Aaron Bushnell i stanowisko islamu w sprawie samobójstw i samospalenia
Jazib Mehmood, Jamia Ahmadiyya International Ghana
Po południu 25 lutego 2024 r. przed ambasadą Izraela w Waszyngtonie 25-letni żołnierz Sił Powietrznych Aaron Bushnell położył telefon na ziemi, aby ustawić transmisję na żywo. Zwracając się do swoich internetowych widzów, powiedział :
„Mam zamiar dokonać ekstremalnego aktu protestu. Ale w porównaniu z tym, czego ludzie doświadczają w Palestynie z rąk swoich kolonizatorów, nie jest to wcale ekstremalny akt. To właśnie nasza klasa rządząca zdecydowała, że będzie normalne.” („Aaron Bushnell odmówił milczenia w sprawie horrorów w Gazie”, www.jacobin.com )
Następnie stanął przed bramą ambasady i podpalił się w proteście przeciwko wojnie w Gazie, krzycząc „Wolna Palestyna” – to były jego ostatnie słowa. I chociaż antywojenne samospalenie nie jest niczym nowym, protest Bushnella jest niezwykle rzadki, ponieważ był aktywnym członkiem armii USA. ( „Lotnik amerykański dokonuje samospalenia przed ambasadą Izraela, krzycząc „Wolna Palestyna””, www.truthout.org )
Reakcja
Reakcja na ten akt samospalenia (podpalenia, zwykle z powodów politycznych) była podzielona. Niektórzy nazwali go bohaterem. Inni wyrazili obawy, że Bushnell jest niezrównoważony psychicznie i potrzebuje pomocy. („Aaron Bushnell nazwany „bohaterem” propalestyńskiego samospalenia”, www.newsweek.com )
Inni również wyrazili swój żal z powodu śmierci młodego mężczyzny. Choć być może nie akceptują jego działania, jasne jest, że wojna w Gazie i współudział Stanów Zjednoczonych mają wpływ na naród amerykański. („Czuwanie w intencji Aarona Bushnella przed ambasadą Izraela w DC”, www.middleeasteye.net )
Jest to szczególnie prawdziwe, gdy weźmiemy pod uwagę, że nie jest to pierwszy tego typu protest przeciwko wojnie w Gazie w Stanach Zjednoczonych w ostatnich miesiącach. W grudniu ubiegłego roku kobieta z palestyńską flagą podpaliła się przed budynkiem izraelskiego konsulatu w Atlancie. Nie została zidentyfikowana i przebywa w szpitalu, a jej stan jest obecnie stabilny. („ Kręta droga amerykańskiego lotnika zakończyła się samospaleniem w ramach protestu przeciwko Izraelowi”, www.nytimes.com )
Hamas pochwalił ten czyn, stwierdzając, że „uwiecznił swoje imię jako obrońcy wartości ludzkich i ucisku cierpiącego narodu palestyńskiego z powodu amerykańskiej administracji i jej niesprawiedliwej polityki”. („Hamas obwinia USA za śmierć „bohaterskiego” lotnika Aarona Bushnella, który podpalił się za Gazę”, www.newarab.com )
Ludowy Front Wyzwolenia Palestyny (LFWP), partia polityczna w Palestynie, wydała oświadczenie na cześć Bushnella, w którym stwierdziła, że:
„[…] czyn amerykańskiego żołnierza oddającego swoje życie w celu zwrócenia uwagi narodu amerykańskiego i świata na trudną sytuację narodu palestyńskiego, pomimo jego tragicznego charakteru i wielkiego bólu, jaki się z nim wiąże, uważany jest za najwyższe poświęcenie oraz najważniejszy, przejmujący przekaz skierowany do amerykańskiej administracji.” („Aaron Bushnell nazwany „bohaterem” propalestyńskiego samospalenia”, www.newsweek.com )
Irański ajatollah Chamenei oświadczył również:
„Haniebna antyludzka polityka Zachodu w odniesieniu do ludobójstwa w Gazie osiągnęła taki punkt, że oficer amerykańskiego wojska podpalił się”. („Irański Chamenei: zachodnia kultura i „ludobójstwo” w Gazie zabiły Aarona Bushnella”, www.jpost.com )
Stwierdził także, że „ludobójstwo w Gazie to już za wiele dla tej młodej osoby, która została wychowana w kulturze zachodniej. Bolało go sumienie i podpalił się”. (Tamże)
Dlaczego islam zabrania samobójstwa?
Biorąc pod uwagę mieszany charakter reakcji Zachodu i władz muzułmańskich w Palestynie i Iranie, zasadne jest pytanie o stanowisko islamu w sprawie samobójstwa. Wiemy, że islam zabrania samobójstwa, jak wyraźnie stwierdza Święty Koran:
„I nie zabijajcie się”. (Sura an-Nisa, 4:30)
Podobnie Prorok (saw) również w najostrzejszych słowach potępił samobójstwo. Kiedyś oświadczył: „Kto popełni samobójstwo kawałkiem żelaza, zostanie ukarany tym samym kawałkiem żelaza w ogniu piekielnym”. (Sahih al-Bukhari , Kitab al-janaiz, Bab ma ja’a fi qatili n-nafs, Hadith 1363)
Podobnie według przekazów Prorok ( saw) powiedział: „Pewien człowiek odniósł rany i popełnił samobójstwo. Więc Allah powiedział: «Mój niewolnik w pośpiechu spowodował sobie śmierć, więc zakazuję mu Raju»” ( tamże) . . )
Dalsze światło na tę kwestię rzuca wydarzenie z życia Proroka (saw). Pewien człowiek kiedyś dzielnie walczył po stronie muzułmanów podczas bitwy i w rezultacie został ciężko ranny. Nie mogąc znieść bólu, popełnił samobójstwo. Święty Prorok saw poinformował swoich Towarzyszy, że znalazł się w piekle. ( Sahih al-Bukhari , Kitab al-jihadi was-sair, Bab inna Allaha yu’ayyidu d-dina bi r-rajuli l-fajir, Hadis 3062)
Nie jest zabronione odmawianie dżanazah (modlitwy pogrzebowej) za osobę, która popełniła samobójstwo. Należy jednak zachować pewną dyskrecję podczas odprawiania modlitwy pogrzebowej za osobę, która dokonała samobójstwa. To znaczy imam lub czołowa osobistość religijna danego obszaru nie modli się dżanazah za taką osobę. (Islamskie werdykty [Darussalam: 2002], t. 3, str. 140)
Jest to zgodne z praktyką Proroka (saw), który również nie ofiarował dżanazah za taką osobę. (Sahih Muslim, Kitab al-jana’iz, Bab tarki s-salat 'ala l-qatili nafsah, Hadis 978)
Oprócz oczywistego powodu, dla którego należy udzielać nagany lub potępiać samobójstwo, tę islamską praktykę dyskretnego dżanazah podkreśla głęboka filozofia. Według badań psychologii społecznej samobójstwo jest zaraźliwe. Samobójstwa prowadzą do samobójstw. Im bardziej publiczne jest samobójstwo, tym większe jest prawdopodobieństwo, że zainspiruje ono innych do skopiowania tego czynu. („Zgony samobójcze są często „zaraźliwe”. To może pomóc w wyjaśnieniu ,,dlaczego”, www.time.com )
Koncepcję samobójstwa jako zakażenia społecznego omówiono także szczegółowo w książce Malcolma Gladwella pt. Punkt krytyczny: jak małe rzeczy mogą mieć duże znaczenie.
Akty samospalenia na tle politycznym
Biorąc pod uwagę okoliczności samospalenia Bushnella i ból, jaki wyraził w związku ze stanem rzeczy na Bliskim Wschodzie, jasne jest, że nagłaśnianie jego samobójstwa w drodze samospalenia może zachęcać do naśladowania. Dlatego nie wolno go gloryfikować.
Niedawny artykuł w The Atlantic zatytułowany „ Przestańcie gloryfikować samospalenie ” również wyraża tę obawę:
„Samospalenie jest nie tylko czynem nieumiarkowanym, ale także brutalnym. W istocie jednym z najgwałtowniejszych. Więc jeśli nie lubicie przemocy, powinniście się nim brzydzić. Niezależnie od waszego poglądu na wojnę w Gazie. Osoby dokonujące samopodpalenia wybierają tę metodę zamiast strajków głodowych, nieposłuszeństwa obywatelskiego, marszów i całej gamy innych taktyk moralnie wzorowych”. ( „Przestań gloryfikować samospalenie”, www.theatlantic.com )
Autor stwierdza, że niektórzy samopodpalacze zainspirowali innych do ponownego poświęcenia się sprawie tego podpalacza, a niektórzy naprawdę pobudzają zmiany polityczne. Autor pisze jednak również, że socjolog z Oksfordu Michael Biggs przeprowadził wszechstronne badania w tym zakresie. Doszedł do wniosku, że „większość aktów samospalenia nie wywołuje żadnej zbiorowej reakcji”. (Oxford University Press, Making Sense of Suicide Missions, 2005, str. 203)
Co więcej, samospalenie w ramach protestu przeciwko wojnie – bez względu na to, jak niesprawiedliwej i krwawej – jest niezgodne z naukami islamu. Wzywa on nas do szukania sprawiedliwości za pomocą właściwych, odpowiednich środków.
Jak powinniśmy szukać sprawiedliwości?
Czy istnieje lepszy sposób na dochodzenie sprawiedliwości w tych okolicznościach? Gdy wszelkie wezwania do zawieszenia broni lub sprawiedliwości pozostają bez echa? Święty Prorok saw oświadczył, że jeśli muzułmanin widzi, że dzieje się niesprawiedliwość, musi ją powstrzymać. Albo ręcznie, wypowiadając się przeciwko niej, albo uznając ją za niesprawiedliwą w swoim sercu. ( Sahih Muslim , Kitab al-iman, Bab kawni n-nahyi 'ani l-munkari mina l-imani wa anna l-imana yazidu wa yanqusu wa anna l-amra bil ma’rufi wa n-nahya 'anil munkari wajiban, hadisy 49a)
Mówiąc o tym hadisie w świetle niesprawiedliwości dziejącej się w Palestynie, Hadhrat Mirza Masroor Ahmad, Khalifatul Masih Vaa stwierdził :
„W jaki sposób [ten hadis] ma zastosowanie do [konfliktu] Izrael-Palestyna dla Ahmadi? Widzicie, nie mamy światowej władzy. Nie rządzimy żadnym krajem. Zatem tutaj, jeśli chodzi o potęgę, nie możemy jej użyć. Jeśli chodzi o nielubienie, zaprzestanie tego werbalnie lub powiedzenie czegoś, to właśnie to robiliśmy przez cały ten czas. […]
„To, co robi Wspólnota Ahmadiyya – w swoim zakresie, w swoim zasięgu i co może zrobić – wypowiada się przeciwko popełnianiu okrucieństwa i brutalności. I [poprzez] nasze kontakty z politykami wielkich mocarstw świata, na przykład w Wielkiej Brytanii i Ameryce, staramy się spotykać z politykami i osobami sprawującymi władzę. Tymi, którzy kontaktują się z nami lub tymi, którzy słuchają nas. [Muszą] spróbować użyć swoich zasobów i wpływów, aby położyć kres tej brutalności i okrucieństwu”. („Dziennikarze z Gambii szukają odpowiedzi na temat pokoju na świecie u Hazrata Khalifatula Masiha V”, www.alhakam.org )
Jak powinien zareagować muzułmanin?
Pomimo tego wszystkiego, biorąc pod uwagę wydarzenia wojny w Gazie, można zrozumieć – w pewnym stopniu – ból, jaki odczuwał Bushnell, gdy widział rażące lekceważenie świętej natury życia ludzkiego w Palestynie. Ból ten sprawił, że dokonał błędnego aktu samospalenia.
Taka tragiczna śmierć w mrocznych okolicznościach może sprawić, że będzie się go żałować lub złożyć kondolencje. Być może w nadziei, że ludzie u władzy zdadzą sobie sprawę, jak przerażające akty wojny w Palestynie głęboko wpłynęły na opinię publiczną. A to przyczyni się do zakończenia wojny.
Czy biorąc pod uwagę stanowisko islamu w sprawie samobójstw i samospalenia, jest to dozwolone? Aby odpowiedzieć na to pytanie, rozważcie następujące oświadczenie Hadhrata Amirula Mominiina aa:
„Islam nie uczy nas nienawidzić jakichkolwiek ludzi, a jedynie nienawidzić ich złych uczynków. Jeśli chodzi o to, czy ktoś pójdzie do Raju, czy do Piekła. Wywyższony Allah trzyma tę decyzję w Swoich rękach. Nie dał żadnemu człowiekowi na tym świecie prawa do osądzania, czy ktoś jest przeznaczony do Raju, czy do Piekła. („Modlitwa za przyjaciela, który zmarł jako niemuzułmanin”, www.alislam.org )
Huzura zapytano kiedyś także, czy moglibyśmy powiedzieć „Do Allaha należymy i do Niego powrócimy” w przypadku niemuzułmanów po ich śmierci. Odpowiedział:
„Ogólnie rzecz biorąc, należy szukać miłosierdzia Allaha Wywyższonego dla każdego, z wyjątkiem bałwochwalcy. Nie powinniście modlić się za kogoś, kto jest bałwochwalcą – kto ma partnerów z Allahem Wywyższonym. Poza tym nie ma nic złego w szukaniu miłosierdzia Allaha Wywyższonego dla ludzi wyznających określoną religię. („Czy można recytować „inna Lillahi ła inna ilaihi radżi’un” po śmierci niemuzułmanina?”, www.alhakam.org )
Podsumowanie
Podsumowując, nie ma wątpliwości, że działania Bushnella są sprzeczne z jasnymi naukami islamu. Nie oznacza to, że musimy go oczerniać ani też nie oznacza, że powinniśmy go gloryfikować.
Jego czyn, popełniony w nieświadomości lub w błędzie i który sam określa jako „skrajny”, nie służy żadnemu celowi w ogólnym rozrachunku. Może być postrzegany jako strata życia, które można było przeżyć dla lepszej sprawy. Jednakże ciężar jego tragicznego czynu spoczywa także na tych, którzy w dalszym ciągu utrwalają niesprawiedliwość na świecie lub na nią pozwalają. Nie zważając na to, jak bardzo rani ona ludzi na świecie.