Adhurim, përmbajtje e zemërimit dhe falje

أشهد أن لا إله إلا الله وحده لا شريك لـه، وأشهد أن محمّدًا عبده ورسوله. أما بعد فأعوذ بالله من الشيطان الرّجيم.

 ]بسْمِ الله الرَّحْمَن الرَّحيم* الْحَمْدُ لله رَبِّ الْعَالَمينَ * الرَّحْمَن الرَّحيم * مَالك يَوْم الدِّين * إيَّاكَ نَعْبُدُ وَإيَّاكَ نَسْتَعينُ * اهْدنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقيمَ * صِرَاط الَّذِينَ أَنْعَمْتَ عَلَيْهِمْ غَيْر الْمَغْضُوب عَلَيْهمْ وَلا الضَّالِّينَ[، آمين.

Allahu i Lartësuar vazhdimisht e nxit besimtarin për të qenë adhurues i sinqertë dhe përvetësues i moraleve të larta, sepse nëse mbetet i privuar prej tyre, ai s’mund të konsiderohet besimtar edhe pse pretendon për të qenë i tillë. Nëse në njërën anë besimtarit i duhet t’i përkushtohet vetëm Zotit, atij gjithashtu i kërkohet që t’u shmanget çështjeve dhe angazhimeve të padobishme. Nuk mundet që një njeri të jetë besimtar, ndërkohë shfaq edhe morale të papëlqyera. Njeriu përvetëson veti të ulëta kur vuan nga mendjemadhësia. Prandaj, duke përshkruar tiparet e robërve të Zotit të Gjithëmëshirshëm, Ai thotë:

وَعِبَادُ الرَّحْمَـٰنِ الَّذِينَ يَمْشُونَ عَلَى الْأَرْضِ هَوْنًا

… dhe ata ecin me përulësi nëpër Tokë.

Njeriu që gëzon përulësinë dhe modestinë, jo vetëm që ruhet nga grindjet dhe trazirat, dhe anohet nga mirëkuptimi e pajtueshmëria, por shquhet edhe për veti të tjera të larta. Megjithatë, kur përpos vetive të larta, robi synon edhe pëlqimin e Gjithëmëshirshmit, dhe kur për ta fituar pëlqimin e Allahut, ai bashkë me morale të larta, përpiqet të përmbushë edhe të drejtën e adhurimit të Zotit, atëherë kjo gjendje përkon me gjendjen e një besimtari të sinqertë. Pra, me fjalë të tjera, besimtari i sinqertë është rob adhurues dhe i përulur i Zotit. Është e vërtetë se zotësitë e çdo njeriu janë të veçanta, si dhe gjendja e tij fizike. Nganjëherë, krijohen disa situata që përbëjnë pengesë, dhe kushdo s’mund të përmbajë gjendjen e tij morale përballë çasteve dhe rrethanave të ndryshme. Aq më tepër, njeriu as s’mund të ruajë nivelin e adhurimit dhe të faljeve, që priten nga një besimtar për progresin e tij shpirtëror. Allahu i Lartësuar u jep besimtarëve edhe lehtësira sipas situatave të ndryshme dhe Ai nuk e ngarkon askënd përtej mundësisë apo gjendjes së tij. Pra, nëse themi se disa çështje apo dispozita janë përtej aftësisë njerëzore, prandaj, nuk mund të zbatohen, do të kemi gabim, apo së paku kur flasim në lidhje me fenë Islame. Kjo qëndrim është i gabuar. Pra, duke porositur se falja e namazeve është obliguar për besimtarët, Zoti i Lartësuar ka krijuar edhe një sërë lehtësirash. Për shembull, nëse njeriu për ndonjë arsye, nuk mund të qëndrojë në këmbë, për të kryer falje, i lejohet, të falet duke ulur, e nëse për shkak të arsyeve shëndetësore apo të pafuqisë, i lejohet të falet duke qenë i shtrirë. Madje, edhe në gjendjen e shtrirjes, nuk përcaktohen kushte të veçanta. Njeriu kur është i shtrirë, mund të falet në çfarëdo pozicioni. Nëse është i sëmurë apo i dobët apo detyrohet nga situata, i lejohet të falet duke bashkuar namaze, ndërsa kur është në udhëtim, ai mund të shkurtojë faljen. Pra, askush s’mund të argumentojë se për shkak të ndonjë vështirësie të tij, ai nuk mund të falet. Janë edhe ata që djersiten dhe rrobat i kanë të pista për shkak të punës, megjithatë ata janë porositur se nëse u mungojnë rroba të pastra, atëherë le të falen po në ato rroba të pista. Megjithatë, ata duhet të falen. Po kështu, nëse mungon uji, atëherë le të bëjnë tejemum. Pra, argumenti se namazi është i pamundur për t’u falur, kurrë nuk mund të pranohet prej askujt. Ai është i obliguar derisa njeriu është i mirë dhe i shëndoshë. Kështu që, ky qëndrim është plotësisht i papranueshëm se namazi mund të jetë i pamundur për t’u kryer në disa situata të caktuara. Kur pyet ndokënd, ata përgjigjen me hile. Njerëzit e tillë, duke vepruar me hile dhe dredhi, veçse largohen prej Zotit. Andaj, secili prej nesh duhet t’i kushtojë vëmendje kësaj çështje.

Gjatë fjalimit të së xhumasë që kisha mbajtur në Irlandë, kur u përurua xhamia atje, u kisha tërhequr vëmendje anëtarëve për rëndësinë e adhurimit. Një Imam yni nga Amerika si dhe të tjerët nga vende të ndryshme, më shkruan se numri i besimtarëve është rritur ndjeshëm nëpër xhami. Kjo tregon qartë se mosardhja e tyre në xhami për falje, nuk kishte për arsye ndonjë vështirësi apo pamundësi, por buronte nga përtacia e shpërfillja. Tashmë, kur ata u këshilluan për këtë, pati edhe rezultat. Megjithatë, duhet që ky rezultat të jetë i qëndrueshëm. Besimtari dallohet sepse kur i tërhiqet vëmendje ndaj diçkaje, ai menjëherë zbaton atë. Organizata simotra si kjo e të rinjve Khudamul Ahmedia, apo ajo e grave Lexhna Imailah, duhet të punojnë veçanërisht në këtë drejtim, për të ushqyer brezin e ri me frymën e ibadetit. Në këtë moshë, njeriu gëzon edhe shëndetin, dhe mund të përmbushë të drejtën e adhurimit. Mesihu i Premtuar alejhiselam na ka tërhequr vëmendje posaçërisht se ibadetet që kryhen në rini kur njeriu gëzon edhe shëndetin, janë të tilla që bëhen duke plotësuar të gjitha të drejtat e tyre, sepse në një moshë të thyer, për shkak të problemeve të shumta shëndetësore, njeriu nuk mund të përmbushë ibadetin ashtu siç duhet. Njeriu duhet të reflektojë mbi këtë se obligimet prej Zotit duhen përmbushur, qoftë duke munduar pak veten, e jo të shpërfillen edhe pse kur ekzistojnë kushte të përshtatshme.  Kur Zoti na ka falur shëndet, atëherë na duhet t’i shprehim mirënjohje, dhe ajo mund të shprehet vetëm përmes adhurimit të Zotit. Andaj, ibadetet dhe namazet duhet të kryhen si falënderim dhe mirënjohje për shëndetin që ne gëzojmë. Duhet t’i kushtojmë mjaft vëmendje kësaj çështje, sepse pa mbushur atë, besimi ynë mbetet i mangët.

Tani, kthehem te çështja tjetër, pra te virtytet e larta morale. Një ndër vetitë e robërve të moralshëm është sinqeriteti dhe këmbëngulja e tyre te kjo veti. Një besimtar i sinqertë kurrë nuk duhet t’i afrohet gënjeshtrës, përkundrazi gjithmonë duhet t’i përmbahet të vërtetës. Kjo mund të arrihet vetëm nëse ai e urren skajshmërisht gënjeshtrën. Në realitet, njeriu në jetën e përditshme, në raste të ndryshme, e gjen mbështetje te gënjeshtra.  Disa thonë se nuk donin të gënjenin, por e kanë bërë në mënyrë të pavetëdijshme. Disa persona kur vijnë këtu në Angli dhe pasi që kanë aplikuar për azil, thonë se ata nuk donin të gënjenin, por e lajthitën fjalën pa dashje. Po të mos kishin gënjyer më parë, nuk do të kishin gabuar të gënjenin qoftë nga lajthitja. Sigurisht, Allahu është Mëkatfalës dhe e fal atë që pendohet sinqerisht dhe ndien keqardhje për sjelljen e tij. Megjithatë, nëse dikush gënjen, dhe nuk i vjen keq aspak për gënjeshtrën e tij, ose të mos bëjë asnjë përpjekje për të larguar dëmin që ai mund t’i ketë shkaktuar dikujt, përkundrazi këmbëngulet për të quajtur gënjeshtrën e tij si e vërtetë, apo dëshmon se ai s’kishte asnjë mundësi veçse të gënjente, atëherë një njeri i tillë është i privuar jo vetëm nga besimi, por gjendet shumë larg virtyteve të larta. Njeriu i tillë duhet të kuptojë mirë se ai nuk është në rrugën e duhur.

Allahu i Lartësuar në lidhje me morale të larta thotë:

وَقُولُوا لِلنَّاسِ حُسْنًا  [el-Bekare 2:84]

Domethënë silluni me njerëzit butësisht dhe njerëzisht, dhe flisni atyre fjalë të mira.

Në përgjithësi, njeriu nuk sillet me ashpërsi apo vrazhdësi, dhe ndonëse disa kanë natyrë të këtillë, ata nuk e shfaqin këtë sjellje gjithmonë. Prandaj, kur Allahu porosit se silluni me butësi dhe përzemërsi me njerëzit, Ai gjithashtu këshillon për të zbutur sjelljen e tillë të vrazhdë e të ashpër. Ai na këshillon se nuk duhet të lëndojmë askënd me sjellje të tillë. Nuk duhet të zemërohemi për çështje të vogla. Disa njerëz kanë natyrë të tillë, që nxehen menjëherë, prandaj duke folur për kësisoj njerëzish, të cilëve u nxehen gjakrat shpejt e shpejt, e më vonë shprehin keqardhje për sjelljen e tyre, e mundohen për të shlyer dhimbjen që u kanë shkaktuar të tjerëve dhe pendohen sinqerisht, Allahu thotë se unë e kam lënë të çelur derën e pendesës. Ndërsa ata që shpërfillin porositë e Zotit, dhe sillen padrejtësisht me dhunë dhe mizori, dhe nuk ndiejnë aspak keqardhje, atëherë të tillët jo vetëm që katandisen moralisht, por duke kundërshtuar porositë e Zotit, dalin si mëkatarë. Njerëzve të tillë, nuk u vjen në ndihmë as adhurimet e tyre. Prandaj, Zoti i Lartësuar u jep shpresën e faljes atyre, të cilët duke u pushtuar nga pasione apo zemërim bëjnë ndonjë veprim, por më pas ndiejnë keqardhje dhe pendohen për sjelljen e tyre. Për sa i përket atij njeriu, që nuk ka keqardhje e edhe pse tashmë bëhet i vetëdijshëm për veprimin e bërë, nuk shpreh asnjë pikëllim apo pendesë, Zotit nuk i parashtron dot asnjë arsye. Prandaj, edhe ne duhet të shqyrtojmë gjendjen tonë.

Më paraqiten mjaft çështje të tilla të mosmarrëveshjeve midis bashkëshortëve apo të karakterit financiar. Njerëzit rrëmbehen aq shumë nga zemërimi, saqë nuk mendojnë as për gjuhën që përdorin, e as për veprimet që bëjnë. Ata ushtrojnë dhunë kundër grave, apo i lëndojnë në mënyrë psikologjike. Madje edhe në çështje të tjera, veprojnë në mënyrë plotësisht të gabuar, dhe aq më tepër nuk kuptojnë gabimin e tyre. Kur këshilli i pajtimit apo komisioni i arbitrazhit mundohen t’ua zgjidhin çështjen, ata insistojnë me qëndrimin e tyre. Por, kur merren masa disiplinore ndaj atyre, atëherë kuptojnë sadopak gabimin e tyre. E pastaj kërkojnë falje e amnisti, dhe përpiqen të shpaguajnë shkeljet që kishin bërë. Sigurisht, personat e tillë duke kërkuar falje pas dënimit, mund të shpëtojnë përfundimin e tyre, por mbeten me njollën e dënimit, dhe po të mos kishin ngulmuar nga egoja e tyre, mund të kishin zgjidhur problem me mirëkuptim. Sigurisht, personat e tillë duhet të bëjnë përpjekje për të ruajtur besimin e tyre. Janë edhe disa që në asnjë mënyrë nuk duan të pranojnë përgjegjësinë dhe si rrjedhojë largohen plotësisht nga xhemati. Kënaqësitë e kësaj bote kalimtare janë të përkohshme, andaj duhet të mendojmë për përfundimin tonë, si dhe për mënyrat sesi mund të tërheqim këto mirësi të Allahut. Unë shpesh u them anëtarëve të xhematit, që të përmirësojnë gjendjen e tyre morale dhe që të mos rrëmbehen nga dallgët e egos. Secilido anëtar duhet të përpiqet për të arritur standarde të larta në moral dhe humanizëm. Sigurisht, nganjëherë ne edhe shfaqim emocionet tona, rrëmbehemi nga zemërimi sepse e tillë është natyra njerëzore. Por, Zoti gjithashtu na ka ngarkuar me disa porosi, dhe ne pavarësisht situatave, nuk duhet të dorëzohemi para dëshirave tona, përkundrazi duhet t’ia nënshtrojmë ato pëlqimit të Zotit.

Unë kam prekur çështjen e jetës bashkëshortore. Shikoni se edhe në ato ajete që recitohen në ceremoninë e Nikahut, Allahu ka parashtruar disa porosi të veçanta ku si thelb qëndron parimi i takuas (druajtjes a devotshmërisë ndaj Zotit). Të dyja palët duhet t’u përmbahen atyre porosive, megjithatë pjesa dërrmuese nuk i zbaton ato. Ata kujtojnë se vetëm nikahu dhe martesa janë të mjaftueshëm. Pra, janë disa persona që jo vetëm se insistojnë me këmbënguljen e tyre, por mburren për to. Sa herë që shfaqen këto probleme, ata ngulmojnë në qëndrimin e tyre, dhe shprehin arrogancë në këtë insistim, sesi mundëm filanin. Ata mendojnë për ndjenjat e tyre, ndërsa ndjesitë e të tjerëve, nuk i kushtojnë asnjë vëmendje. Ata nuk ndiejnë asnjë keqardhje për sjelljen e tyre, madje sipas tyre pala kundërshtuese nuk kishte sesi të trajtohej ndryshe. Pra, në mendimin e tyre, ata nuk kanë shkelur asnjë urdhër në sjelljen e tyre, madje nuk u kishte mbetur asnjë rrugë tjetër, dhe ky ishte i vetmi ilaç për palën kundërshtuese. Po të pranojmë argumentin e këtyre njerëzve, atëherë del se feja që ndjekin ata, është e gabuar. Sepse ndryshe thotë feja, dhe ndryshe veprojnë ata. Ata mund të thonë se ky apo filan urdhër i fesë është i vështirë për t’u zbatuar, por kurrsesi nuk mund të thonë se pa shkelur nëpërkëmb filan porosi të fesë, nuk kishim rrugëdalje tjetër. Kjo është njësoj të përgënjeshtrosh fenë. Allahu thotë: përmbajeni zemërimin, silluni me mirësi dhe morale të larta, mos këmbëngulni për gabimet tuaja, përpiquni të përmbushni të drejtat njerëzore etj. Mesihu i Premtuar alejhiselam është shprehur se njeriu që nuk i përmbush të drejtat e njerëzve dhe nuk sillet sipas atyre virtyteve që i përshkruan Zoti  për një besimtar, atëherë njerëz të tillë nuk i përmbushin dot as të drejtat e Krijuesit. Faljet dhe ibadetet e tyre janë vetëm për sy e faqe, sepse ato adhurime nuk i kanë sjellë ato ndryshime, që janë të domosdoshme për një besimtar. Ata janë privuar nga përulësia dhe modestia, që janë të domosdoshme për të fituar afërsinë e Zotit. Nëse dikush të xhirojë veten në gjendjen e zemërimit, pra t’i bëjë video, atëherë çdo i mençur do të turpërohet duke parë veten. Tashmë po ju parashtroj disa nga porositë e Mesihut të Premtuar alejhiselam sesi duhet të sillen personat kur janë të pushtuar nga zemërimi. Në një gjendje të tillë, mendjet e tyre zbrazen nga arsyetimi dhe urtësia, madje kjo gjendja i çon deri në marrëzi. Madje, ai shkruan se kur pasioni dhe zemërimi arrin në kulm, atëherë edhe logjika pushon së punuari. Prandaj, në situata të tilla, njeriu këshillohet për të vepruar me durim dhe vetëpërmbajtje, sepse ato forcojnë aftësitë e të gjykuarit dhe të menduarit. Mesihu i Premtuar alejhiselam shkruan:

“Të dini se zgjuarsia dhe zemërimi kanë një luftë të hapët. Kur shfaqet zemërimi e tërbimi, atëherë aty nuk mund të ekzistojë zgjuarsia. Njeriu që duron e sillet me vetëpërmbajtje, i dhurohet një dritë, e cila u jep aftësive të tij të menduarit dhe të gjykuarit një ndriçim të ri, e pastaj kjo dritë krijon më shumë dritë. Ndërsa meqë zemërimi dhe tërbimi errësojnë mendjen dhe shpirtin e njeriut, andaj errësira ngjall vetëm errësirë.”

Ai shkruan se personat që nxehen për çështje fare të parëndësishme, u privohen zemrat nga zgjuarsia. Ai shkruan:

“të dini se njeriu që sillet me vrazhdësi dhe zemërohet shpejt, nuk i shpreh fjalë të urëta apo njohuri të thella. Zemra e tillë privohet nga urtësia, sepse kur përballet me dikë nxehet menjëherë dhe i përdhos anët e tij të mira.  Buzët e gjuhëhelmit apo të gojëlëshuarit privohen nga burimi i urtësisë, dhe kurrë fjalë të mira  nuk dalin prej gjuhës së tij. Zemërimi dhe urtësia kurrë nuk pajtohen. Njeriu që pushtohet nga zemërimi, i çoroditet mendja dhe i errësohet arsyetimi. Atij nuk i jepet mbështetje apo fitore në asnjë fushë. Zemërimi është gjysmë marrëzi, dhe kur ajo plaset së tepërmi, atëherë kalon në çmenduri.”

Pastaj ai shkruan:

“dy veti e çojnë njeriun drejt marrëzisë. Ato janë paragjykim dhe zemërim, kur ato kalojnë të gjithë kufijtë. Kur njeriun e pushtojnë vetëm këto ndjenja, e rrëmben inati, dhe ai gjithnjë thur paragjykime atëherë kalon në marrëzi. Prandaj, është e domosdoshme që njeriu të ruhet nga paragjykimi dhe zemërimi.”

Duke përkufizuar besimtarin, ai shkruan sesi duhet të jetë një besimtar? Pra, i tillë që të mos lëshojë arsyetimin dhe logjikën në çfarëdo situate, ndryshe e pushton çmenduria. Ai shkruan:

“Njeriu duhet t’i përdorë të gjitha vetitë e tij, sipas nevojës dhe rrethanave. Marrim për shembull vetinë e zemërimit. Kur shfaqet përtej ekuilibrimit apo përkores, atëherë ajo i paraprin çmendurisë. Zemërimi dhe çmenduria kanë shumë pak dallim. Njeriu i zemëruar largohet nga burimi i urtësisë. Prandaj në një situatë të tillë, edhe pala kundërshtuese, nuk duhet të veprojë me inat a zemërim. “

Pastaj, duke përshkruar tiparet e besimtarit, ai përshkruan edhe metodat për të frenuar zemërimin. Ai thotë:

“وَالْكَاظِمِينَ الْغَيْظَ وَالْعَافِينَ عَنِ النَّاسِ وَاللّهُ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ

d.m.th. besimtarë janë ata që e kapërdijnë zemërimin, dhe i falin njerëzit. [Kurani 3:135] Ndonëse edhe Ungjijtë mësojnë për falje, shfajësim apo shmangie, por ato mësime janë kufizuar vetëm për hebrenjtë. Isai alejhiselam nuk ka ruajtur asnjë lidhje dashamirësie me të tjerët, madje deklaroi qartësisht se përveç Bijve të Izraelit, nuk kam asnjë lidhje me të tjerët, ata dash mbytnin dash shpëtofshin.

Pra, falja dhe bujaria e Isait alejhiselam ishin të kufizuar vetëm për hebrenjtë. Ndërsa Mesihu i Premtuar alejhiselam i cili ka ardhur si shërbëtor i Muhammedit s.a.s., shtrirja e faljes dhe bujarisë së tij ka përfshirë gjithë botën, prandaj edhe ne duhet të zgjerojmë faljen dhe bujarinë tonë duke arritur këto nivele. Nëse me të vërtetë duam të përfitojmë nga mirësia e Allahut të Lartësuar, atëherë duhet të përvetësojmë vetitë si durimi, vetëpërmbajtja dhe bujaria. Nëse duam që gjuha jonë të nxjerr fjalë të urta dhe dije të vërteta, nëse duam që njerëzit të tërhiqen nga ne, nëse duam të vazhdojmë më tej misionin e Mesihut të Premtuar alejhiselam, atëherë në probleme shtëpiake apo në çështje të përditshme duhet të frenojmë veten nga sjellje e vrazhdë dhe zemërimi. Nëse duam që aftësitë tona mendore, zotësitë dhe dhurëtitë tona të mos sosen apo të shkatërrohen, atëherë duhet të mbrojmë veten nga paragjykimi apo zemërimi. Nëse duam të bëhemi besimtarë të sinqertë, atëherë duhet të shfrytëzojmë aftësitë tona në mënyrë të dobishme. Nëse zemërohemi, prapëseprapë nuk duhet të kalojmë në shkallën e marrëzisë, por ajo gjendje duhet të kufizohet brenda caqeve të reformës e përmirësimit. Shfaqja e zemërimit apo pasionet e pafrenuara e çojnë njeriun deri në prag të çmendurisë. Prandaj,ekuilibrimi duhet të jetë parimi thelbësor në këto ndjenja. Pra, zemërimi duhet t’i përmbahet asaj shkalle ku ai i shërben reformës dhe përmirësimit, e jo që t’i përgjigjet egos sonë. Çdokush që e kapërcen këtë cak, ai vetë e shkatërron besimin. Mesihu i Premtuar alejhiselam thotë se bukuria e Islamit qëndron në faktin se ai duke dalluar virtyte të larta morale, këshillon për të mposhtur zemërimin e panevojshëm, dhe porosit për të vepruar me falje dhe zemërbutësi. Prandaj secili duhet ta përvetojë këtë veti, sepse pa arritur atë, është e vështirë që njeriu të quhet besimtar i vërtetë. Mesihu i Premtuar alejhiselam në mjaft shkrime të tij dhe porosi të tij, na porosit për t’i përmbajtur ndjenjat tona. Ndërsa është mangësia jonë, që ne nuk i zbatojmë siç duhet. Këtu përfshihen edhe ahmedianë të thjeshtë, si dhe ata që kanë ndonjë përgjegjësi. Si mund të përfytyrojmë për një person se vallë a nuk paska asnjë grimë besimi, nëse këto këshilla u tregon të tjerëve, predikon për t’i mposhtur dëshirat, ndërsa vetë harron se Mesihu i Premtuar alejhiselam ka thënë për të përvetësuar përulësinë dhe modestinë sikurse jeni fajtorë, edhe pse jeni të sinqertë dhe të dëlirë. Ndërkohë shohim se disa ndonëse janë gënjeshtarë dhe zullumqarë mundohen të shtiren si të sinqertë dhe të shtypur. Besimi i sinqertë kërkon që në vend të këmbëngulë me kokëfortësi, robi të ndërgjegjësohet dhe të shlyejë padrejtësinë e bërë. Nëse ai ia ka lënduar ndjenjat dikujt, le të mundohet ta largojë atë. Ai të paktën duhet të ndiejë keqardhje për veprën e bërë. Duhet të analizojmë sesa prej nesh mendojnë kështu. Nëse dikush bën një padrejtësi nën trysninë e një zemërimi momental, kur e kalon atë situatë, i duhet ta shlyejë atë sa më parë. Nëse besimtari nuk e shlyen atë dhe nuk ndien keqardhje, madje nuk ka asnjë ndryshim, edhe pse ka kaluar të gjitha situatat, atëherë sipas fjalëve të Mesihut të Premtuar alejhiselam, besimi i tij është vetëm për shfaqje. Ky besim i ngjan flluskës, sipërfaqja e së cilës përbëhet nga uji ndërsa brenda ka vetëm ajër. Po të ishte vetëm uji, atëherë do të kishte tiparet e ujit, dhe s’do të kishte ajër brenda. Prandaj, ne duhet të analizojmë gjendjen tonë, sesa herë kemi duruar përballë padrejtësisë, dhe nuk jemi përgjigjur me zemërim e tërbim. Nëse janë përgjegjës në xhemat, atëherë duhet të shqyrtojnë sesa herë janë bërë shkelje kundër tyre, dhe ata kanë gjykuar duke respektuar të gjitha parimet e drejtësisë, dhe nuk përfillën aspak padrejtësinë që u ishte bërë. Vetëpërmbajtje dhe durimi nuk janë kur kundërshtari është i fortë dhe nuk kemi reaguar, madje të themi se kemi duruar mjaft, përkundrazi durimi është vetëm atëherë kur njeriu ka mundësi për të dënuar, dhe prapë tërhiqet nga falja. Le të qartësohet se masat ndëshkuese dhe disiplinore që merren nga administrata ndaj dikujt në përputhje me parimet e drejtësisë dhe sheriatit, atëherë ato nuk mund të përfshihen në këtë kategori. Sepse nëse dikush përballet me ndëshkim për shkeljet, atëherë falja dhe shfajësim i tij shndërrohet në mëkat. Nëse dikush shpërdoron të drejtat e tij dhe bën shkelje, dhe dënimi që merr nga gjykata apo regjimi, është njësoj siç fëmijët marrin dënimi nga prindërit apo mësuesit. Ky ndëshkim vjen si rezultat i një shkeljeje, pra ose për kundërshtimin e urdhrit të sheriatit apo për të uzurpuar të drejtat e të tjerëve. Ky sqarim është i nevojshëm sepse disa persona kanë bërë padrejtësi dhe nuk i kanë respektuar dispozitat e sheriatit, u kanë mohuar të tjerëve të drejtat përkatëse, dhe pas gjithë kësaj kur administrata merr masat disiplinore ndaj tyre, atëherë duke dëgjuar fjalët e mia, fillojnë të më shkruajnë se ju kishit mbajtur fjalime rreth faljes dhe bujarisë. Tashmë, na falni gabimet  tona.

Këtë e kam thënë për disatën herë, se nuk kam asnjë urrejtje apo armiqësi personale me askënd. Disa më shkruajnë me letra plot sharje, por ato kurrë nuk më shkaktojnë zemërim apo inat. Personat e tillë nuk shkruajnë emrat e tyre, apo përdorin pseudonime. Unë i siguroj se edhe pse shkruajnë emrat, nuk do ndërmerret asnjë masë kundër tyre. Ata le të më shajnë mua, por sigurisht ndiej keqardhje për ta, dhe kështu fitoj mundësi për të bërë më shumë istigfar. Ndëshkimi vjen për shkak të rrëmbimit të të drejtave apo për kundërshtimin e dispozitave të sheriatit, aq më tepër shpallet me hidhërim të thellë, e jo me ëndje. Dita më e lumtur për mua është ajo, kur Umuri A’mma pra departamenti i i çështjeve të brendshme në xhemat apo krerët e xheamtit, më shkruajnë për t’ia hequr masat që ishin ndja dikujt. Prandaj, mos më kërkoni lëshime për çështjet për të cilat jam plotësisht i detyruar. Megjithatë, dua të them se nëse dy palët, që kanë mosmarrëveshje, ia drejtojnë çështjen gjykatës, dhe komisioni pas shqyrtimit të çështjes vendos se njëra palë duhet të përmbushë të drejtat e palës tjetër, ose në çështjet financiare e ngarkon njërën palë për dëmshpërblim, atëherë pala fituese nuk duhet të mbajë qëndrime këmbëngulëse, përkundrazi nëse pala kundër së cilës është dhënë vendimi, është e shtrënguar nga situata, atëherë pala fituese duhet të bëjë sa më shumë lëshime. Ashtu ka porositur Allahu dhe i Dërguari i Tij s.a.s., pra se nuk duhet të veprojmë padrejtësisht vetëm nga egoja jonë.

Ne si muslimanë ahmedianë duhet të jemi mirënjohës ndaj Zotit. Duhet të mendojmë se Mesihu i Premtuar alejhiselam të cilin e ndjekim ne, përse është quajtur Mesih. Çfarë është ajo që e dallon Mesihun nga të dërguarit e tjerë. Nuk ka asnjë dyshim se mirësitë dhe vetitë e të Dërguarit të Allahut s.a.s. janë më shumë se çdo profet tjetër, dhe arrijnë në pikën më eprore në qenien e tij, sepse Profeti Muhammed s.a.s. është njeriu i përsosur, ndërsa ligji i tij është gjithashtu i përkryer dhe pa të metat. Megjithatë, shohim se çdo profet shquhet për ndonjë veti që e dallon atë nga të tjerët. Në këtë këndvështrim vetia dalluese e Isait alejhiselam, e cila shërben edhe si pikë e përbashkët me Mesihun e Premtuar alejhiselam, është mësimi i Isait alejhiselam për butësi dhe falje. Madje Bibla tregon se Isai alejhiselam ka thënë se: “Mos kundërvepro ndaj njeriut të lig, por atij që të jep një shuplakë në faqe e djathtë, ktheji edhe tjetrën. Nëse dikush do të të hedhë në gjyq e të marrë veshjen tënde të poshtme, jepi edhe të sipërmen. Nëse dikush të detyron të ecësh me të një kilometër, shko me të dy kilometra.” Sigurisht të gjithë të dërguarit të Zotit kanë mësuar për falje e mëshirë, por Isai alejhiselam në kohën e tij, ka theksuar jashtëzakonisht shumë për vetëpërmbajtje dhe sjellje të butë.

Ky është ai mësim i veçantë që përcolli Isai alejhiselam. Ndërsa tani, kur Allahu i Madhërishëm e quajti Mesihun e Premtuar alejhiselam me titullin Isa, ose vendosi ngjashmëri midis tyre, atëherë kjo nënkuptonte se edhe Mesihu i Premtuar alejhiselam është porositur të predikojë për durim, mëshirë dhe vetëpërmbajtje. Ndonëse një ndër arsyet e titullit të tij Isa është se ai erdhi për t’i përudhur të krishterët, po kështu ardhja e tij vlente edhe për fetë e tjera, pra për këtë arsye ai u quajt Krishna sepse erdhi për hindutë, si dhe për muslimanët ai erdhi në nënshtrimin e plotë dhe zëvendësinë e të Dërguarit të Allahut s.a.s., por megjithatë, titulli i tij më i veçantë mbetet Isai, sepse ashtu siç ai, edhe Meshu i Premtuar alejhiselam do të këshillonte për butësinë dhe për heqjen dorë nga dhuna.

Hazret Mesih i Premtuar alejhiselam shkruan:

“Zoti do që t’ju shkaktojë një revolucion të plotë. Ai ju kërkon një vdekje, pas së cilës, ai do t’ju ringjallë. Prandaj nxitoni për t’u pajtuar me njëri-tjetrin, dhe faluni gabimet vëllezërve tuaj, ndërsa i lig është ai që nuk pajtohet me vëllanë e tij. Ai do të ndahet, sepse mbjell përçarje. Hiqeni dorë nga egoizmi në të gjitha llojet e tij dhe harrojeni pakënaqësinë reciproke. Përvetësoni përulësinë dhe modestinë e keqbërësit, edhe pse jeni të sinqertë, që të faleni. Hiqeni trashësinë e unit, sepse njeriu i trashë nuk mund të kalojë përmes asaj dere ndaj së cilës jeni thirrur.”

Nëse ne nuk i kushtojmë vëmendje këtij dallimi, atëherë kjo nënkupton se ne po mashtrojmë botën. Nëse ne vetë nuk i përmbahemi këtij mësimi, atëherë nuk kemi asnjë të drejtë për të ftuar të tjerët ndaj tij. Ne kemi shumë nevojë për të ndërmarrë një revolucion thelbësor. Duhet t’i shfaqim botës atë sjellje, , që bota të kuptojë se këta janë atillë që kanë mposhtur dëshirat dhe interesat e tyre vetjake.

Unë e kisha thënë këtë edhe gjatë përurimit të xhamisë së Irlandës, se kur do të dalim për përhapjen e Islamit, atëherë të tjerët do të na pyesin se për sa u përket muslimanëve të tjerë, ju thoni se ata janë privuar nga hidajeti (udhëzim prej Zotit) sepse nuk e kanë pranuar Mesihun e Premtuar alejhiselam, por ju që e keni pranuar dhe i jeni bindur, çfarë ndryshimi apo revolucioni ju keni sjellë në jetën tuaj? Prandaj, sjelljet tona duhet të përputhen plotësisht me fjalët tona. Të gjithë ndjekësit e feve të tjera, nuk veprojnë në kundërshtim me moralin. A të gjithë të krishterët, hindutë apo ithtarët e feve të tjera janë përfshirë në luftë apo jo? Sigurisht, edhe ata kanë njerëz të virtytshëm dhe të drejtë që duan vetëm pajtim. Nëse edhe prej nesh, disa janë paqedashës, ndërsa të tjerët janë hileqarë e grindavecë, apo kryejnë vepra të poshtra, atëherë vallë a qëndron dallimi midis nesh dhe të tjerëve?  Dallimi qëndron vetëm atëherë, kur duke iu përmbajtur këtij mësimi, na shërohet plotësisht të gjitha plagët e mosmarrëveshjes, konfliktualitetit dhe mospajtimit, apo ato dobësohen derisa bëhen inegzistente. Për të eliminuar këto ligësi, duhet t’ia kushtojmë vëmendjen kësaj thënie profetike. Profeti s.a.s. thotë:

Nëse shikoni diçka të keqe, atëherë eliminojeni me dorë. Por, nëse nuk arrini ta zhdukni atë, atëherë ndalojeni me gjuhë. Por nëse ju munguaka aq guxim, atëherë pandehe atë si të keqe në zemër. Sot, ndërgjegjja e ndalimit dhe mohimit dhe gjykimi i shkeljeve të padrejta dhe të imoralitetit duhet të ngjallen fuqishëm në xhemat. Nëse të gjithë gjykojnë me këtë vetëdije, atëherë askush nuk do të lajthitet në çështjet morale. Çdokush do të mundohet të lartësojë nivelin e tij moral. Askush nuk do t’i ofrojë mbështetje njeriut të padrejtë. Duhet ta ndjekim atë rrugë, që na ka treguar Allahu i Madhërishëm dhe i Dërguarit i Tij s.a.s., dhe për të cilën ka theksuar edhe Mesihu i Premtuar alejhiselam. Duhet të sillemi me falje, tolerancë, shmangie dhe dashamirësi.

Nëse shohim ndonjë padrejtësi, atëherë duhet ta konsiderojmë si një goditje ndaj nesh, madje një sulm ndaj Mesihut të Premtuar alejhiselam, sepse duke bërë një akt të tillë, ai person ka përdhosur qëllimin e ardhjes së tij. Nëse duart janë të fuqishme për të parandaluar padrejtësinë, atëherë le të veprojnë gjuhët, e nëse as ato nuk arrijnë qëllimin, atëherë të paktën e pandehim si një vepër të shëmtuar dhe të padrejtë. Duhet të lutemi që të shtypurit të shpëtojnë nga zgjedhat e tiranëve. Nëse shprehim keqardhjen tonë për veprime të tilla imorale, atëherë sigurisht këto shkelje, akte të padrejta dhe mujshi do të zhduken vetvetiu. Ndërkohë shohim se në vepra të tilla të dhunshme veçanërisht në çështjet familjare përfshihen edhe prindërit, motrat dhe vëllezërit, madje asaj i bashkangjiten edhe persona të tjerë në emër të miqësisë. Prandaj, për reformën e shoqërisë sonë, në vend që të përfshihemi në padrejtësi të tilla, duhet ta konsiderojmë dhunën ndaj të shtypurve si një goditje ndaj Mesihut të Premtuar alejhiselam. Nëse ne e arrijmë, atëherë sigurisht do të rregullohet shoqëria jonë, dhe rrjedhimisht sjelljet dhe veprat tona bëhen bashkëvepruese në përmbushjen e qëllimit të Mesihut të Premtuar alejhiselam. Allahu na bëftë prej atyre që vendosin virtyte të shkëlqyera morale e mos na bëftë prej atyre, të cilët duke u zhytur në mosmarrëveshje dhe konflikte e njollosin emrin e Mesihut të Premtuar alejhiselam. Allahu na ruajttë nga të gjitha llojet e egoizmit.