بۆ داگرتنی وتارەكە بە (PDF) کلیك لێرە بکە
پێشەکی
ئەم تەفسیرە هەوڵێکە بۆ گەڕان بەدوای ڕاستییەکانی بەسەرهاتی پێغەمبەر ئادەم (عليه السلام) لە ڕوانگەی تەفسیرێكی نوێوە، بەپشت بەستن بە قووڵبوونەوە لە ماناکانی قورئانی پیرۆز و شیکردنەوەی وشەکان بەشێوازێکی زانستی و زمانەوانی ورد. ئەم تەفسیرە هەوڵ دەدات تێگەیشتنێکی نوێ بخاتەڕوو بۆ ئەو ڕووداوانەی پەیوەستن بە پێغەمبەر ئادەم و نیشتەجێبوونی لە بەهەشت (الجنة) و دەرکردنی لێی، هەروەها ئەو پەند و ئامۆژگارییانەی لەم چیرۆکەدا هەن بۆ ژیانی مرۆڤایەتی بەگشتی.
ئەم تەفسیرە لەسەر بنەمای چەند دیدگایەکی سەرەکی دامەزراوە کە لەوانەیە جیاواز بن لەگەڵ تەفسیرە باوەکان:
ئادەم وەك هەڵبژێردراوی خوا، نەك یەکەم مرۆڤ: لەکاتێکدا زۆربەی سەرچاوە ئایینیەکان ئادەم بە یەکەم مرۆڤ دەزانن کە لەسەر زەوی ژیاوە، ئەم تەفسیرە پێی وایە ئادەم یەکەم پێغەمبەر بووە کە وەحی بۆ هاتووە و شەریعەتێکی ئاسمانی پێ بەخشراوە، بەڵام ئەمە ئەوە ناگەیەنێت کە ئەو یەکەم مرۆڤ بووبێت لەسەر زەوی، بەڵکو پێش ئەویش مرۆڤ هەبووە، بەڵام ئەوان خاوەنی ئەو ئاستە لە هۆشیاری و پێگەیشتن نەبوون کە شایەنی وەحی و فەرمان بن.
بەهەشتی ئادەم، بەهەشتێکی زەمینی: ئەم تەفسیرە ڕەتیدەکاتەوە کە ئەو بەهەشتەی ئادەم تێیدا ژیاوە، بەهەشتی بەرین و بەڵێندراو بێت بۆ چاکەکاران لە ڕۆژی دواییدا، بەڵکو پێی وایە ئەو بەهەشتە شوێنێکی دیاریکراو بووە لەسەر زەوی.. ئەمەش وەك ئاماژەیەك بۆ ئەو شارستانیەتەی ئادەم هەوڵی بۆدا و تیایدا ژیا.
ئیبلیس و شەیتان، دوو چەمکی جیاواز: ئەم تەفسیرە جیاوازی دەکات لەنێوان ئیبلیس و شەیتاندا، ئیبلیس ئەو بوونەوەرەیە کە فەرمانی خوای بەجێ نەهێنا و خۆی بە گەورەتر زانی، لەکاتێکدا شەیتان ناوێکی گشتیە بۆ هەموو ئەو هێز و لایەنانەی هەوڵی گومڕاکردنی مرۆڤ دەدەن.
تەفسیر بە زمان و قووڵبوونەوە لە ماناکان: ئەم تەفسیرە هەوڵدەدات مانا ڕاستەقینەکانی قورئان دەربخات بە شیکردنەوەی وشەکان و ڕستەکان و دۆزینەوەی پەیوەندی نێوانیان، بەمەبەستی گەیشتن بە تێگەیشتنێکی دروست بۆ مەبەستەکانی خوا لەم بەسەرهاتەدا.
ئەم تەفسیرە هەوڵ دەدات وەڵامی ئەو پرسیارانە بداتەوە کە لەوانەیە لە مێشکی زۆرێك لە خەڵكیدا هەبن سەبارەت بە بەسەرهاتی ئادەم (عليه السلام)، هەروەها هەوڵ دەدات پەیوەندی نێوان ئەم بەسەرهاتە و ژیانی ئێستای مرۆڤایەتی ڕوون بکاتەوە. ئامانج لەم کارە ئەوەیە کە تێگەیشتنێکی قووڵتر و هۆشیارانەتر بەدەست بهێنین بۆ پەیامەکانی قورئانی پیرۆز و سوودوەرگرتن لێیان لە ژیانی ڕۆژانەماندا.
هیوادارین ئەم تەفسیرە ببێتە مایەی دەوڵەمەندکردنی تێگەیشتنمان بۆ بەسەرهاتی ئادەم و ئەو حیکمەتانەی لەخۆیدا هەڵگرتووە.