چێروكا سەرژێكرنا چێلێ و كوشتنا نەفسەكێ

بسم الله الرحمن الرحيم

ژ ئایەتا 41 هەتا 124 یا سورەتا (البقرة)، خودایێ مەزن بەحسێ بەنی ئیسڕائیل دكەت… دڤان ئایەتاندا بەحسێ كومەك ژ تاوانێت وان بومە دكەت، بو هندێ داكو ئەمژی نەكەڤین دهەر وان تاواناندا… و بومە ب شێوەیێ چێروك بەحسدكەت، و ل دەستپێكا هەر چێروكەكێژی ب (وإذ) دەست پێ دكەت، ب ڤی جورێ ل خارێ:

﴿وَإِذْ نَجَّيْنَاكُمْ مِنْ آلِ فِرْعَوْنَ..﴾، ﴿وَإِذْ فَرَقْنَا بِكُمُ الْبَحْرَ﴾، ﴿وَإِذْ وَاعَدْنَا مُوسَى﴾، ﴿وَإِذْ آتَيْنَا مُوسَى الْكِتَابَ﴾، ﴿وَإِذْ قَالَ مُوسَى لِقَوْمِهِ﴾، ﴿وَإِذْ قُلْتُمْ يَامُوسَى﴾، ﴿وَإِذْ قُلْنَا ادْخُلُوا﴾، ﴿وَإِذِ اسْتَسْقَى﴾، ﴿وَإِذْ قُلْتُمْ يَامُوسَى﴾، ﴿وَإِذْ أَخَذْنَا مِيثَاقَكُمْ﴾، ﴿وَإِذْ قَالَ مُوسَى لِقَوْمِهِ إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُكُمْ أَنْ تَذْبَحُوا بَقَرَةً﴾، ﴿وَإِذْ قَتَلْتُمْ نَفْسًا﴾، ﴿وَإِذْ أَخَذْنَا مِيثَاق﴾.

ئانكو، یا ڕونە كو ئەڤان دوو چێروكان هیچ پەیونەدیەك ب ئێكودووڤە نینە، بەلكو دوو چیرۆكێن ژێك جیاوازن… ئەو شروڤەكارە یێت خەلەت بووین كو یێت وەسا شروڤەكرین و گوتین چێل بو هندێ هاتیە سەرژێكرن داكو بەشەك ژێ بكێشنە لسەر ئەوێ كوشتی داكو زیندی بیتەڤە، چونكی لدیف رێزبەندیا چێروكێ، قورئانا پیروز یەكەم جار بەحسێ سەرژێكرنا چێلێ دكەت و دیڤدا بەحسێ كوشتنا نەفسەكێ دكەت.

موسا (علیە السلام) داخاز ژ گەلێ خو كر چێلەكێ سەرژێبكەن داكو ئەو خوشتڤیاتی و پیروزیا چێلێ ژ دلێ وان دەركەڤیت، ژبەر کو گەلێ وی لبەر دلێ وان گەلەك گران بو و زەحمەت بو كو چێلەكێ سەرژێبكن لەوا هەمی گاڤا پسیار ژوی دکرن، بو وێ ئەگەرێ خوژێ بڤەدزێن، بەلێ ل دوماهیێ هەر ئەو كارە ئەنجامدان… و ب ڤی جوری چێروكا سەرژێكرنا چێلێ ب دوماهیك دئێت.

ڤێجا چێروكەكادی دەستپێ دكەت، بکورتی چیروك دبێژیت: جوهیان كەسەك كوشتبوو، خودایێ مەزن وێ سڕێ ئاشكرا دكەت یاكو ڤەشارتی، لەوا فەرمان ل باوەرداران كر كو ل كەسێ بكوژ بدەن ژ بەر، هندەك تاوانێت وی نە هەمیا، چونكو خودایێ مەزن بخو دێ سزایا هەمی تاوانێت بكوژی دەت ل روژا دوماهیێ… پیتا (بِـ) د پەیڤا (بِبعضها)دا رامانا سەبەبی هەیە، ئانكو بكوژن ژئەگەرێ هندەك ژ تاواناوی… ئەڤ دواندنە (الخطاب) ئاراستەکریە بو جووهیێن سەردەمێ پێغەمبەرییە(صلى الله عليه وسلم):

گەلی جووهیان، بیننە بیراخو دەمێ هەوە نەفسەك مەزن كوشتی یان پیلان دانان بو كوشتنێ،(دشێت مەبەست پێ هەولدانا غافلی كوشتنا پێغەمبەری بیت صلى الله عليه وسلم)، ڤێجا خوپاك دانا و وهەرئێك ژهەوە خو خلاسکر ژ وێ تاوانێ… بەلێ خودایێ مەزن دازانیت…. کا هەوە چ ڤەشارتیە ئەی باوەرداران ل (كعب بن الأشرف)ی بدەن (بكوژن) ژ ئەگەرێ هندەك ژ تاوانا وی، ئاها ب ڤی جوری خودایێ مەزن مرییان زیندی دكەت (یحیي الموتی)؛ چونكی زیندیكرنا مرییان چەند رامانەك هەنە، ژ هەمیا گرنگتر نەكوشتنا نەفسەكادی، خودایێ مەزن دبێژیت: ﴿وَلَكُمْ فِي الْقِصَاصِ حَيَاةٌ يَاأُولِي الْأَلْبَابِ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ﴾. ئانكو: “د كوشتنێ دا ژیان بو هەوە هەیە ئەی هوشمەندان بەلكو خو ب پارێزن”.

ئانكو د كوشتنا كەسێ کوژندە دا زیندیبونا خەلكێ تێدایە، هەرچەندە وەك ڕۆاڵەت تولڤەكرن دبیتە ئەگەرێ كوشتنا نەفسێ، بەلێ ئەف كارە دبیتە ئەگەرێ رێگریا هندێ کو کوژندە خەلکەکێ بێ تاوان بکوژیت.

ب ڤی جۆری ژیانا خەلكێ دهێتەپاراستن و ئەڤەژی وەكی دانا ژیانێ و زیندیكرنێ یە.

وآخر دعوانا أن الحمد لله رب السماوات العُلى