëz. Aty thuhet,
لَّا يُحِبُّ اللَّهُ الْجَهْرَ بِالسُّوءِ مِنَ الْقَوْلِ إِلَّا مَن ظُلِمَ ۚم
Allahu nuk do që të thuhet hapur e keqja, përjashtimi bën për atë, të cilit i është bërë mizori.8
Nga ajeti i sipërm, mund të arrijmë në përfundimin se çdo shprehje publike e një veprimi apo të një sjellje të pahijshme, të pamoralshme dhe të turpshme është e ndaluar sipas ligjit islam. Ndalimi i shpallur në këtë ajet përfshin, për shembull, të gjitha veprimet e turpshme të shprehura me fjalë ose me shkrim, fajësimi ndaj të tjerëve për sjellje të pahijshme, rrëfimin e veprimeve të turpshme nga personi që i ka kryer etj. Në këtë mënyrë, çdo fjalë e keqe dhe lënduese është e ndaluar të shprehet publikisht, edhe nëse përmban të vërtetën ose ka një qëllim gjoja të mirë.
Përjashtimi i vetëm nga ky rregull i përmendur më lartë është për atë të cilit i është bërë padrejtësi. Atij i jepet pak më shumë liri dhe për të kërkuar drejtësinë, ai mund të flasë me autoritetet publike. Ajeti është shumë i qartë se përjashtimi për përmendjen publike të sjelljes apo veprimit të pahijshëm vlen vetëm për atë i cili është drejtpërdrejt viktimë e kësaj padrejtësie. Nëse personat nga pala e tretë, të cilëve nuk u është bërë padrejtësi drejtpërdrejt, të cilët nuk janë as viktima e as nuk kanë të drejtë të flasin si përfaqësues ligjor të atyre që kanë deklaruar veten si viktima, të cilët flasin publikisht në emër të tyre për motivet e interesat personale dhe shpërndajnë publikisht akuzat nga personat e njohur apo anonimë, kjo sjellje i kundërvihet qartësisht përjashtimit që përmban ajeti..
Kjo do të thotë që njeriu, të cilit i është bërë padrejtësi, patjetër duhet të ngrejë zërin kundër padrejtësisë, por kjo duhet bërë vetëm përpara forumit apo platmormës së duhur. Historia e e hershme e Islamit tregon se i Dërguari i Allahut s.a.v.s. dhe pasardhësit e tij të drejtë (Kalifët) kërkuan dëshmitarë dhe çdo provë që paditësi mund të siguronte, duke lehtësuar kështu vendosjen e drejtësisë në çdo çështje. Këto raste shqyrtoheshin përpara forumeve të posaçme.
Në këtë ajet, ndalimi i përhapjes së akuzave ndaj të tjerëve nënkupton një domosdoshmëri për të pasur një dallim të qartë midis atyre që preken drejtpërdrejt nga akuzat dhe atyre që nuk preken prej tyre. Një liri e pakufizuar do të çonte në mënyrë të pashmangshme në shpërbërjen e shoqërisë, pasi çdo njeri mund të ngrinte çfarëdo akuze kundër çdokujt, dhe do të përhapeshin shpifjet gjithandej, duke rrezikuar shkatërrimin e jetës dhe pozitës së individëve potencialisht të pafajshëm. Për këtë arsye, ligji hyjnor i Islamit i lejon vetëm ata, të cilët besojnë se u është bërë padrejtësi, për të ngritur zërin për padrejtësinë që u është bërë. Më pas kjo akuzë dhe padi hetohet nga organet përkatëse të drejtësisë për të përcaktuar përfundimisht të vërtetën.
Duke folur për lirinë, një cilësi e Zotit që theksohet veçanërisht në teologjinë islame është atributi i Tij si çlirimtar. Ky atribut i Allahut sjell emancipimin, çlirimin dhe zhvillimin duke rrënuar strukturat armiqësore që i kundërvihen jetës njerëzore. Në këtë aspekt, Zoti nuk përshkruhet gjithmonë si pajtues dhe i durueshëm. Në rastin tonë, Ai u mohon atyre dashurinë dhe mëshirën e Tij që flasin publikisht për veprime të pahijshme. Qëllimi është transformimi i atyre njerëzve, jetesa e të cilëve dëmton të tjerët dhe krijesën e Zotit në tërësi.
Në këtë pikë, Zoti kërkon transformimin e njerëzve dhe Ai nuk është i gatshëm të lërë botën në këtë gjendje mjerane. Prandaj, Ai u bën thirrje njerëzve për të marrë një vendim. Ai i fton ata që t’i nënshtrohen Atij (të pranojnë “Islamin” i cili nënkupton dorëzimin para Allahut), të jenë besimtarë (prej atyre që i dorëzohen plotësisht Atij) dhe të përpiqen të zbatojnë vullnetin e Tij në këtë jetë.
Sfera private dhe publike
Një nga klasifikimet dhe ndarjet e shumta për përshkrimin e saktë të jetës tokësore është dallimi midis privates dhe publikes. Kjo ndarje mbështetet dhe merret parasysh edhe në kontekstin e fesë islame, pasi rastësitë dhe hamendësimet rreth saj gjenden thellë në gjendjen psikologjike të njeriut dhe janë të rëndësishme për vetë formimin e tyre.
Fakti pse asnjë qenie njerëzore nuk mund të zbulojë apo të hyjë në mendimin e të tjerëve, tregon se asnjë nga veprimet e njeriut, që ai i kryen në sferën e jetës private nuk duhet t’i ngjallë kërshëri apo interes dikujt tjetër, madje ndërhyrja në të duhet të jetë e dënueshme. Kjo është arsyeja pse legjislatura islame nuk ka asnjë kompetencë ligjore, për të rregulluar çështjet që zhvillohen në jetën private. Megjithatë, sa më e sigurt dhe e pakontrolluar të jetë hapësira private, aq më e kontrolluar do të jetë hapësira publike.
Një studim i hollësishëm i jurisprudencës islame tregon se nuk ka asnjë dënim tokësor për marrëdhënie jashtëmartesore ose paramartesore që ndodhin në sferën private. Ajo që dënohet sipas Kuranit Famëlartë është marrëdhënia seksuale e paligjshme që bëhetë në atë mënyrë publike që katër dëshmitarë të drejtë dhe të patëmetë të kenë vëzhguar aktin e penetrimit me sytë e tyre.
Pra, për të krijuar një baraspeshë të qëndrueshme, sa më e sigurt dhe e pakontrolluar të jetë hapësira private, aq më e kontrolluar do të jetë hapësira publike.
Pandehja e pafajësisë
Ashtu siç ndodh në të gjitha sistemet kushtetuese të cilat ndjekin sundimin e ligjit, pandehja e pafajësisë vlen edhe në jurisprudencën islame.
Në Kuran thuhet:
وَمَن يَكْسِبْ إِثْمًا فَإِنَّمَا يَكْسِبُهُ عَلَىٰ نَفْسِهِ ۚ وَكَانَ اللَّهُ عَلِيمًا حَكِيمًا ۞ وَمَن يَكْسِبْ خَطِيئَةً أَوْ إِثْمًا ثُمَّ يَرْمِ بِهِ بَرِيئًا فَقَدِ احْتَمَلَ بُهْتَانًا وَإِثْمًا مُّبِينًا۞م
Kushdo që bën mëkat, e bën kundër vetes së tij. Allahu është i Gjithëdijshëm, i Urtë. Kushdo që bën gabim ose mëkat, pastaj atë ia vesh një të pafajshmi, mori mbi vete një shpifje dhe mëkat të hapur.9
I Dërguari i Allahut ka thënë:
الْبَيِّنَةُ عَلَى الْمُدَّعِي , وَالْيَمِينُ عَلَى الْمُدَّعَى عَلَيْهِ
“Barra e provës bie mbi paditësin (akuzuesin) dhe detyra e atij i cili e mohon akuzën është të bëjë betimin”.10
Përhapja e paturpësisë (fevahish)
Një aspekt tjetër i sjelljes së pahijshme, për të cilën është e ndaluar të flitet në publik, është ajo që Kurani e quan paturpësi (الْفَاحِشَةُ fahisheh). Tani, çfarë përfshin përhapja e paturpësisë? Kjo porosi nuk u referohet vetëm atyre që shfaqin e nxisin haptazi sjellje të turpshme, të pahijshme e të ulëta, por gjithashtu, edhe atyre që përdorin një sërë mjetesh për të bërë të duket se komuniteti i besimtarëve është zhytur në të këqijat morale e shoqërore.
I Dërguari i Allahut ka thënë:
عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ، أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ “ إِذَا قَالَ الرَّجُلُ هَلَكَ النَّاسُ . فَهُوَ أَهْلَكُهُمْ ”
“Nëse dikush thotë se njerëzit janë shkatërruar, atëherë është vetë ai, ai që i ka shkatërruar ata.” Kjo tregon që nëse dikush i dënon publikisht dhe në faqe të tjerëve abuzimet morale në shoqëri, veprimi i tij konsiderohet i barabartë me kryerjen e atyre abuzimeve.11
Kurani Famëlartë thotë:
إِنَّ الَّذِينَ يُحِبُّونَ أَن تَشِيعَ الْفَاحِشَةُ فِي الَّذِينَ آمَنُوا لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ ۚ وَاللَّهُ يَعْلَمُ وَأَنتُمْ لَا تَعْلَمُونَ۞م
Njëmend, ata të cilët duan që imoraliteti të përhapet mes njerëzve që besuan, do të kenë ndëshkim të dhimbshëm në këtë botë dhe në ahiret. Allahu di dhe ju nuk dini.12
Nëse shqyrtohet në tërësi konteksti i gjerë tekstual nga i cili është shkëputur ky ajet, bëhet e qartë se çështja specifike këtu u referohet atyre personave të cilët akuzat për sjellje të pahijshme seksuale nuk i trajtojnë me fshehtësinë e duhur, përkundrazi ata i bëjnë ato publike.
Është për t’u habitur se ajeti në fjalë e barazon përhapjen e thashethemeve apo të akuzave për sjellje të pahijshme, të turpshme dhe keqbërje me vetë përhapjen e asaj sjelljeje imorale, të pahijshme dhe të turpshme në shoqëri.
Kur këto thashetheme apo shpifje dëgjohen nga një njeri normal, ai ndikohet akoma më shumë dhe kështu ngjallen dyshime dhe paragjykime (sū’adh-Dhan) ndaj shoqërisë, si dhe ndaj meritave dhe vlerave që ajo përfaqëson.
Shëmbëlltyra e njerëzimit sipas Islamit
Shëmbëlltyra e njerëzimit, si tërësia e ideve, perceptimeve dhe përshtypjeve rreth asaj që e mishëron, gjendet shpesh në forma mjaft divergjente nëpër fe, filozofi, botëkuptime dhe ideologji të ndryshme. Këto imazhe përfshijnë përfytyrimet e botës dhe ato të individit, dhe ofrojnë orientimin ekzistencial dhe moral. Në botën post-moderne, ne përballemi me furnizim të pakufishëm dhe një derdhje të tepruar e dërrmuese të koncepteve të jetës, të cilat kërkojnë me ngulm përligjjen dhe vlefshmërinë e tyre, ose thënë ndryshe ato kërkojnë një fuqi për të ndërtuar dhe përcaktuar formën e ekzistencës.
Sipas Kuranit Famëlartë, imazhi mbi të cilin Zoti ka krijuar njerëzimin, në thelb është brumosur me mirësi, por si rrjedhojë e ndikimit nga faktorët e jashtëm njeriu në momentin e zgjedhjes së brendshme mund të anohet edhe nga e keqja.
Megjithatë, mund të vërehet se prirja njerëzore për të konsideruar të mirën si të mirëqenë në përgjithësi e degradon atë në një gjendje normale. Në përballje me këtë gjendje normale, e keqja bie qartë në sy.
Prandaj, nëse e keqja lejohet të dominojë diskursin publik dhe të shpërndahet gjerësisht, vetëdija njerëzore fillon të gjykojë se në të vërtetë njerëzimi është degjeneruar tërësisht dhe përfaqëson vetëm të keqen. Nga ana tjetër kjo për rrjedhim do të sjellë një efekt të dëmshëm, pra konceptet morale do të vihen në dyshim, dhe si pasojë e një hamendësimi të cunguar e të verbër, shoqëria do të nxjerrë një përfundim të gabuar se të qenit keq është vetë në thelbin e natyrës së njeriut. Sipas këtij perceptimi të metë, meqenëse ka gjasa që të gjithë njerëzit janë të këqij, prandaj nuk ka asgjë anormale, nëse ata i bashkohen të keqes në një botë të ligë. Sigurisht, një pëfrytyrim i tillë është plotësisht i gabuar.
Kur mëkatet dhe shkeljet morale përmenden në mënyrë të përsëritur në mbledhje a tubime etj., frika e kryerjes së mëkateve dalëngadalë fillon të zbehet nga zemrat e njerëzve. Në fillim, njerëzit më lehtë i shprehin dhe rrëfejnë mëkatin dhe sjelljet e pahijshme nëpër gojë dhe gradualisht kur mëkatet nuk konsiderohen më si një temë tabu, ata nuk ndiejnë asnjë pengesë edhe në kryerjen e tyre. Kjo është skema e thjeshtë e përhapjes së mëkateve në shoqëri.
Kjo është arsyeja përse duhet të përkrahim e të mbështesim konceptin e Islamit se në thelb njeriu nga natyra është i mirë dhe çdo dobësi që e çon atë në sjellje të turpshme dhe vulgare, nuk duhet lejuar të zërë hapësirë publike. Nëse nga dobësia e karakterit, njeriu i ka ndonjë padrejtësi dikujt, viktima gëzon të drejtën të trokasë në protën e duhur dhe të ngrejë zërin kundër keqbërësit. Nuk duhet të harrojmë se Islami synon të reformojë individët, të cilët kanë shkelur kodin e moralit dhe jo t’i lërë ata të mbeten përgjithmonë në gjendjen e tyre mjerane.
Islami nuk lejon që imoraliteti, sjellja e paturpshme dhe vulgariteti të pëshpëriten si thashetheme e të përhapen gojë pas goje, por të kallëzohen në forumet përkatëse që janë ngritur posaçërisht për kësisoj çështjesh. Nëse pas shqyrtimit të akuzave, i pandehuri del fajtor për padrejtësi, Islami urdhëron që ai të ndëshkohet publikisht. Në këtë mënyrë, nëse Islami ua ruan nderin të gjithëve, ai gjithashtu ua siguron drejtësinë të gjithëve. ,
Përfundim: Paralajmërimet e të Dërguarit të Allahut s.a.v.s.
I Dërguari i Allahut s.a.v.s. ka thënë:
عَنْ سَالِمِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ، قَالَ سَمِعْتُ أَبَا هُرَيْرَةَ، يَقُولُ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَقُولُ “ كُلُّ أُمَّتِي مُعَافًى إِلاَّ الْمُجَاهِرِينَ، وَإِنَّ مِنَ الْمَجَانَةِ أَنْ يَعْمَلَ الرَّجُلُ بِاللَّيْلِ عَمَلاً، ثُمَّ يُصْبِحَ وَقَدْ سَتَرَهُ اللَّهُ، فَيَقُولَ يَا فُلاَنُ عَمِلْتُ الْبَارِحَةَ كَذَا وَكَذَا، وَقَدْ بَاتَ يَسْتُرُهُ رَبُّهُ وَيُصْبِحُ يَكْشِفُ سِتْرَ اللَّهِ عَنْهُ ”.
“Secili nga umeti im do të falet, përveç atyre që bëjnë mëkate haptazi ose ua zbulojnë njerëzve. Shembulli i rrëfimit të mëkatit në publik është si ai njeri i cili ka kryer një vepër të keqe gjatë natës dhe Allahu e mban të fshehur nga njerëzit. Por, ai vjen në mëngjes dhe thotë: ‘O filan njeri! Mbrëmë kam kryer këtë e atë (mëkat)’. Zoti i tij e kishte fshehur atë gjatë natës, por në mëngjes, ai e largon perden e Allahut nga vetja”.13
Ai gjithashtu ka thënë:
عَنِ ابْنِ شِهَابٍ، أَنَّ سَالِمًا، أَخْبَرَهُ أَنَّ عَبْدَ اللَّهِ بْنَ عُمَرَ ـ رضى الله عنهما ـ أَخْبَرَهُ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ “ الْمُسْلِمُ أَخُو الْمُسْلِمِ، لاَ يَظْلِمُهُ وَلاَ يُسْلِمُهُ، وَمَنْ كَانَ فِي حَاجَةِ أَخِيهِ كَانَ اللَّهُ فِي حَاجَتِهِ، وَمَنْ فَرَّجَ عَنْ مُسْلِمٍ كُرْبَةً فَرَّجَ اللَّهُ عَنْهُ كُرْبَةً مِنْ كُرُبَاتِ يَوْمِ الْقِيَامَةِ، وَمَنْ سَتَرَ مُسْلِمًا سَتَرَهُ اللَّهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ ”.
“Muslimani është vëllai i muslimanit, ai nuk duhet t’i bëjë padrejtësi dhe as nuk duhet ta dorëzojë atë te zullumqari. Ai që ia plotëson nevojat vëllait të tij, Allahu vetë ia plotëson nevojat atij. Ai që shpëton muslimanin nga brenga, Allahu do ta shpëtojë atë nga mundimet e Kiametit. Ai që ia mbulon të metat muslimanit, Allahu do t’ia mbulojë të metat në Ditën e Kiametit”.14
Unë në fund, citoj edhe një thënie të të Dërguarit të Allahut s.a.v.s.. Ai ka thënë:
عَنْ نَافِعٍ، عَنِ ابْنِ عُمَرَ، قَالَ صَعِدَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم الْمِنْبَرَ فَنَادَى بِصَوْتٍ رَفِيعٍ فَقَالَ “ يَا مَعْشَرَ مَنْ قَدْ أَسْلَمَ بِلِسَانِهِ وَلَمْ يُفْضِ الإِيمَانُ إِلَى قَلْبِهِ لاَ تُؤْذُوا الْمُسْلِمِينَ وَلاَ تُعَيِّرُوهُمْ وَلاَ تَتَّبِعُوا عَوْرَاتِهِمْ فَإِنَّهُ مَنْ تَتَبَّعَ عَوْرَةَ أَخِيهِ الْمُسْلِمِ تَتَبَّعَ اللَّهُ عَوْرَتَهُ وَمَنْ تَتَبَّعَ اللَّهُ عَوْرَتَهُ يَفْضَحْهُ وَلَوْ فِي جَوْفِ رَحْلِهِ ”
“O ju që e keni pranuar Islamin me gojë, besimi akoma nuk ju ka hyrë deri në zemër! Mos i u sillni keq muslimanëve! Mos i shani ata, as mos i përgjoni për të zbuluar të metat e tyre të fshehta! Me të vërtetë, kushdo që përpiqet t’i zbulojë të fshehtat e vëllait të tij musliman, Allahu do t’i zbulojë të fshehtat e tij, edhe nëse ai do të ishte në brendësi të shtëpisë së tij”.15
Shënime:
[1]. Socioseksualiteti, i quajtur ndonjëherë orientim socioseksual, është ndryshimi individual në gatishmërinë për t’u përfshirë në aktivitet seksual jashtë një marrëdhënieje të përkushtuar.Simpson, J. A.; Gangestad, S.W. (1991). “Individual differences in sociosexuality: Evidence for convergent and discriminant validity”. Journal of Personality and Social Psychology. 60 (6): 870–883. doi:10.1037/0022-3514.60.6.870.
[2]. Kurani Famëlartë 6:60.
[3]. Kurani Famëlartë 56:79.
[4]. Hedonizmi është ndjekja e kënaqësisë e cila është në vetvete një qëllim i vërtetë dhe qëllimi i të gjitha aktiviteteve.
[5]. Kurani Famëlartë 17:33.
[6]. Kurani Famëlartë 6:152.
[7]. “Njëmend, ata të cilët duan që imoraliteti të përhapet mes njerëzve që besuan, do të kenë ndëshkim të dhimbshëm në këtë botë dhe në ahiret. Allahu di dhe ju nuk dini.” Kurani Famëlartë 24:20.
[8]. Kurani Famëlartë 4:149.
[9]. Kurani Famëlartë 4:112-113
[10]. es-Sunen el-Kubra lil-Bejheki, Kitab: ed-Da’ve vel-Bejjinat, Bab el-Bejjineh ‘alal-Mud-de’i vel-Jemin ‘alal Mud-da’a ‘alejh.
[11]. Sahih Muslim, Kitab el-Birr ves-silah vel-Adab, Bab: en-Nahju ‘an Kaul, heleken-nasu, hadith numër: 2623a.
[12]. Kurani Famëlartë 24:20.
[13]. Sahih el-Buhari, Kitab: el-Edeb, Bab: Setrul Mu’mini ala nefsihi, hadith numër 6069.
[14]. Sahih el-Buhari, Kitab el-Mezalim, Bab: La jezlimul Muslimul-muslime vela jeslimuhu, hadith numër 2442.
[15]. Xhami’ et-Tirmidhi, Kitab: el-Birr ves-sile, Bab: Ma xha-a fi Ta’dhimil-mu’mini, hadith numër 2032.