Аҳмадия Мусулмон Жамоати Бутунжаҳон Раҳнамосининг Голландия Жалса Солонасида голландиялик меҳмонларга қилган нутқлари
2019-йил 28-сентябрь, шанба куни Аҳмадия Мусулмон Жамоатининг Бутунжаҳон Раҳнамоси, Бешинчи Халифа Ҳазрат Мирзо Масрур Аҳмад (Аллоҳ таоло у кишини қўллаб-қувватласин), Голландиядаги Аҳмадия Мусулмон Жамоатининг 39-йиллик йиғилиши (Жалса Солона)нинг иккинчи кунида, 125дан зиёд мансабдор шахслар ва меҳмонларга мурожаат қилдилар.
Аҳмадия Мусулмон Жамоатининг Бутунжаҳон Раҳнамоси, Бешинчи Халифа Ҳазрат Мирзо Масрур Аҳмад (Аллоҳ таоло у кишини қўллаб-қувватласин) ташаҳҳуд, тааввуз ва бисмиллоҳни ўқиганларидан сўнг дедилар:
«Ҳурматли меҳмонлар, ассалому алайкум ва раҳматуллоҳи ва баракотуҳу, барчангизга Аллоҳнинг раҳмати ва баракоти бўлсин!
Аввало, сўнгги йилларда Исломга ва унинг асосчиси саллаллоҳу алайҳи ва салламга қарши кўп нарса айтилган бўлса-да, бизнинг таклифимизни қабул қилиб, бугун биз билан бирга бўлган барча меҳмонларимизга миннатдорчилик билдирмоқчиман.
Дарҳақиқат, Ислом ҳақида нафрат ва нотўғри маълумот тарқатиш ва Пайғамбаримиз Муҳаммад саллаллоҳу алайҳи ва салламнинг феъл-атворларини ёмонлашга мунтазам ҳаракат қилинган. Шу нуқтаи назардан, сиз мусулмон жамоати уюштирган мазкур диний тадбирга ташриф буюрганингиз сизнинг очиқ кўнглингиз ҳамда дунёқарашингиз кенглигидан далолат беради. Бунинг учун мен сизни олқишлайман ва миннатдорчилик билдираман. Мен дуо қиламанки, бу олийҳимматлик ҳамда бағрикенглик руҳи доимо сизда бўлиб турсин ва у бошқа дунёга ҳам тарқалсин, шунда барча жамоалар аҳли биргаликда тинч-тотув ва ўзаро муҳаббат ҳамда ҳурмат руҳида яшашлари мумкин.
Биз – Аҳмадий мусулмонлар, дин ҳар бир шахс учун шахсий масала эканига қатъий ишонамиз. Бу қалб иши ва ҳеч ким бошқа одамларнинг эътиқодлари ҳақида ёмон гапиришга ҳақли эмас. Ҳеч ким бошқалар муқаддас деб билган зотларни ҳақорат қилмаслиги керак, чунки бошқа одамларга истеҳзо ва нафрат билан муносабатда бўлиш фақат оғриқ ва дард-алам сабабчиси бўлади ҳамда бўлинишни келтириб чиқаради. Аксинча, биз бағрикенглик ва ўзаро ҳурмат орқали тинч-тотув ҳамда иноқ жамият қуришимиз мумкин.
Айтиб ўтганимдек, Ислом Пайғамбари саллаллоҳу алайҳи ва салламнинг хулқ-атворлари узоқ вақтдан бери ғайримусулмон дунёда туҳмат қилиниб, бузиб кўрсатилмоқда. Голландияда ҳам баъзи одамлар Исломга қарши нафрат қўзғашда бошчилик қилиб, Қуръон ҳамда Пайғамбаримиз Муҳаммад саллаллоҳу алайҳи ва саллам ҳақида мутлақо ёлғон ва хавфли баёнотлар беришмоқда. Шу муносабат билан мен қисқа вақт ичида Исломнинг ҳақиқий таълимотлари ва унинг асосчиси саллаллоҳу алайҳи ва салламнинг феъл-атворлари ҳақида гапириб бераман. Аммо, давом этишдан олдин, умуман, тинчлик нимани англатиши ва нима учун бу жуда ҳам муҳим эканлиги ҳақида гапиришни истардим.
Шубҳасиз, шахсий миқёсда тинчлик – бу биз ҳаммамиз хоҳлаган нарса, аммо кенгроқ миқёсда – бу турли миллатлар ва жамоалар интилишга фақатгина иддао қиладиган нарсадир.
Нима бўлса ҳам, тинчлик нима ва бизга нима учун керак? Менимча, тинчликнинг икки тури бўлиб, у ташқи тинчлик ва ички тинчликдан иборат. Кўпинча, юзаки даражада, одамлар бахтли ва хотиржам кўриниши мумкин. Улар ташқи тинчликка эга бўлишса-да, бироқ ички тинчликдан маҳрумдирлар. Масалан, кучли ҳамда нуфузли одамлар кўпинча тинчликни ривожлантириш ҳақида гапиришади ва улар шахсан дунёнинг барча осойишталиклари ҳамда қулайликларига эга. Шунга қарамай, кўпчилик тан оладиларки, улар хотиржамлик излайдилар ва таранглик ҳамда асабийликдан азият чекадилар. Фақат зоҳирий ва моддий нуқтаи назардан, улар ҳамма нарсага эга, бироқ уларнинг онгларида изтироб, қалбларида эса қониқмаслик мавжуд.
Демак, ҳақиқат шуки, инсон ички тинчликка эришмагунча, унинг моддий фаровонлиги бефойда. Оддий қилиб айтганда, маблағ сотиб ололмайдиган ягона нарса – бу ички тинчлик. Мисол учун, бой-бадавлат онанинг аҳволини тасаввур қилинг-а, унинг бойлиги эҳтиёжидан ошиқ, лекин фарзанди эса йўқолиб қолди. Дунёдаги барча қулайликларга қарамай, у боласини топмагунча асабий ва умидсиз бўлиб қолаверади.
Афсуски, ривожланган ва ривожланаётган мамлакатларнинг ҳар иккаласида руҳий саломатлик муаммолари тобора кўпайиб бормоқда. Бой мамлакатларда молиявий аҳволи нисбатан кучли бўлса ҳам, ўз жонига қасд қилаётганлар, тушкунлик ёки депрессиядан азият чекаётганлар сони ортиб бормоқда. Ажабланарлиси шуки, ички тинчликнинг йўқлиги жамиятнинг заиф ва ҳимоясиз аъзолари орасида ҳам учрайди, улар асосий эҳтиёжларини қондира олмайдилар ва бошқалар эга бўлган қулайликларга жуда ҳам қаттиқ ҳавас қилишади. Шундай қилиб, умидсизлик ва ички тартибсизликлар бой ва камбағалларда аниқ сезилади. Бир томондан, моддий жиҳатдан зарур бўлган барча нарсага эга бадавлат одамлар ички тинчликдан маҳрумдирлар. Спектрнинг бошқа чеккасида, камбағаллар ва муҳтожлар ўз шароитларидан азият чекишади ва бошқаларнинг фаровон ҳаётига интилишади. Одамларнинг мақсадлари ёки истаклари турлича бўлиб, улар моддий аҳволлари жиҳатидан ҳар хил даражада бўлишлари мумкин, лекин ички хотиржамликка эриша олмасликларида бирлашганлар. Замонавий дунёда танқидчилар дунёнинг муаммолари учун динни, хусусан, Исломни айблашга шошиладилар. Шунга қарамай, ички азоб-уқубат ва безовталиклардан азият чекаётганларнинг кўпчилиги соф дунёвий ҳаёт кечирадиган одамлардир, шунинг учун уларнинг муаммоларини Ислом ва бошқа динларга юклаш мумкин эмас.
Диний етакчи сифатида, мен ишонаманки, бугунги муаммоларнинг сабаби дин эмас, балки у муаммоларнинг ечимидир ва исломий нуқтаи назардан, ечим жуда оддий. Ислом Пайғамбари саллаллоҳу алайҳи ва саллам ҳақиқий хотиржамлик инсондан Аллоҳ таолони таниб, У билан алоқани ривожлантиришни талаб қилади, деб ўргатганлар. Зеро, Исломга кўра, Аллоҳ таолонинг сифатларидан бири “тинчлик манбаи”дир. У Ўзининг махлуқотидан, дин ва эътиқод фарқидан қатъий назар, тинч-тотув яшашни хоҳлайди. Бундан ташқари, Пайғамбаримиз Муҳаммад саллаллоҳу алайҳи ва саллам Аллоҳ таоло барча мавжудотларнинг ризқлантирувчиси ва боқувчиси эканлигини ўргатганлар. У нафақат мусулмонларга ризқ беради, балки Унинг инояти бутун инсониятни қамраб олгандир, гарчи улар насроний, ҳинду, сикҳ, яҳудий, бошқа иймон ва эътиқод одамлари, умуман динсиз ё Унинг мавжудлигини инкор этувчи бўлсалар ҳам.
Ислом мусулмонларга Аллоҳ таолонинг сифатларини татбиқ қилишни ўргатади, шунинг учун ҳам Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи ва саллам ўз издошларига раҳмдил ва хушмуомала бўлишлари ҳамда бошқаларга тинчлик улашишга интилишлари кераклигини такрор таъкидлаганлар. Ислом асосчиси саллаллоҳу алайҳи ва саллам ҳақиқий мусулмон ўзи учун нимани ёқтирса, бошқаларга ҳам ўшани ёқтириши керак, деб олтин тамойил берганлар. Мен ишонаманки, бу оддий ва теран нуқта. Агар нафақат мусулмонлар, балки барча одамлар бунга амал қилса, жамиятда абадий тинчлик ўрнатиш воситасига айланади. Шубҳасиз, ҳар бир киши ўзи ва яқинлари учун тинчликни хоҳлайди, биз рақибларимиз ҳамда мухолифларимизнинг тинчлик ва тотувлик билан яшашларини истаймиз, деб иддао қилувчиларнинг аксарияти ёлғон гапиради.
Демак, бу Ислом талаб қиладиган олижаноблик ва руҳий саховат стандартидир. Фидойиликни тарғиб қиладиган ва одамларни худбинликнинг барча кўринишларидан воз кечишга ундайдиган бу – дин ва таълимотдир. Ислом Пайғамбари саллаллоҳу алайҳи ва саллам томонларидан берилган тамойил шуки, одам кўнгли очиқ ва қалби тоза бўлиши керак. Инсон фақат ўзи учун яхшиликни хоҳлашнинг ўрнига, бошқаларга ҳам шуни хоҳлаши керак. Афсуски, бугунги дунёда биз бунинг аксини кўрмоқдамиз. Замонавий жамият ўз манфаати ва очкўзлигига берилиб кетган. Тартибсизлик, можаро ва уруш кучайиб бормоқда, тенглик ва адолат тамойиллари изчил поймол қилинмоқда. Буни кўплаб қудратли ва бой мамлакатларнинг ташқи сиёсати кўрсатиб турибди. Тинчлик ўрнатиш баҳонасида ҳукмрон кучлар ўз қўшинларини узоқ мамлакатларга жўнатгани замонавий тарихнинг долзарб мавзуси бўлиб келган, аммо вақт уларнинг ҳақиқий мақсади шахсий манфаатларини ҳимоя қилиш ва кучайтириш эканлигини исботлаган. Бундай тўқнашувлар пайтида, агар уларнинг бир аскари ҳалок бўлса, қайғуга ботиб кетишиб, қасос олишга қасам ичишади. Аммо, уларнинг бомбалари ёки ўқ-дориларидан юзлаб, ҳатто минглаб бегуноҳ фуқаролар, жумладан, ҳимоясиз аёллар ҳамда болалар ўлса-да, улар индамайдилар ва ҳеч қандай пушаймонлик ёки надоматни изҳор этмайдилар.
Бундай адолатсизликнинг оқибатлари ниҳоятда катта зарар келтиради. Маҳаллий одамлар ўз ҳаётларининг қудратли миллатлар ҳаётидан анча паст ва қадр-қимматсиз деб ҳисобланишини кўришади. Улар мутлақ икки хил стандарт ва инсонпарварлик йўқлигини кузатганларида, умидсизлик, ғазаб ва нафрат билан тўлиб кетишади ҳамда уларнинг ҳис-туйғулари хоҳлаган вақтда қайнаб кетиш таҳдиди остида қолади. Бундай халқларнинг тинчлиги ва хавфсизлиги вайронага айланган бўлади, лекин дунёнинг қолган қисми улар бизга таъсир қилишмайди, деб ўйлаши аҳмоқликдир. Аксинча, дунё шу қадар ўзаро боғлиқдирки, дунёнинг бир қисмидаги жанговар ҳаракатларнинг оқибатлари чегарадан ташқарига тарқалиши аниқ ва бунга кўп мисолларни биз яқин йиллар давомида кузатганмиз.
Демак, агар биз шахсий ҳаётимизда ёки жамоавий даражадаги тинчликни чин дилдан хоҳласак, асосий нуқта шуки, биз ўзимизга ёқтирган нарсани бошқалар учун ҳам ёқтиришимиз керак. Юқорида айтиб ўтганимдек, бу оддий тамойил дунёда ҳақиқий тинчликка асос бўлади. Дин нуқтаи назаридан, Пайғамбаримиз Муҳаммад саллаллоҳу алайҳи ва саллам ҳақиқий тинчликни ўрнатиш инсониятдан тинчлик манбаи, карим ва пок Аллоҳ таоло томон юзланиб, Унинг сифатларини татбиқ этишга интилишини талаб қилади, деб ўргатганлар. Маъноси шуки, одамлар тинчлик йўлида шахсий манфаатларини четга суриб, мотивациялари ҳар доим холис бўлишини таъминлашлари керак.
Шубҳасиз, бугунги кунда дунёда кенгроқ миқёсда бўлинишлар учрайди. Зеро, тегишли томонларнинг асосий ниятлари холис ёки ҳалол эмас. Уларнинг сўзлари ва амаллари ўртасида аниқ қарама-қаршиликлар мавжуд, агар одам айтган сўзи ва қилган иши ўртасида номувофиқлик бўлса, ҳеч қачон тинчлик қарор топмайди. Ҳар бир ҳукумат ва ҳар бир сиёсий раҳбар – АҚШ, Хитой, Россия, Европа давлатлари, мусулмон дунёси ёки бошқа жойлардан бўлсин – уруш ва қон тўкишни мунтазам қоралайди. Бироқ, ҳақиқат шуки, уларнинг бундай масалаларга қаршилиги фақат ўз манфаатлари ва халқи билан чегараланиб қолаверади. Уларнинг қонун устуворлиги, адолат ва инсон ҳуқуқлари учун қичқиришлари, манфаатлари хавф остида қолганда, кўпинча бефойда бўлиб қолади. Агар уларга ҳужум қилинса ёки ҳуқуқлари топталса, улар шу адолатсизликка қарши қаттиқ қаҳр ва ғазабни билдирадилар, аммо улар ўзлари заиф давлатларни нишонга олишда ва ўз манфаатлари учун бошқа мамлакатлар ичидаги фуқаролар урушлари ёки низоларни алангалатишда айбдордирлар. Турли давлатларни музокаралар столига чақириш ва адолатли ҳамда ҳалол мулоқот ўрнатиш ўрнига, йирик давлатлар одатдагидек, қайси томон уларнинг манфаатларини қўллаб-қувватласа, уни қуроллантириш ёки молиялаштириш йўли билан бошқа давлатлар можароларига аралашишади. Улар ўтга бензин сепишмоқда ва натижада бегуноҳ одамлар, жумладан, аёллар, болалар ҳамда қариялар ўз ҳаётини қурбон қилмоқдалар ва ўз оилаларининг азоб чекишига гувоҳ бўлмоқдалар. Шаҳарлар, шаҳарчалар ва қишлоқлар вайрон қилинмоқда ва вайрон қилинган ҳам.
Мумкин бўлган ягона натижа – бу маҳаллий халқнинг норозилиги ва нафратининг кучайишидир. Бу нарса яқин ўтган йилларда урушга дучор бўлган мусулмон мамлакатларида яққол кўриниб турибди. Ўз манфаатларини биринчи ўринга қўядиган ташқи кучлар ҳақиқатан ҳам тинчликка ёрдам бераётганини даъво қила оладими?! Қолаверса, Ислом танқидчилари дунёда тинчлик йўқлиги учун айбни Исломга тўнкашда давом этаверадиларми? Улар бугунги кунда содир бўлаётган адолатсизликлар учун Ислом Пайғамбари саллаллоҳу алайҳи ва салламни жавобгар, деб айта оладиларми?
Очиғини айтайлик, дунёдаги нотинчлик ҳолати, хоҳ мусулмон мамлакатларида бўлсин, хоҳ бошқаларда бўлсин, Ислом таълимоти билан ҳеч қандай алоқаси йўқ; аксинча, бундай тўс-тўполонлар, бир тарафдан, айрим раҳбарлар ёки коррупцион ҳукуматлар; иккинчи тарафдан, исёнкор, қўзғолончи ёки айирмачи гуруҳларнинг шахсий манфаатлари ва худбинликларига асосланади. Бунга террорчилик ва экстремистик гуруҳларнинг фақат бойиш ёки ҳокимиятни кўзлаган ваҳший ҳаракатлари сабаб бўлади. Бугунги тартибсизликларнинг маркази мусулмон давлатлари бўлиши мумкин, лекин мусулмон бўлмаган давлатлар вазиятни ҳал қилишдан кўра, уни алангалатганини ҳеч ким инкор эта олмайди.
Ислом таълимоти экстремистлар ва террорчиларни қўзғатди, деб иддао қилиш мумкин, аммо ойдинлашсинки, бунда ҳеч ҳам ҳақиқат йўқ. Айтганимдек, Ислом Пайғамбари саллаллоҳу алайҳи ва саллам Аллоҳ таоло тинчлик манбаи ҳамда бутун инсониятнинг ризқлантирувчиси ва боқувчиси эканлигини ўргатганлар. Дарҳақиқат, бу ҳақда Қуръони каримнинг биринчи бобида айтилган. Демак, у зот қандай қилиб муросасизликни тарғиб қилишлари ёки жамиятда бўлиниш уруғини сепишлари мумкин эди?! Аксинча, у зот умр бўйи динлараро тотувликни тарғиб қилганлар ва жамиятнинг ҳар бир даражасида – асосий оилавий бирликдан тортиб то халқаро муносабатларгача тинчлик зарурлигини таъкидлаганлар. Бу нафақат у зотнинг таълимотлари, балки амаллари ҳам бўлган.
Ислом Пайғамбари саллаллоҳу алайҳи ва саллам бошиданоқ тинчлик рисоласини етказдилар ва бағрикенг ҳамда инклюзив жамиятни тарғиб қилдилар. У зот Аллоҳ таоло одамларнинг миллати ва эътиқодидан қатъий назар, тинчликда яшашларини ва инсоний қадриятлар эътироф этилишини ва қўллаб-қувватланишини хоҳлаганларини эълон қилдилар. Кўпинча, дастлабки мусулмонлар уруш олиб борган ёки бошқаларнинг эътиқодига тоқат қилмаганлар, деб даъво қилинади. Ислом тарихини адолатли кўриб чиқиш – бу мутлақо адолатсиз ва ёлғон айбловлар эканлигини исботлайди.
Исломга асос солинганда, илк мусулмонлар ўзлари Маккада шафқатсиз таъқиблар қурбони бўлишган. Баъзилар шафқатсизларча шаҳид қилинди, баъзилар эса ваҳшиёна қийноққа солинди, лекин мусулмонлар сабр қилиб, ҳеч қачон ўч олишмади. Фақат тасаввур қила олинадиган энг даҳшатли зулмлардан сўнг, заиф мусулмонларнинг бир қисми бугун Эфиопия деб номланувчи мамлакатга кўчиб кетишди. Шунга қарамай, Ислом мухолифлари уларни тинч-тотув яшашларига рухсат бермай, улар орқасидан тушдилар ва мамлакат подшоҳи ҳузурига кириб, мусулмонларни қувиб чиқаришларини ҳамда Маккага қайтишга мажбур қилишларини сўрадилар. Шунда улар мусулмонларга зулм қилишда давом этишлари ва Ислом тарқалмаслигини таъминлашлари мумкин эди. Макка кофирлари подшоҳга мусулмонларнинг янги эътиқод ўрнатганлари ва бутпарастликни қоралаганларини айтиб беришди. Яна улар: «Мусулмонлар нотинчликни тарқатишди ва жамият тинчлигини бузишди», – деб айтдилар.
Подшоҳ мусулмонларга ўзларини ҳимоя қилишни буюрди. Мусулмонлар ўз эътиқодларини билдириб, шундай дедилар: «Биз барча мавжудотларнинг Яратувчиси бўлмиш ягона Худога иймон келтирамиз, ёлғиз Унгагина сажда қиламиз, шунингдек, барча одамлар ва жамоалар учун тинчлик тилаймиз ҳамда турли эътиқод ва ишончга эга одамлар бир-бирларини ҳурмат қилишлари кераклигига ишонамиз. Биз қудратлилар ва бойлар кучсизлар ва камбағалларнинг ҳақ-ҳуқуқларини оёқ ости қилмасликлари керак, камбағаллар ва маҳрумлар эса бадавлат инсонлардан нафратланмасликлари керак, деб ишонамиз».
Подшоҳ кофирлардан: «Мусулмонлар ҳеч қачон уруш олиб борганларми, ёлғон гапирганларми, ваъдаларини бузганларми ёки исёнга ундаганларми?» – деб сўради. Бунга жавобан, Ислом мухолифлари мусулмонларнинг барча айбловлардан поклигини тан олишга мажбур бўлишди. Ислом Пайғамбари саллаллоҳу алайҳи ва салламга ва у зотнинг издошларига бўлган нафратларига қарамай ва Исломни нобуд қилиш истакларига қарамай, Макка аҳолиси Ислом асосчиси саллаллоҳу алайҳи ва саллам ҳеч қачон ёлғон гапирмаганлар, ваъдасини бузмаганлар ва шафқатсизлик ёки адолатсизлик қилмаганлар, деб гувоҳлик берди.
Улар Ислом Пайғамбари саллаллоҳу алайҳи ва саллам ва у зот издошларининг жамиятда фақатгина севги ва муҳаббатни тарғиб қилишга интилганларини ҳамда Худонинг бирлигига ишонишларини тинч йўл билан тарғиб қилганларини тан олишга мажбур бўлдилар. Ислом Пайғамбари саллаллоҳу алайҳи ва саллам дуч келган энг шафқатсиз ва ваҳшиёна зулмларга қарамай, ҳар доим сабр-матонатни кўрсатганлар. У зот ўз дард-аламларини бўлишиш учун фақат Аллоҳ таолога мурожаат қилдилар, шунинг учун Қуръони каримда Пайғамбаримиз Муҳаммад саллаллоҳу алайҳи ва саллам ўз дуоларида халқини тинчлик ҳамда фаровонликка чақирганлари ва улар эса, зулм ва тинимсиз шафқатсизлик билан жавоб қайтарганлари қайғуси ҳақида гапирганлари зикр этилган. Уларнинг зулмларига қарамай, Макка даврида Ислом Пайғамбари саллаллоҳу алайҳи ва саллам мусулмонларни таъқиб қилганларга қарши ҳеч қачон на қилич кўтарганлар, на Макка маъмурлари билан ҳамкорликни тўхтатганлар ва на ҳеч қандай исён кўтарганлар. Мусулмонларнинг сабр-тоқати Қуръони каримнинг 25-сурасидаги 64-оятида зикр этилган Аллоҳ таолонинг буйруғига асосланган эди. Бу оятда мусулмонларга мурожаат қилиб, Аллоҳ таоло шундай дейди:
«Ва ерда хоксорона-камтарона юрадиган зотларгина Раҳмон бандаларидир. Ва жоҳил уларга хитоб қилганида, улар (жавобан): «Салом!» – дейдилар».
Демак, Қуръони карим мусулмонларни ишонтириб, уларга қанчалик провакация қилинмасин ҳамда азоб-уқубат берилмасин, сабр-тоқатли бўлишларини, шунингдек, қийинчилик ва нафратга қарамай, улар душманлари ва рақибларига тинчликни таклиф қилган ҳолда жавоб беришларини маслаҳат берди. Шундай қилиб, илк мусулмонлар қийноққа солинганлари, ҳақоратланганлари ва таҳқирланганларига қарамай, Аллоҳ таолонинг буйруғига биноан сабр-тоқатни намоён этдилар. Мусулмонлар қасос олишга бўлган табиий мойилликни четга суриб, ўзларига нимани ёқтирса, бошқаларга ҳам ўшани ёқтиришга ҳаракат қилиб, душманлари учун тинчлик истаганлар.
Бу мусулмонлар бошқалар учун хоҳлаган вақтинчалик тинчлик бўлмай, балки абадий тинчлик эди. Демак, Аллоҳ таоло 10-суранинг 26-оятида шундай марҳамат қилади:
«Ва Аллоҳ тинчлик маконига чорлайди…»
Бу оят мусулмонларнинг доимий тинчлик ва тотувлик ҳолатини тарғиб қилишда ва одамларни бирлаштиришда кучларини аямасликка буюрилганларини аниқ кўрсатиб турибди.
Қаттиқ таъқиблар йиллар давомида давом этди. Охир-оқибат, уларнинг зулмлари чегарадан ошиб кетгач, Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи ва саллам ва у зотнинг издошлари Мадина шаҳрига ҳижрат қилдилар. Шундай бўлса-да, Ислом мухолифлари уларни тинч яшашларига қўймадилар; аксинча, Макка кофирлари уларни таъқиб қилиб, тез орада мусулмонларга қарши уруш бошладилар. Фақатгина шундан кейин, кўп йиллик нафратли таъқиблар ва уйларидан қувилгандан сўнг, Аллоҳ таоло мусулмонларга куч билан жавоб беришга ва ўзларини ҳимоя қилишга рухсат берди.
Шуни таъкидлаш керакки, мудофаа жангини қилиш учун рухсат фақат Исломни ёки мусулмонларни ҳимоя қилиш учун берилмаган; аксинча, Қуръони каримнинг 22-сурасидаги 40-, 41-оятида айтилишича, дин институти ва умумбашарий эътиқод эркинлигини ҳимоя қилиш учун мудофаа жангига рухсат берилган, зеро, улар Ислом душманларининг ҳақиқий нишонлари эди.
Бу нарса ҳам ойдинлашсинки, Ислом Пайғамбари саллаллоҳу алайҳи ва саллам ўз издошларига уруш қоидаларига имкон қадар қатъий риоя қилишни буюрганлар. Масалан, у ҳарбий асирларга раҳм-шафқат кўрсатилишини ва иложи борича озод қилинишини таъминлаганлар. У зот саллаллоҳу алайҳи ва саллам ҳеч бир бола, аёл, қария ёки касал нишонга олинмаслиги, ибодат жойлари ёки диний раҳбарларга ҳужум қилинмаслигига кўрсатма бердилар. Бундан ташқари, у зот, агар мухолиф томон ярашишга ҳатто имо қилса ҳам, уларнинг имо-ишорасини дарҳол қабул қилиш кераклигини ва тинчлик учун ҳеч қандай имкониятни қўлдан бой бермасликни буюрдилар.
Шуни ҳам таъкидлаб ўтиш жоизки, умуман, дастлабки мусулмонлар жанговар ёки қонга чанқоқ бўлган деб айтилади. Бироқ бугунги кунда бир қанча ғарблик ва мусулмон бўлмаган тарихчилар бу нарса мутлақо нотўғри эканлигини тан олишади. Дарҳақиқат, уларнинг тадқиқотлари шуни кўрсатадики, Исломнинг илк даврида бўлган урушларнинг барчасида қурбон бўлганлар сони ҳозирги даврда битта бомбадан ўлганлар сонига нисбатан анча камроқ эди. Шунинг учун, Ислом мусулмонларга зиддиятни қидиришдан ёки нафратни қўзғашдан кўра, фақат инсониятни ажратувчи нафрат деворларини йиқитишни ва уни бирлаштириш учун севги ва раҳм-шафқат кўприкларини қуришни буюрган.
Қисқаси, жамиятнинг ҳар бир даражасида, барча жамоалар ва халқларда тинчлик ўрнатиш мусулмонларнинг бурчидир. Мен айтиб ўтганимдек, бунинг асосий сабаби Қуръони каримнинг биринчи сурасида шундай дейилган:
«Барча ҳамду санолар бутун оламлар Парвардигори бўлмиш Аллоҳ учундир».
Шунга кўра, агар Аллоҳ таоло бутун инсониятга ризқ берувчи ва уни боқувчи бўлса, унда ҳақиқий мусулмонлар инсониятга нафрат ва ёмон ният билан қарашлари мумкин эмас. Аксинча, бизнинг қалбимиз фақатгина бошқаларга бўлган севги, раҳм-шафқат ва ҳамдардлик туйғуларига тўла бўлиши мумкин. Албатта, амал қилувчи мусулмон сифатида бизда диний эътиқод бор. Биз Аллоҳ таолонинг ягона эканига ишонамиз. Унга мурожаат қилиш ва ёлғиз Унгагина ибодат қилиш бизнинг бурчимиздир. Шунга қарамай, биз Қуръони каримнинг динда мажбурлаш бўлмаслиги ҳақидаги абадий амрига қатъий амал қиламиз.
Олдин айтганимдек, дин – ҳар бир инсоннинг қалбий ва шахсий масаласидир. «Ислом» сўзининг маъноси «тинчлик»дир ва Қуръонда мусулмонлар тинч бўлиши, бошқаларга севги ва ҳурмат кўрсатиши кераклигини аниқ кўрсатадиган кўплаб оятлар мавжуд. Ислом Пайғамбари саллаллоҳу алайҳи ва салламга шундай тинчликсевар таълимот ваҳий қилинган бўлса-ю, у зотнинг ўзлари бу таълимотни бузсалар. Шундай бўлиши мумкинмиди?!
Ҳалол ва одил тарихчилар гувоҳлик беришларича, Ислом Пайғамбари саллаллоҳу алайҳи ва саллам ҳеч қачон шафқатсизлик қилмаганлар ва бошқа одамларнинг ҳуқуқларини поймол этмаганлар. У зот саллаллоҳу алайҳи ва саллам ҳар қандай вақтда ҳам тинчлик, бағрикенглик ва инсон ҳуқуқларини адо этишни ўргатганлар ва, албатта, унинг таълимотлари бизни илҳомлантиради. Биз Қуръони карим инсоният учун раҳмат деб атаган олижаноб Пайғамбар саллаллоҳу алайҳи ва салламнинг издошлари эканлигимизни ифтихор билан изҳор этамиз.
Аҳмадия Мусулмон Жамоатининг «муҳаббат барчага, нафрат ҳеч кимга» деган шиорни кўтаришининг сабаби ҳам ана шу. Жанжал ҳамда бўлинишнинг ушбу даврида бизнинг рисоламиз шундан иборатки, барча халқлар ва барча одамлар зудлик билан тинчликка интилишлари керак.
Исломни қаттиқ танқид қилувчилар, ўз оғу ва заҳарларини Исломга ва унинг Пайғамбари саллаллоҳу алайҳи ва салламга сочиш ўрнига, таассуб, хурофот ҳамда шахсий манфаат изларини илдизи билан юлиб ташлаш кераклигини тан олишлари лозим. Акс ҳолда, дунёда нотинчлик ва нафрат кучайишда давом этаверади. Саводсиз ёки ўз динининг ҳақиқий таълимотларидан бехабар бўлган мусулмонлар орасида ғазаб ва жаҳл юзага чиқади. Нафақат мусулмонлар орасида, балки бутун жамиятда – қаерда ёшлар норози ва умидсиз бўлиб қолган бўлса, улар ўз онгларини заҳарлайдиган нафратни келтириб чиқарувчи уламолар ёки экстремистларнинг осон ўлжасига айланишади. Биз бундан эҳтиёт бўлишимиз керак, акс ҳолда, замонавий дунёни қоронғилаштирган нафратнинг ботқоғига ботиб кетамиз. Мусулмон жамоалари ичида ва бутун дунёда тинчлик рўёбга чиқмайдиган орзуга айланади.
Бошида айтганимдек, давр талаби шуки, биз ҳаммамиз бирлашайлик ҳамда бир-биримизнинг диний ҳис-туйғуларимизни ҳақоратламай, куч-қувватимизни бирлаштириб, фарзандларимиз ва келгуси авлодларимиз учун яхши келажак қуришга ҳаракат қилайлик.
Келинглар! Тафовутларимизни четга суриб, дунёда ҳақиқий ва барқарор тинчликни ривожлантириш йўлида садоқат билан ҳаракат қилайлик. Келинглар! Бир-биримизни ҳурмат қилайлик ва бирлик ҳамда умумий манфаат тамойилларига асосланган яхшироқ жамият қуришга ҳаракат қилайлик.
Аллоҳ таоло бизга шундай қилиш учун қуч-қувват ато этсин. Омин!