Wiara w Jedność Boga- Ta koncepcja wydaje się prosta i oczywista. Każdy powinien móc łatwo zrozumieć, że Bóg jest Jeden. Ale w rzeczywistości jest to kwestia bardziej skomplikowana niż wydaje się na pierwszy rzut oka. Jeśli zagłębić się w koncepcję Jedności, to okazuje się, że cały świat religii wydaje się obracać wokół tego kluczowego punktu. Wiara w Jedność Boga wpływa na wszystkie aspekty życia człowieka. Wiąże się także z negacją wszystkiego oprócz Boga. Dogmat ten nie jest więc zwieńczeniem wiary, lecz wszystkie pozostałe wierzenia wypływają z tej głównej fontanny wiecznej prawdy. Niesie w sobie również przesłanie o wyzwoleniu z wszelkiego jarzma i uwolnienie od wszelkich obowiązków z wyjątkiem tych, które rodzą się z jego poddania się Bogu.
Dogmat ten był rozpatrywany pod różnymi kątami zarówno w Koranie jak i tradycjach Proroka islamu. Na przykład twierdzenie ‘La houl łala quat illa Billah’ (Nie ma siły bardziej wszechogarniającej od Allaha) pozwala głębiej i szerzej zrozumieć Jedność. Odrzuca każdy inny strach oprócz bojaźni Boga. Druga część tego zdania zwraca uwagę na jeszcze jeden ważny aspekt Jedności, a mianowicie, że moc czynienia dobra zależy wyłącznie od Boga i że On jest źródłem wszelkiej energii i mocy. Zatem pierwsza część dotyczy negatywnych aspektów mocy, a druga – pozytywnych.
Te dwie siły obejmują wszystkie działania, intencje i motywacje człowieka. Za wszystkimi intencjami i następującymi po nich działaniami stoi nadzieja albo strach – od tej reguły nie ma wyjątku. Zarówno złe jak i dobre czyny są motywowane tym samym strachem lub tą samą nadzieją. Strach niewierzących należy do kategorii negatywnej, bezbożnej, bo oni kształtują swoje życie pod dyktat lęków doczesnych. Czasami boją się, że wpadną w niełaskę władzy albo monarchy, czasami boją się całego społeczeństwa, a czasami despotów i tyranów. Niekiedy postępują źle ze strachu przed biedą, stratą, itp. Tego typu lękami i obawami można wytłumaczyć wiele ludzkich niegodziwości i wiele ludzkich czynów.
Wiara w Jedność odpędza te lęki i ukazuje umysłowi, że ważna jest bojaźń Boża, co znaczy, że człowiek nie musi lękać się niezadowolenia bezbożnych ludzi, ale powinien wszystkimi siłami unikać sprawienia zawodu Bogu i kształtować swoje życie tylko pod wpływem tej bojaźni. To samo dotyczy pozytywnego aspektu ludzkich motywacji i następujących w ich wyniku czynów. Człowiek zawsze żyje po to, żeby zadowolić kogoś, między innymi siebie. Właściwie jego działania często dążą do sprawienia zadowolenia sobie, nawet kosztem tych, których uważa za bliskich.
Skrajna forma takiego nastawienia powoduje, że człowiek staje się wyznawcą własnego ego. Aby osiągnąć swój cel, musi sprawiać zadowolenie tym, od których zależy jego przyjemność. Wtedy znów regularnie dąży do zaskarbiania sobie łask monarchów, władz, itd. Jest to niewolnictwo w najgorszej odmianie. Lęki i nadzieje niewolnika są całkowicie uzależnione od kaprysów, zadowolenia i niechęci jego pana. Bezbożny człowiek nie ma tylko jednego pana. Każdy inny człowiek, w stosunku do dobra osobistego bezbożnego człowieka, może grać jako Bóg w stosunku do niego. Jeśli przeanalizować zasadniczą przyczynę społecznego, moralnego i politycznego zła, to zawsze mamy do czynienia z takim właśnie wyznawaniem siebie samego, które niszczy spokój umysłu i całe społeczeństwo sprowadza na drogę pogłębiającego się w nieskończoność zepsucia.
Dysponując taką wiedzą, patrzymy na fundamentalną deklarację „nie ma Boga prócz Allaha, Jednego i Jedynego” pod innym kątem i wszystkie lęki oraz nadzieje, związane z czymś innym niż Bogiem, znikają jak po dotyku magicznej różdżki. Innymi słowy, wybierając jednego pana, przestajesz być niewolnikiem wszystkich pozostałych. Być niewolnikiem innych ludzi, siebie samego albo różnych niezliczonych bożków to żadna korzyść. Ale na tym nie koniec. Bożki wyznawane przez ludzi często są tworem ich własnej wyobraźni, co nie stanowi dla nich ani korzyści, ani szkody. Jednak większość ludzi czci takie same śmiertelne byty jak oni sami – przede wszystkim własne ego. Wówczas oddają pokłony niezliczonej liczbie egotycznych bożków, między którymi dochodzi do konfliktu interesów i powstaje skrajny chaos.
Islamska koncepcja Jedności pozwala także człowiekowi uświadomić sobie jedność całego gatunku ludzkiego i odrzucić wszelkie bariery oraz podziały wznoszone ze względu na rasę, pochodzenie etniczne albo kolor skóry. W ten sposób zrodziła się w islamie koncepcja równości, która stanowi jego cechę charakterystyczną. Według tej myśli, z punktu widzenia Boga, wszystkie istoty ludzkie są równe, niezależnie od wieku i miejsca urodzenia. Pokażemy pokrótce, że na tym fundamencie opierają się wszystkie podstawowe wierzenia i doktryny islamskie. Jak już zostało wspomniane, doktryna Jedności jest w islamie czymś absolutnym i niepodważalnym, nie ma w niej miejsca na żadnych bożków w żadnej formie. Bóg nie jest ani ojcem, ani matką, nie jest też mężem ani żoną. Dla niego rodzenie dzieci jest rzeczą nie do przyjęcia.
Kolejny, z przedstawionych w Koranie, aspekt Jedności Boga dotyczy harmonii Jego dzieła stworzenia. Właśnie ta koncepcja tak bardzo podobała się Einsteinowi. Był zmuszony oddać cześć perfekcyjnej symetrii natury, która według niego musiała mieć jedynego stwórcę. On był naukowcem i odbierał harmonię świata wyłącznie materialnego. Ale Koran głosi harmonię w każdym z możliwych aspektów. Twierdzi, że w naturze takiej, jaką stworzył Bóg, oraz w świętych księgach objawionych przez Boga, nie ma dysonansów. Pomiędzy wszystkimi obszarami dzieła Bożego stworzenia oraz pomiędzy wszystkimi księgami panuje pełna zgoda.
Idąc dalej, głosi, że idealna spójność istnieje także pomiędzy Słowem Bożym a Czynem Bożym. Pomiędzy naturą a Bożym słowem, które On objawił Prorokom, nie ma rozbieżności. Pięknie kwestię tę wyraża pięć pierwszych wersetów Surah (rozdział) Al-Mulk, a także inne fragmenty Koranu ujmujące ją z różnych stron.
Jeśli chodzi o jednostki indywidualne, to wiara w Jedność odgrywa ważną rolę w edukacji i wychowaniu człowieka. Wymaga spójności pomiędzy poglądami a czynami, pomiędzy relacjami z Bogiem a relacjami z innymi ludźmi. Wszystko to spina całe dzieło stworzenia jednym, nierozerwalnym łańcuchem jedności. Na dokładniejsze zrozumienie tej kwestii pozwalają obserwacje pozornie religijnych ludzi, którzy w imię Boga nawołują jedną część ludności do nienawiści wobec drugiej. Koncepcja Jedności Boga stoi w sprzeczności z takim postępowaniem. Nikomu nie pozwala na tworzenie podziałów pomiędzy Bogiem a Jego dziełem stworzenia ani pośród stworzonych przez Niego istot.